มุมคิดจากนักเรียนน้อย เป็นผลงานภาคปฏิบัติในชั้นเรียนของนักเรียน นิสิต นักศึกษา ที่ส่งมาให้ประชาไทพิจารณานำเผยแพร่ เยาวชนที่สนใจสามารถส่งผลงานมาได้ที่ netcord@prachati.com

ณภัค เสรีรักษ์

คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลองจินตนาการถึงประเทศไทยในอนาคตอันไกล เมื่อคนไทยไม่ต้องมาเถียงกันเรื่องจะเลิกหวยบนดินหรือไม่ หวยเป็นการมอมเมาประชาชนหรือไม่ ไม่ต้องทะเลาะกันเรื่องโฆษณาเหล้า คนไทยเล่นหวยอย่างพอดีตามระดับรายได้ ไม่มีปัญหาเมาแล้วขับ ฯลฯ

ถ้านั่นคือลักษณะของประเทศไทยในแบบที่คุณฝันถึง คุณคิดว่ามันจะเป็นไปได้ไหม และจะทำอย่างไร

ก่อนอื่นถ้าเรามองว่านั่นคือจุดหมายที่เรายังไปไม่ถึง ปัจจุบันจึงต้องมีกระบวนการที่จะทำให้ถึงจุดนั้น ซึ่งไม่สามารถแก้ในทางใดทางหนึ่งระหว่างระบบกับมนุษย์ แต่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงควบคู่กันไป คนจะเลิกเล่นหวยไม่ใช่เพียงเพราะว่าการออกกฎหมายบังคับ แต่ต้องเปลี่ยนแปลงความคิดหรือทัศนคติด้วย

กระบวนการในการเปลี่ยนแปลงทัศนคติจึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจ

จากงานวิจัยหรือการศึกษาต่างๆ มีผลปรากฏว่า นักเสี่ยงโชคประมาณ 90% มีความเชื่อว่าจะถูกหวย เพราะมั่นใจว่าจะมีเลขเด็ด ทั้งๆ ที่โอกาสทางสถิติที่จะถูกหวยนั้นมีน้อยมาก เมื่อถึงวันหวยออก ผลออกมาว่าไม่ถูก ก็จะปล่อยมันผ่านไป และจะรอลุ้นกับงวดต่อมา ซึ่งจะเป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ

เมื่อคนเล่นหวยกันโดยมีตรรกะเช่นนี้ รายได้จึงสูญเสียไปในการเล่นหวยเป็นจำนวนมาก  ถ้านำรายได้ส่วนนี้ไปใช้ในการออม หรือนำไปใช้จ่ายอย่างอื่น อาจเป็น "ประโยชน์" มากกว่า แต่อย่าลืมว่า คนเล่นหวยเพราะมันคือความหวัง และความฝัน เมื่อชีวิตการงานไม่ดี รายได้ไม่ดี คุณภาพชีวิตไม่ดี หวยจึงเป็นส่วนเติมเต็มความฝันที่สำคัญ  และอย่าลืมว่า นอกจากหวยแล้วยังมีการพนันฟุตบอล การเล่นไพ่ ฯลฯ ที่สามารถเติมเต็มความฝันของประชาชนได้ด้วย

การแก้ปัญหาจึงไม่ได้อยู่ที่เรื่องหวยเพียงอย่างเดียว แต่ต้องเปลี่ยนแปลงทัศนคติของคน เพราะยังมีทางอื่นที่สร้าง "ความสุข" ในลักษณะคล้ายๆ กันซึ่งทดแทนกันได้

เครื่องหมายคำถามตัวใหญ่ๆ ที่เราควรจะพูดถึงจึงอยู่ที่ว่า จะทำอย่างไรให้คนมีความหวังกับชีวิต มีทัศนคติที่ดีต่อการใช้ชีวิต มีวิธีการผ่อนคลายความเครียดที่หลากหลาย มีช่องทางให้หวังและให้ฝันที่สามารถเป็นจริงได้มากขึ้น จะได้ไม่ต้องมารอลุ้นความฝันที่ริบหรี่กันเดือนละสองครั้ง

และถ้าเราทำได้เมื่อไร สังคมไทยอย่างที่เราฝันก็ไม่ใช่เรื่องที่เป็นไปไม่ได้อีกต่อไป