หลังเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 ที่คนไทยจำนวนมากลี้ภัยการเมืองไปยังต่างประเทศ เมื่อเร็วๆ นี้ ได้เกิดกรณีคนไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ 131 คน อพยพข้ามแดนไปรัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย โดยให้เหตุผลผ่านสำนักข่าวของมาเลเซียว่า "รู้สึกไม่ปลอดภัย" ซึ่งนับเป็นอีกครั้งหนึ่งที่คนไทยต้อง "หนี" ไปประเทศอื่นด้วยเหตุผลด้านความมั่นคง
และจากนั้น ชื่อ UNHCR ก็เริ่มมีบทบาทและเป็นที่คุ้นหูขึ้น ในฐานะองค์กรที่เข้ามาตรวจสอบดูแลคนเหล่านั้น ซึ่งมีโอกาสได้รับสถานะ"ผู้ลี้ภัย" ในมาเลเซีย
เรื่องนี้ได้สร้างความกระอักกระอ่วนให้กับรัฐบาลไทยไม่น้อย กระทั่งนาย
ดังนั้น องค์กรระหว่างประเทศจึงไม่ควรเข้ามาแทรกแซง
การเข้ามาของ UNHCR กับสถานะ "ผู้ลี้ภัย" ของชาวไทยมุสลิมนั้นมีนัยสำคัญอะไร
สถานะ "ผู้ลี้ภัย" มีความสำคัญ เพราะผู้ลี้ภัยต่างกับผู้หลบหนีเข้าเมืองอย่างสำคัญ เอกสารเผยแพร่เรื่อง "การคุ้มครองผู้ลี้ภัย คำถามและคำตอบ" ของ UNHCR ระบุว่า หากได้รับการรับรองสถานะผู้ลี้ภัย รัฐบาลจะบังคับให้มีการส่งตัวกลับประเทศไม่ได้ จนกว่าสถานการณ์จะปลอดภัย และผู้ลี้ภัยต้องมีความสมัครใจเท่านั้น นอกจากนี้ผู้ลี้ภัยยังได้รับสิทธิพลเมืองขั้นพื้นฐาน รวมถึงเสรีภาพในการคิด การเคลื่อนย้าย และมีสิทธิทางเศรษฐกิจและสังคมที่ปัจเจกพึงได้รับ ได้รับการดูแลทางการแพทย์ มีสิทธิที่จะทำงาน ขณะที่ผู้ลี้ภัยที่เป็นเด็กก็ต้องไม่ถูกตัดขาดจากการศึกษา
อาจารย์
สอดคล้องกับเจ้าหน้าที่ประจำ UNHCR ประเทศไทยซึ่งให้ข้อมูลว่า เรื่องดังกล่าวหากทาง UNHCR ประเทศมาเลเซียต้องการตรวจสอบและพิจารณาว่าเข้าข่ายการลี้ภัยหรือไม่ ก็สามารถทำได้เลยภายใต้การยินยอมของรัฐบาลประเทศมาเลเซีย
ทั้งนี้ หากประเมินให้เรื่องดังกล่าวเป็นการลี้ภัยและทางประเทศมาเลเซียอนุญาตให้ลี้ภัยได้ ทางรัฐบาลไทยอาจต้องยอมรับและทำตาม เนื่องจากไทยได้ลงนามไว้ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน 1948 แล้ว ซึ่งในปฏิญญาดังกล่าว ข้อที่ 14 ได้ระบุไว้ว่า บุคคลทุกคนมีสิทธิที่จะแสวงหาและพักพิงในประเทศอื่นๆ เพื่อลี้ภัยจากการกดขี่ข่มเหง
นอกจากนี้อาจารย์เจริญยังระบุว่า การทำงานของ UNHCR นั้นเป็นการทำงาน 2 ขา ขาหนึ่งจะทำงานในประเทศมาเลเซียซึ่งเป็นสถานที่ที่มีการลี้ภัย เพื่อดูแลและประกันสิทธิของผู้ลี้ภัย ขณะที่อีกขาหนึ่งจะเกี่ยวโยงในการแก้ปัญหาระยะยาว โดยการเจรจาขอข้อมูลจากประเทศเพื่อจัดทำรายงาน ตลอดจนอาจมีข้อเสนอแนะในการแก้ปัญหา
"ถ้ากระบวนการถึงขั้นนั้น ก็เป็นการตอกลิ่มรัฐบาล เพราะว่าภาพเสียมากอยู่แล้วในเรื่องนี้ มันจะกลายเป็นประเด็นการเมืองระหว่างประเทศ และเป็นเรื่องใหญ่ เพราะมีตัวแปรขององค์กรระหว่างประเทศเพิ่มขึ้นอีกในการแก้ปัญหา"
"เชื่อแน่ว่าเหตุการณ์ตรงนี้เกิดจากชุมชนนานาชาติไม่ไว้ใจรัฐบาลไทย โลกไม่เชื่อว่าการแก้ปัญหาภาคใต้จะนำไปสู่สันติสุขได้ เมื่อไม่เชื่อตรงนี้จึงนำไปสู่สิ่งที่ว่า ทำอย่างไรจะให้องค์กรด้านมนุษยธรรมของยูเอ็น