จะเอารัฐประหารหรือนายกฯพระราชทาน

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

แม้ว่ากระบวนการที่นำมาสู่การยกร่างรัฐธรรมนูญโดยสมัชชาแห่งชาติและสภาร่างรัฐธรรมนูญแห่งคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) นั้นจะไม่ชอบธรรมเพียงใดก็ตาม แต่ในที่สุดการเมืองไทยหลังการรัฐประหาร 3 เดือน ก็ได้เดินมาถึงเวลาที่จะต้องถกเถียงเกี่ยวกับเนื้อหาในรัฐธรรมนูญกันแล้ว

 

กระบวนการและการถกเถียงเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญนั้น ไม่มีอะไรอื่นนอกจาก

 

หนึ่ง คือการเปิดโปงคณะรัฐประหาร

 

สอง ในกระบวนการยกร่างรัฐธรรมนูญนั้น ย่อมจะปรากฏการสร้างมาตรฐาน และวัฒนธรรมทางการเมือง อันเป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่มองไม่เห็นอยู่ด้วย เช่น ไม่มีทางที่รัฐธรรมนูญฉบับนี้จะร่างกันอยู่ในหมู่คน 35 คน หรือ 200 คนเท่านั้นอีกต่อไปแล้ว นั่นเป็นเพราะเมื่อครั้งการยกร่างรัฐธรรมนูญ 2540 ได้วางและสร้างมาตรฐานการร่างแบบมีส่วนร่วมไว้แล้ว ไม่ทำ หรือทำน้อยกว่า รัฐธรรมนูญฉบับที่จะออกมาก็ดีน้อยกว่า เป็น "ฉบับประชาชน" น้อยกว่า หรือไม่เป็นเลย และ

 

สาม นี่คือโอกาสของการรณรงค์นโยบายสาธารณะครั้งสำคัญ อันไม่จำเป็นต้องผูกพันกับความชอบธรรมของรัฐธรรมนูญ เช่น การปักธงรัฐสวัสดิการ การสร้างประชาธิปไตยทางตรง เป็นต้น

 

อย่างไรก็ตาม เพียงเริ่มต้น การโยนหินถามทางว่าด้วย "นายกฯไม่ต้องมาจากการเลือกตั้ง" ก็เกิดขึ้นตาม "ตรรกะแห่งอำนาจ" นั่นก็เพราะว่า คณะรัฐประหารย่อมไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง

 

แน่นอน "คณะรัฐประหาร" ที่ว่านี้ย่อมไม่ได้คับแคบอยู่แค่ตัวบุคคลอย่าง พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน ประธานคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ (คมช.) หรือ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกฯจากคณะรัฐประหารเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเครือข่ายเส้นสายทั้งจากต้นท่อไปถึงปลายท่ออำนาจ

 

กล่าวอีกนัยก็คือ เมื่อคณะรัฐประหารเป็นตัวแทนของกลุ่มอำนาจเก่า (กว่า) ก็ย่อมโน้มเอียงที่จะร่างกฎกติกาที่เอื้อประโยชน์ให้กับพวกพ้องและกลุ่ม หรืออย่างน้อยหากมีเจตนาดี ดีที่สุดก็เพื่อป้องกันตนเองจากการตามล้างตามเช็ดของกลุ่มอำนาจเดิมที่ตนเองไปแย่งชิงมา ไม่มีเหตุผลที่จะไปร่างกฎกติกาเพื่อเอื้อให้นักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง ไม่เช่นนั้นจะไปเสี่ยงชีวิตก่อการกบฏทำการรัฐประหารทำไม

 

แท้ที่จริง การหยั่งและโยนประเด็น นายกฯไม่ต้องมาจากการเลือกตั้ง ไม่ได้เป็นเรื่องใหม่ ศ.อมร จันทรสมบูรณ์ ที่ปรึกษา คมช. ผู้โยนประเด็นนี้สู่สาธารณะนั้น เป็นของแท้ คิดอย่างนี้แท้ๆ ปรากฏงานด้านนี้ และเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องนี้หลายครั้ง ทั้งเหตุผลที่อยู่ในวงเล็บและไม่วงเล็บในงานวิชาการของ ศ.อมร (นัยของวงเล็บ ได้โปรดไปหาอ่านเอาเอง มีไม่กี่เรื่องหรอกที่เขียนไม่ได้) และไม่ว่าด้วยเหตุผลใด เหตุผลเหล่านี้ก็เป็นอาหารอันโอชะของผู้แสวงหาอำนาจแต่ไม่ประสงค์จะลงสมัครรับเลือกตั้ง

 

แท้ที่จริง สำหรับคนกลุ่มหนึ่งที่เป็นศูนย์กลางของการเคลื่อนไหวในปีที่ผ่านมาทั้งมวลแล้ว ไม่ใช่อะไรอื่นใดเลย นี่คือการกลับมาของการเรียกร้อง "มาตรา 7" หรือนายกฯพระราชทาน ที่วันนั้นไม่ได้ แต่วันหน้าจากการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ต้องได้

 

เราอาจจะยังมีบทเรียนกันไม่พอ คำถามเชยๆ เรื่องนายกฯ ต้องมาจากการเลือกตั้งจึงกลับมาอีกครั้ง เหตุผลที่ยกมาอ้างกันก็คือ "ต้องเผื่อไว้ในยามวิกฤติ" ทว่าอาจจะหลงลืมไปว่า วิกฤตินั้นสร้างได้เสมอ เช่น (แทนที่จะส่งรถถังออกมารัฐประหาร ที่เฉิ่ม เชย และมีปัญหากับการคบหากับต่างประเทศ...ก็) ส่งคนไปก่อความวุ่นวายในม็อบต้านรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง สร้างให้เกิดบรรยากาศการปะทะ วางยาให้เกิดความชุลมุนหน้าเซ็นทรัลเวิลด์ หรือพารากอน หรือสร้างฉาก "คาร์บอมบ์" เพื่อใช้เป็นตัวบ่งชี้ว่า "วิกฤติ" แม้ว่ากำลังจะมีการเลือกตั้งอยู่แล้วก็ตาม

 

กล่าวอย่างถึงที่สุด ข้อเสนอเรื่องนายกฯ ไม่จำเป็นต้องมาจากการเลือกตั้ง หรือ ส.ส. จึงเป็นเรื่องของ "กลุ่มคนชนชั้นนำชนชั้นหนึ่งในทุกแวดวง" ที่ไม่อยากลงเลือกตั้ง แต่อยากได้อำนาจ จึงต้องการออกแบบกฎกติกาให้ต้องชนะเสมอยามต้องเผชิญหน้า 

 

ความยากที่สุดและสำคัญที่สุดของการเมืองไทยเวลานี้ จึงไม่ใช่เรื่องการสร้างกลไกหรือเครื่องมือป้องกันความฉ้อฉลของนักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง หากแต่จะทำอย่างไรให้กลุ่มคนเหล่านี้ ยอมรับอำนาจของประชาชน แม้ว่าจะ "โง่"  "เข้าไม่ถึงข้อมูล" หรือ "ซื้อได้" ในความรับรู้และอย่างที่ชอบประกาศกันนักก็ตาม ไม่เช่นนั้นก็จะเกิดวิกฤติและการรัฐประหารอีก

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท