เจ้าหน้าที่ตำรวจตั้งด่านตรวจตรงฝั่งกำแพงเมืองก่อนถึงวัดป่าเป้า พร้อมทำการจับกุมชาวไทใหญ่รายหนึ่งหลังพบไม่มีบัตรอนุญาตทำงาน (ที่มาของภาพ : นสพ.เชียงใหม่นิวส์)

ชาวไทใหญ่เผยเสียใจ เพื่อนถูกจับทั้งที่มาทำบุญ

ผู้สื่อข่าว "ประชาไท" ได้สัมภาษณ์ชายอ่อน (นามสมมติ) อายุ 25 ปี ชาวไทใหญ่ ซึ่งปัจจุบันอาศัยอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่กล่าวว่า ทราบว่าเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมามีการกวาดจับแรงงานไทใหญ่ ที่วัดป่าเป้า รู้สึกเสียใจและไม่เห็นด้วย ทั้งยังสงสัยว่ากรณีนี้เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือไม่เพราะพี่น้องชาวไทใหญ่มาที่วัดป่าเป้าเพื่อมาทำบุญและพบปะญาติพี่น้องที่งานวันออกพรรษา โดยการกวาดจับครั้งนี้มีเพื่อนถูกจับด้วย ขณะนี้ยังไม่ทราบว่าถูกปล่อยตัวแล้วหรือไม่

เอ็นจีโอติงเจ้าหน้าที่รัฐระวังละเมิดสิทธิแรงงาน

น.ส.ประนม สมวงศ์ จากมูลนิธิเพื่อสุขภาพและการเรียนรู้ของแรงงานกลุ่มชาติพันธุ์ (Map Foundation) กล่าวว่ากรณีที่เกิดขึ้นกับชาวไทใหญ่ ที่วัดป่าเป้านี้ เป็นเพราะที่นั่นเป็นพื้นที่ในการประกอบพิธีความเชื่อทางศาสนาและพื้นที่ทางสังคมของแรงงานข้ามชาติที่จะพบปะชุมชนแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมและการสื่อสาร ขณะที่หากเป็นที่อื่นซึ่งไม่มีสถานที่ลักษณะนี้จึงทำไม่ค่อยได้ เช่น เมื่อเดือนที่แล้วที่ตำรวจจับแรงงานกะเหรี่ยงที่ไปเล่นฟุตบอลในช่วงประเพณีผูกข้อมือที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจสามพราน สำหรับการจับกุมชาวไทใหญ่ดังกล่าวในข้อหาเข้าเมืองโดยผิดกฎหมายนั้น เท่าที่ทราบแรงงานส่วนใหญ่จดทะเบียนขออนุญาตทำงานแต่นายจ้างยึดบัตรไว้ หากแรงงานไม่มีบัตรแสดงแล้วตำรวจจับก็เป็นการละเมิดสิทธิแรงงาน

หวังส่งเสริมสิทธิแรงงานข้ามชาติมีพื้นที่แสดงออกทางวัฒนธรรม

ทั้งนี้ น.ส.ประนม กล่าวว่าการที่แรงงานข้ามชาติได้มีพื้นที่ทางสังคมจะเป็นการแสดงออกทางวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ และสังคม ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาการทำงานเรื่องสิทธิ หากหน่วยงานความมั่นคง ยังคงสุ่มสี่สุ่มห้าจับอยู่แบบนี้ แน่นอนว่าเราจะไปไม่ถึงความมั่นคงของมนุษย์ของพี่น้องแรงงานข้ามชาติ

เอ็นจีโอชี้ จ้าหน้าที่จับคนจะทำบุญ ละเมิดสิทธิทางวัฒนธรรม

นายอดิศร เกิดมงคล เจ้าหน้าที่ประจำคณะกรรมการรณรงค์เพื่อประชาธิปไตยในพม่า (กรพ.) กล่าวว่า "วิธีการของตำรวจแม้จะถูกตามกฎหมายแต่ก็เป็นการละเมิดสิทธิในเชิงวัฒนธรรมอย่างร้ายแรง เพราะตำรวจจะรู้ดีว่าแรงงานข้ามชาติจะต้องมาทำบุญที่นี่ในช่วงนี้เยอะ ซึ่งทำให้พวกเขาถูกละเมิดซ้ำซ้อน เป็นการลดทอนศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ของแรงงานข้ามชาติรูปแบบหนึ่งเพียงแต่วิธีการแบบนี้ตำรวจเอากฎหมายมาอ้างได้" นายอดิศรกล่าว

ผู้สื่อข่าวถามกรณีที่เจ้าหน้าที่ตำรวจอ้างว่าจับกุมเพราะต่างด้าวที่ไม่มีบัตรอนุญาตอยู่ในราชอาณาจักรไทย นอกจากนี้ยังไม่ผ่านการตรวจโรคจึงเป็นพาหะนำโรค และเจ้าหน้าที่จะได้ผลักดันออกนอกพื้นที่ต่อไปนั้น เจ้าหน้าที่ กรพ. คนดังกล่าวตอบว่า "ต้องถามว่ามันแก้ปัญหาไหม ต้องตอบว่ามันแก้ปัญหาอะไรไม่ได้เลย ปัญหาคือเราไม่เคยพิจารณาในเรื่องโอกาสของแรงงานข้ามชาติในการมีใบอนุญาตทำงานที่ถูกกฎหมาย นอกจากนี้แรงงานหลายคนมีบัตรแต่นายจ้างเก็บไว้ ก็อาจทำให้ถูกจับกุม" นายอดิศรกล่าว

ติงสื่อนำพาดหัวตื่นเต้น เป็นการดูถูกแรงงานข้ามชาติ

ต่อกรณีที่มีหนังสือพิมพ์ท้องถิ่นบางฉบับพาดหัวข่าวว่า "แรงงานต่างด้าวเกลื่อนวัดป่าเป้า" นั้นนายอดิศรกล่าวว่าสิ่งนี้เป็นอคติและเป็นเพียงการทำให้ข่าวดูน่าตื่นเต้น แต่ในสังคมไทย มีการดูถูกแรงงานข้ามชาติก่อนหน้านี้อยู่แล้ว

"คือมันมีกระบวนการสร้างความเป็นอื่น ความน่าหวาดกลัวหวาดระแวงแก่แรงงานข้ามชาติอย่างต่อเนื่อง

และสื่อทำหน้าที่ผลิตซ้ำแนวคิดเหล่านี้ผ่านการนำเสนอข่าว ทำให้มันดูหวือหวา ซึ่งส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต และความเป็นมนุษย์ของแรงงานข้ามชาติอย่างมาก เรากำลังสร้างสังคมแห่งความกลัวขึ้นมา เราทำให้คนไทยกลัวแรงงานข้ามชาติและแรงงานข้ามชาติก็กลัวคนไทย"

ชี้สังคมจะวิกฤตถ้าเห็นการทำบุญเป็นปัญหาความมั่นคง

"และแนวโน้มความกลัวก็จะกลายเป็นความเกลียดชัง มันทำให้การละเมิดสิทธิแรงงานข้ามชาติกลายเป็นเรื่องปรกติไป ทั้งๆ ที่แรงงานไทใหญ่หลายคนก็มีวัฒนธรรมมีถีชีวิตไม่ต่างจากคนเชียงใหม่ แต่อคติที่สร้างขึ้นมันไปเบียดทำให้เราคิดว่าเขาไม่เหมือนกับเรา แม้แต่การไปวัดของเขายังถูกทำให้เป็นเรื่องอันตราย น่ากลัว การทำบุญกลายเป็นปัญหาความมั่นคงในสายตาของคนไทย สิ่งนี้เริ่มเห็นได้ชัดว่าเป็นวิกฤติแล้ว" นายอดิศรกล่าว

"ผมว่าน่าเศร้านะ สังคมไทยบอกว่าเป็นเมืองพุทธนะคุณ แต่คนจะไปทำบุญยังมาตรวจบัตร"

แฉปมประวัติศาสตร์จอมพล ป. คิดผนวกไทใหญ่ แต่ตอนนี้กลับเรียกพม่าหนีเข้าเมือง

นอกจากนี้นายอดิศร ยังตั้งคำถามถึงประวัติศาสตร์ "ชาติไทย" ต่อกรณีชาวไทใหญ่ว่า มีเรื่องขัดแย้งสุดๆ เพราะสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม จะมีการเอาดินแดนไทยใหญ่มาเป็นส่วนหนึ่งของไทย มีการส่งทหารไปเชียงตุง แต่ตอนนี้คนไทใหญ่กลับถูกเรียกว่าพม่าหลบหนีเข้าเมือง

เสนอ "เสี่ยงไว้วางใจซึ่งกันและกันมากขึ้น" จะอยู่อย่างสงบสุขทุกกลุ่มชาติพันธุ์

ผู้สื่อข่าว "ประชาไท" ถามนายอดิศรว่าจะมีหนทางใดที่จะลดความหวาดระแวงซึ่งกันและกันระหว่างผู้คนชาติพันธุ์ต่างๆ ที่อาศัยร่วมกันหรือไม่แทนการเอากฎหมายหรือพรมแดนมาขีดคั่น นายอดิศรกล่าวว่าเราต้องเปิดรับและทำความเข้าใจกับคนกลุ่มต่างๆ มากขึ้น คิดว่าสังคมไทยมองเรื่องนี้เป็นความเสี่ยง "แต่สิ่งที่น่าจะลองทำคือ "การเสี่ยงไว้วางใจซึ่งกันและกันมากขึ้น" ผมว่ามันดูตลกนะ เราจ้างแรงงานข้ามชาติมาเป็นคนใช้ มาทำงานบ้าน มาเลี้ยงลูก แต่พอเขาจะไปทำบุญ ไปรวมกันเยอะๆ กลับมีปัญหา เห็นได้ชัดว่าหากเราเลือกที่จะไว้ใจ เราก็จะอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข แต่หากเราเลือกจะระแวง เลือกจะไม่ไว้วางใจ เราก็จะทุกข์ใจ และจะกลายเป็นความหวาดกลัวไป" นายอดิศรกล่าว

นายอดิศรกล่าวว่า "สิ่งที่น่ากลัวคือ สังคมไทยปิดกั้นการแสดงออก การสื่อสาร เหมือนปิดไม่ให้คนขยับตัวมันอึดอัดนะมันอาจจะระเบิดได้ ถึงตอนนั้นสังคมไทยจะตั้งรับไม่ทัน เพราะเขาจะคิดนอกตรรกะที่สังคมไทยจะเข้าใจได้เพราะคุณไม่เคยฟังเสียงเขาเลย เราต้องการสมานฉันท์แบบกดทับ จึงต้องหุบปาก ต้องเงียบ ห้ามโวยวาย เพราะไม่เช่นนั้นมันไม่สมานฉันท์ สังคมไทยชอบแบบนี้ จึงอยากอธิบายจุดบอดนี้ให้สังคมไทยให้รัฐไทยเห็นแต่ไม่รู้เขาจะเข้าใจหรือเปล่า"