เหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในเฮติทำให้นักเรียนวิชาภาพยนตร์หลายคนต้องสูญเสียบ้าน บางคนอาจสูญเสียเพื่อนและครอบครัวไปด้วย แต่แอนนี่ โนเซตตี อาจารย์จากสถาบัน Ciné Institute บอกว่านักเรียนของเขาก็ยังคงออกไปเดินตามท้องถนน ถ่ายทำภาพความเสียหาย สัมภาษณ์ผู้คน ไปยังที่ที่คนอื่นไปไม่ถึง

 

โนเซตตีเป็นผู้สร้างภาพยนตร์จากนิวยอร์ก เขาเดินทางมาที่ Ciné Institute เมื่อ 2 ปีที่แล้ว พบว่ามีนักเรียนหลายคนมีจิตใจอยากเรียนรู้ในเรื่องภาพยนตร์ แต่เฮติก็มีโรงภาพยนตร์อยู่น้อย และมีสิ่งที่เอื้อให้เกิดความบันเทิงชนิดนี้อยู่น้อยมาก

 

Ciné Institute เป็นสถาบันที่ให้การศึกษาเรื่องภาพยนตร์แก่หนุ่มสาวชาวเฮติ โดยมีการฝึกถ่ายทำเชิงเทคนิค รวมถึงให้การสนับสนุนด้านงานโปรดักชั่นแก่พวกเขา มีเป้าหมายต้องการส่งเสริมให้หนุ่มสาวชาวเฮติผู้มีพลังสร้างสรรค์ ใช้เทคนิคและความสามารถในการทำให้อุตสาหกรรมสื่อท้องถิ่นเฮติเติบโต เพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและยกระดับคุณภาพชีวิต

 

พวกเขาเริ่มต้นรวมตัวกันขึ้นมาจากการจัดเทศกาลภาพยนตร์ในเมืองจาคเมลตั้งแต่ 3 ปีที่แล้ว ซึ่งเป็นเทศกาลภาพยนตร์ที่รวบรวมภาพยนตร์จากทั่วโลกนับร้อยเรื่องมาฉายโดยไม่คิดค่าเข้าชม และมีผู้คนในประเทศสนใจเข้าชมกว่าหมื่นคน จนกระทั่ง Ciné Institute กลายเป็นโรงเรียนสอนทำภาพยนตร์เพียงแห่งเดียวในเฮติ

 

ทั้งโนเซตตีและผู้ก่อตั้งคือ เดวิด เบลล์ ต่างได้รับแรงบันดาลใจมาจากโครงการภาพยนตร์ทุนต่ำของไนจิเรียที่ชื่อ "โนลิวูด" (Nollywood) พวกเขาหวังว่าจะช่วยให้ชาวเฮติก่อร่างสร้างอุตสาหกรรมภาพยนตร์ของตนเองขึ้นมาได้

 

แต่ความฝันของพวกเขาคงต้องพักไว้ชั่วคราว เมื่อเหตุการณ์แผ่นดินไหวทำให้อาคารของ Ciné Institute ได้รับความเสียหายอย่างมาก จนพวกเขาต้องพากันขุดกล้องและอุปกรณ์อื่น ๆ จากกองซากปรักหักพัง เบลล์เดินทางจากจากนิวยอร์กมายังกรุงปอร์โตแปรงซ์ เมืองหลวงของเฮติในช่วงหลังแผ่นดินไหว เขาอาศัยหลับนอนในที่จอดรถของโรงแรม และถ่ายทำภาพความเสียหายจากแผ่นดินไหวเผยแพร่ผ่านทางเว็บไซต์ของ Ciné Institute

 

โนเซตตีบอกว่า ภารกิจปัจจุบันของพวกเขาไม่ใช่แค่ถ่ายทำภาพความเสียหายอย่างเดียวเท่านั้น แต่ต้องการเก็บภาพกระบวนการฟื้นฟูและจิตใจที่ไม่ย่อท้อของประชาชนชาวเฮติด้วย โนเซตตีกล่าวอีกว่าแม้เฮติจะเป็นประเทศที่ยากจนและสับสนวุ่นวาย แต่ก็มีวัฒนธรรม ดนตรี ศิลปะ และสถาปัตยกรรมที่งดงาม จึงอยากนำเสนอด้านบวกของเฮติบ้าง หากผู้คนยังจมอยู่กับความสิ้นหวัง พวกเขาก็จะไม่ลุกขึ้นมาทำอะไร

 

ภาพที่มาจากการถ่ายทำและตัดต่อของนักเรียน Ciné Institute ดูมีความเป็นมือสมัครเล่นเมื่อเทียบกับภาพข่าวจากสำนักข่าวทั่วไป แต่ขณะเดียวกันการเข้าไปสัมผัสสิ่งต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด และการที่เป็นคนในพื้นที่ มีประสบการณ์ร่วมกับผู้ประสบภัย ก็ทำให้พวกเขาเปรียบเสมือนเป็นนักข่าวพลเมือง ที่รายงานสถานการณ์ในบางแง่มุมที่สำนักข่าวมืออาชีพไม่ได้รายงาน

 

วิดิโอของโอลิเวียร์ ไดเวอร์ พูดถึงปัญหาซากศพที่ติดอยู่ในอาคารไม่สามารถนำออกมาได้ เนื่องจากไม่มีเครื่องมือเพียงพอ และซากศพที่ยังไม่ถูกฝังเหล่านี้จะเน่าเหม็นส่งกลิ่น กลายเป็นแหล่งของเชื้อโรคต่อไปได้ กลุ่มคนในชุมชนจึงต้องรวมตัวเพื่อช่วยกันขุดซากศพออกมาทำพิธีฝัง

 

แต่ขณะเดียวกันภาพข่าวทางโทรทัศน์โดยทั่วไปมักนำเสนอแต่ภาพของชาวเฮติที่รุมแย่งอาหารกันอย่างป่าเถื่อน รอให้ประเทศอย่างสหรัฐฯ ทำตัวเป็นพระผู้มาโปรด แต่ความเป็นจริงที่มาจากสื่อหลักนั้นเชื่อได้แค่ไหน

 

"ผมรู้มาว่าภาพข่าวของสหรัฐฯ เสนอภาพเฮติเสมือนกล่องดินปืนที่พร้อมจะระเบิด ผมรู้มาว่าเรื่องที่สื่อหลักมักนำเสนอเป็นเรื่องของความวุ่นวาย ความรุนแรง และการแย่งชิง ซึ่งคงไม่ได้ให้ความจริงอะไรมากไปกว่านี้" เดวิด เบลล์กล่าว

 

เบลล์บอกอีกว่า แม้เขาจะมองเห็นภาพความสูญเสียย่อยยับของเมืองที่เกิดแผ่นดินไหว แต่เขาไม่ได้เห็นภาพความรุนแรงหรือความก้าวร้าวใด ๆ เลย เขามองเห็นแต่ภาพของชาวเฮติช่วยกันขุดซากปรักหักพังด้วยมือเปล่าเพื่อค้นหาผู้รอดชีวิต เห็นการรักษาผู้ได้รับบาดเจ็บ เห็นภาพพิธีฝังศพผู้เสียชีวิตด้วยความเคารพ ผู้คนนั่งรอคอยความช่วยเหลืออยู่ภายใต้แสงอาทิตย์ที่ร้อนระอุ และมีของติดตัวเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

 

ภาพวิดิโอผลงานฝีมือของนักเรียนได้รับการเผยแพร่ในเว็บไซต์ของ Ciné Institute ซึ่งมีการเปิดรับบริจาคโดยเงินทั้งหมด 100% จะนำไปช่วยเหลือผู้ประสบภัยและนำมาพัฒนาการถ่ายทำ นอกจากนี้ยังสามารถบริจาคเป็นเครื่องมือถ่ายทำอย่างเครื่องแลปทอป, กล้องถ่ายภาพนิ่ง, เมมโมรี่การ์ด ได้อีกด้วย

 

 

 

Haiti's film students find a new mission, Andrew O'Hehir, Salon, 15-01-2009