ภัควดี วีระภาสพงษ์

แปลจาก: Fabiola Sanchez "Venezuela Expels Israeli Ambassador Over Gaza," the Associated Press; Wednesday, January 7, 2009

การากัส เวเนซุเอลา: เวเนซุเอลาสั่งขับทูตอิสราเอลออกนอกประเทศตั้งแต่วันอังคาร เพื่อประท้วงอิสราเอลที่ใช้กำลังทหารรุกรานฉนวนกาซา

(ผู้ชุมนุมถือป้ายประท้วงหน้าสถานทูตอิสราเอลในกรุงการากัสเมื่อวันที่ 29 ธันวาคม ศกก่อน ป้ายประท้วง (จากซ้ายไปขวา) เขียนว่า "หยุดการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวปาเลสไตน์" "อิสราเอล: ฆาตกรโลก" และ "พอกันที! เราเบื่อความอยุติธรรมนี้เต็มทน!" (ภาพจากรอยเตอร์)

การตัดสินใจของประธานาธิบดีอูโก ชาเวซที่ขับทูตอิสราเอลออกนอกประเทศ น่าจะเป็นปฏิกิริยาประท้วงที่รุนแรงที่สุดในบรรดาประเทศต่างๆ ที่พยายามคัดค้านการรุกรานกาซาของกองทัพอิสราเอล

กระทรวงการต่างประเทศเวเนซุเอลาประกาศท่าทีดังกล่าวในแถลงการณ์ที่ระบุว่า เวเนซุเอลา "ตัดสินใจขับเอกอัครราชทูตอิสราเอลและเจ้าหน้าที่บางส่วนของสถานทูตอิสราเอลออกจากประเทศ"

การบุกถล่มกาซาครั้งนี้ทำให้ชาวปาเลสไตน์เสียชีวิตแล้วเกือบ 600 คน ทั้งจากอาวุธภาคพื้นดินและการโจมตีทางอากาศ อิสราเอลเริ่มลงมือโจมตีตั้งแต่วันที่ 27 ธันวาคมเป็นต้นมา เพื่อตอบโต้ไม่ให้นักรบชาวปาเลสไตน์ยิงระเบิดเข้าไปในพื้นที่ภาคใต้ของอิสราเอล

"ความป่าเถื่อนแบบนี้จะดำเนินไปอีกนานแค่ไหน?" ประธานาธิบดีชาเวซตั้งคำถามในสถานีโทรทัศน์ของรัฐบาลก่อนออกแถลงการณ์ขับทูต "ถ้าโลกนี้ยังพอมีมโนธรรมสำนึกเหลืออยู่บ้าง ประธานาธิบดีอิสราเอลควรถูกนำตัวขึ้นศาลระหว่างประเทศพร้อมกับประธานาธิบดีสหรัฐฯ"

กระทรวงการต่างประเทศเวเนซุเอลาแถลงว่า คณะผู้แทนในสหประชาชาติกำลังร่วมมือกับประเทศอื่น ๆ ในการเรียกร้องให้คณะมนตรีความมั่นคง "ออกมาตรการเร่งด่วนและจำเป็นในการหยุดยั้งการรุกรานครั้งนี้"

สำนักข่าวไม่สามารถสอบถามความคิดเห็นของนักการทูตอิสราเอลได้ในขณะนี้ ส่วนสถานทูตอิสราเอลในกรุงการากัสปิดลงแล้ว และยังไม่มีความชัดเจนว่ารัฐบาลอิสราเอลจะตอบโต้อย่างไร

นายอับราฮัม เลวี ผู้นำชุมชนชาวยิวและประธานสมาคมสหพันธ์ชาวยิวแห่งเวเนซุเอลา กล่าวหาว่าการตัดสินใจของรัฐบาลชาเวซเท่ากับ "เข้าข้างกลุ่มก่อการร้าย" ด้วยการสนับสนุนผู้นำกลุ่มฮามาสในกาซาและเพิกเฉยต่อมุมมองของประเทศอิสราเอลที่มีต่อปัญหานี้

"ผมขอแสดงความเสียใจอย่างยิ่งต่อการตัดสินใจของรัฐบาล ซึ่งตัดรอนมิตรภาพที่ยิ่งใหญ่และมีมายาวนานระหว่างประชาชนชาวอิสราเอลและชาวเวเนซุเอลา" เลวีกล่าวแก่สำนักข่าวเอพี

เขายังกล่าวด้วยว่า การตัดสินใจเช่นนี้ทำให้ชุมชนชาวยิวในเวเนซุเอลา ซึ่งมีจำนวนประชากรเกือบ 15,000 คน "ไม่เพียงวิตกกังวล แต่รู้สึกเหมือนถูกทำร้ายจิตใจอย่างลึกซึ้ง" เพราะรัฐบาลชาเวซ "พยายามสร้างภาพปิศาจร้ายให้แก่รัฐอิสราเอล"

ขณะที่หลายๆ ประเทศส่งเสียงประท้วงการรุกรานกาซา แต่จนขณะนี้ยังไม่มีประเทศไหนนอกจากเวเนซุเอลาที่ถึงขั้นขับทูตอิสราเอลออกนอกประเทศ

ประเทศมอริเตเนีย ซึ่งสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับอิสราเอลใน ค.ศ. 1999 เรียกเอกอัครราชทูตประจำอิสราเอลของตนกลับประเทศไปแล้วเมื่อวันจันทร์

จอร์แดนกับอียิปต์ สองประเทศอาหรับที่มีความสัมพันธ์ทางการทูตกับอิสราเอล ก็เรียกเอกอัครราชทูตของตนกลับประเทศเพื่อประท้วงการโจมตีกาซาเช่นกัน แต่รัฐบาลของสองประเทศนี้ยังไม่ได้ปฏิบัติตามเสียงเรียกร้องของประชาชนที่ต้องการให้ขับทูตอิสราเอลพ้นไปจากดินแดน

ประธานาธิบดีชาเวซวิพากษ์วิจารณ์นโยบายของรัฐบาลอิสราเอลในตะวันออกกลางมานานแล้ว และสนับสนุนจุดยืนของปาเลสไตน์ในปัญหาความขัดแย้งของภูมิภาค

ระหว่างความขัดแย้งของอิสราเอลกับเลบานอนใน ค.ศ. 2006 ประธานาธิบดีชาเวซเรียกทูตระดับสูงกลับจากอิสราเอล รวมทั้งประณามการทิ้งระเบิดในเลบานอนว่าเป็น "โฮโลคอสต์ครั้งใหม่" ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศจึงเสื่อมถอยลงนับแต่นั้นมา

ประธานาธิบดีชาเวซประณามการรุกรานกาซาของอิสราเอลอย่างดุเดือดขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา เมื่อวันจันทร์ เขากล่าวหารัฐของชาวยิวเป็น "รัฐบาลฆ่าล้างเผ่าพันธุ์" พอวันอังคาร เขาก็เรียกร้องให้ชาวยิวในเวเนซุเอลาแสดงจุดยืนต่อต้านรัฐบาลอิสราเอล

ถึงแม้วิพากษ์วิจารณ์อิสราเอลอย่างรุนแรงก็จริง แต่รัฐบาลชาเวซยืนยันมาตลอดว่าตนเป็นมิตรต่อชาวยิว ในเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ชาเวซเข้าพบผู้นำชาวยิวและสัญญาว่าจะหาทางแก้ปัญหาลัทธิต่อต้านชาวยิว แม้จะมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันอย่างมากเกี่ยวกับการเมืองในตะวันออกกลางก็ตาม

เจ้าหน้าที่ระดับสูงของเวเนซุเอลาระบุว่า การตัดสินใจของรัฐบาลเมื่อวันอังคารสร้างเสียงเชียร์กระหึ่มจากผู้สนับสนุนในมัสยิดแห่งหนึ่งของกรุงการากัส ผู้ชุมนุมบางคนตะโกนว่า "กาซา อดทนไว้ ประชาชนกำลังลุกขึ้นแล้ว!"

รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ นายนิโกลัส มาดูโร กล่าวว่า เวเนซุเอลาประกาศให้เอกอัครราชทูตอิสราเอลเป็น "บุคคลไม่พึงปรารถนา" และตัดสินใจ "ลดจำนวนผู้แทนของสถานทูตอิสราเอลในเวเนซุเอลาให้อยู่ในระดับต่ำสุด"

รัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรม นายตาเร็ก เอล เอสซามี ซึ่งมีเชื้อสายอาหรับ กล่าวว่า "การปฏิวัติของเราคือการปฏิวัติเพื่อเสรีภาพของชาวปาเลสไตน์ด้วย!"

ประธานาธิบดีชาเวซกล่าวหาอิสราเอลว่ากระทำการแทนสหรัฐอเมริกาในตะวันออกกลาง นอกจากนี้ เขายังผูกสัมพันธ์ใกล้ชิดกับศัตรูตัวฉกาจของอิสราเอล นั่นคือ อิหร่านและซีเรีย

ชาเวซเคยใช้วิธีการขับทูตพ้นประเทศมาแล้วก่อนหน้านี้ เมื่อเดือนกันยายนศกก่อน เขาไล่นายแพทริก ดัดดี ผู้แทนทางการทูตสหรัฐฯ ออกจากประเทศ โดยอ้างว่าเป็นการดำเนินการเพื่อแสดงความสมานฉันท์กับประเทศโบลิเวีย ซึ่งไล่เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ในประเทศของตนออกไปเช่นกัน ด้วยข้อกล่าวหาว่าทูตสหรัฐฯ หนุนหลังการประท้วงที่ใช้ความรุนแรง

ในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา มีการเดินขบวนประท้วงการรุกรานกาซาในหลายประเทศของละตินอเมริกา

ในอาร์เจนตินา ซึ่งเป็นประเทศที่มีประชากรชาวยิวมากที่สุดเป็นอันดับสามในโลก มีประชาชนหลายร้อยคนเดินขบวนไปที่สถานทูตอิสราเอลเพื่อเรียกร้องให้ยุติการรุกรานกาซา

เช่นเดียวกับรัฐบาลเวเนซุเอลา รัฐบาลบราซิลกล่าวว่าได้จัดส่งอาหารและเวชภัณฑ์ไปที่ฉนวนกาซาแล้ว ส่วนในโบลิเวีย มีชาวปาเลสไตน์และชาวอาหรับราวหนึ่งร้อยคนเดินขบวนประท้วงความรุนแรงครั้งนี้