ประชาไท 26 ก.ค. 48 "ตอนนี้ต้องพูดถึงพลังงานทางรอดไม่ใช่พลังงานทางเลือกแล้ว โดยปัจจุบันวิกฤติการณ์ของพลังงานทางเลือกเกิดขึ้นเพราะไม่มีหลักธรรมาภิบาล แม้ว่าในรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันจะวางระบบไว้ดีที่สุดแล้ว แต่ว่าภาคปฏิบัติก็ยังเป็นปัญหาเหมือนเดิม อีกทั้งประชาชนก็ยังปฏิเสธพลังงานทางเลือกทั้งๆ ที่น่าจะเป็นทางเลือกที่อยู่รอด นั่นเป็นเพราะวัฒนธรรมการใช้อำนาจที่ทำให้ชาวบ้านเชื่อว่าต้องเป็นแบบเดิม โกหกแบบเดิม และเบี้ยวแบบเดิม" นายไพโรจน์ พลเพชร เลขาธิการสมาคมสิทธิเสรีภาพของประชาชน กล่าว
วันนี้ เครือข่ายสิ่งแวดล้อม"48 และเครือข่ายพลังงานยั่งยืนประเทศไทย ได้จัดเสวนาหัวข้อ "ธรรมาภิบาลกับพลังงานทางเลือก" ที่คณะรัฐศาสตร์ จุฬาฯ โดยหยิบยกปัญหาและข้อเสนอต่อการพัฒนาพลังงานทางเลือกในอนาคตซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องใช้หลักธรรมาภิบาล นั่นคือการมีส่วนร่วมในกระบวนการอย่างโปร่งใสและยุติธรรมในทุกขั้นตอนการตัดสินใจ
ทั้งนี้ นายไพโรจน์ กล่าวอีกว่า คนจะเข้ามามีส่วนร่วมและกำหนดชีวิตตนเองได้ จำเป็นต้องได้รับรู้ข่าวสารข้อมูล แต่ที่ผ่านมาเขาได้รับข้อมูลที่ผิดพลาดตั้งแต่ต้นและมารู้เอาภายหลัง ทำให้ประชาชนต่างไม่ไว้วางใจ เชื่อว่าเจ้าของโครงการแก้ไขปัญหาไม่ได้ และไม่เชื่อคำรับปากใดๆเพราะประสบการณ์ที่เขาเรียนรู้มาไม่เคยเป็นจริงสักที
"ถ้าประชาชนไม่ลุกขึ้นมาทวงถามก็จะไม่มีใครเปิดโอกาสให้ตรวจสอบ โดยฝ่ายลงทุนไม่เคยตระหนักที่จะทำให้เกิดการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง ต้องรอให้ประชาชนทำให้เกิดขึ้นเอง ทำให้ต่อมาทุกโครงการไม่ว่าดีหรือไม่ก็จะถูกตั้งคำถามก่อนเสมอ" นายไพโรจน์ กล่าว
อย่างไรก็ตาม นายไพโรจน์ ยังมองว่า ถ้าชาวบ้านไม่ตื่นตัวลุกขึ้นมาปกป้องสิทธิของตนเองแล้ว ธรรมาภิบาลก็จะไม่เกิด ทั้งนี้ ปัญหาก็คือชาวบ้านมักไม่เคยรู้ข้อมูลเพราะทางการไม่เปิดเผย อ้างว่าอยู่ในระหว่างการตัดสินใจ ซึ่งส่งผลให้ความขัดแย้งตามมาในภายหลัง
"ที่สำคัญ จุดอ่อนคือเมื่อตัดสินใจไม่ได้ก็ต้องตั้งคณะกรรมการขึ้นมา เพื่อยืดปัญหาและไม่เปิดให้มีส่วนร่วม ผมมองว่านั่นไม่ใช่กลไกแก้ปัญหาที่ถูกต้อง แต่เป็นการชะลอปัญหามากกว่า" เลขาธิการสมาคมสิทธิเสรีภาพประชาชน แสดงความเห็น
ขณะเดียวกัน นายไพโรจน์ ยังเห็นว่า สิ่งที่เปลี่ยนแปลงและพัฒนายากอันจุดอ่อนของกระบวนการตัดสินใจ มาจากการให้อำนาจจากส่วนกลางมากเกินไป ซึ่งควรให้ข้างล่างเป็นผู้ตัดสินใจเป็นลำดับแรก โดยสิ่งที่ต้องเปลี่ยนแปลงคือต้องให้ชุมชนเป็นผู้ทำเอง เริ่มจากจุดเล็กๆ ที่นำพลังงานทางเลือกมาใช้โดยไม่ต้องคิดเรื่องเงิน และสามารถจัดการดูแลเองได้จริง
"ถ้าชาวบ้านไม่ตื่นตัวก็จะไม่มีทางเกิดธรรมาภิบาลขึ้นมาได้ สำหรับการลงทุนจะต้องดูความต้องการของชาวบ้านและทรัพยากรในพื้นที่เป็นสำคัญ ว่าจะตอบสนองต่อการลงทุนหรือไม่ จำเป็นต้องมีการตรวจ สอบศักยภาพในพื้นที่ให้รอบด้านก่อนตัดสินใจ" เลขาธิการสมาคมสิทธิเสรีภาพประชาชน กล่าวในที่สุด
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)