หลังการรัฐประหารในอียิปต์ที่ได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มเสรีนิยมผู้หวั่นเกรงอำนาจการเมืองของกลุ่มภราดรภาพมุสลิมนำมาซึ่งการปราบปรามผู้ชุมนุมอีกฝ่ายจำนวนมาก โนอาห์ เฟล์ดแมน อาจารย์ ม.ฮาร์วาร์ด วิเคราะห์ว่ากลุ่มทหารจะลิดรอนเสรีภาพทั้งกับกลุ่มเสรีนิยมเองด้วยเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง

เมื่อวันที่ 15 ส.ค. ที่ผ่านมา หลังเกิดเหตุการณ์ปราบปรามผู้ชุมนุมอย่างหนักในอียิปต์รวมถึงมีการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน โนอาห์ เฟล์ดแมน ศาตราจารย์ด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดได้เขียนบทความวิเคราะห์เหตุการณ์ในอียิปต์ไว้ โดยกล่าวว่าผู้ที่คิดว่าการรัฐประหารในอียิปต์จะนำไปสู่ประชาธิปไตยได้เป็นเรื่องฝันหวาน โดยมีบทพิสูจน์คือการแต่งตั้งผู้นำทหาร 19 นายเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดและการปราบปรามผู้ชุมนุมกลุ่มภราดรภาพมุสลิมซึ่งทั้งสองเหตุการณ์เกิดขึ้นใกล้กันมาก

โนอาห์ ไม่เชื่อว่ากลุ่มทหารที่ขึ้นมามีอำนาจจะทำให้เกิดประชาธิปไตยได้ เนื่องจากพวกเขาจะยึดติดอยู่กับการพยายามกุมอำนาจ และในขณะที่ชาวตะวันตกบางกลุ่มอาจเทใจให้กับกลุ่มเสรีนิยมในอียิปต์ที่ช่วยโค่นล้มฮอสนี มูบารัค แต่กลับโค่นล้มประธานาธิบดีที่มาจากการเลือกตั้งอย่างโมฮัมเหม็ด มอร์ซี ไปด้วย

หลังจากที่มีการรัฐประหารโดยกองทัพอียิปต์อีกครั้งในเดือน ก.ค. ที่ผ่านมา ก็มีเรื่องให้ชวนตั้งคำถามมากมาย เช่นว่าทำไมผู้ที่เชื่อในประชาธิปไตยบางคนในอียิปต์ประท้วงเพื่อเปิดทางให้ทหารมาโค่นล้มมอร์ซี และอียิปต์จะสามารถฟื้นฟูประชาธิปไตยได้จริงหรือไม่ ด้วยวิธีใด

บางคนในกลุ่มต่อต้านมอร์ซีอาจจะคิดว่าหลังรัฐประหารครั้งหลังนี้ทหารอียิปต์ก็จะจัดการเลือกตั้งที่บริสุทธิ์ยุติธรรมเช่นเดียวกับตอนหลังโค่นล้มมูบารัค แต่โนอาร์กลับคิดว่าแนวคิดนี้ 'โลกสวย' เกินไปเนื่องจากจริงๆ แล้วกองทัพอียิปต์ไม่ได้ต้องการให้มีการเลือกตั้งโดยทันทีหลังจากโค่นล้มมูบารัคแต่ถูกกดดันจากกลุ่มภราดรภาพมุสลิมซึ่งเป็นกลุ่มที่มีการจัดตั้ง มีวินัยและมีประสิทธิภาพกลุ่มเดียวนอกเหนือจากกองทัพ ซึ่งกองทัพก็ยอมตามเพราะกลัวเสียการสนับสนุนจากมวลชนในช่วงที่ปรากฏการณ์ 'อาหรับสปริง' กำลังเกิดขึ้น

โนอาห์กล่าวอีกว่าการประท้วงของกลุ่มเสรีนิยมในอียิปต์กลายเป็นข้ออ้างให้ทหารออกมาจัดการกับกลุ่มภราดรภาพมุสลิม และถ้าหากคิดอย่างมองในแง่ร้ายกลุ่มผู้ชุมนุมในอียิปต์รู้ด้วยซ้ำว่าทหารจะพยายามบีบคั้นกลุ่มภราดรภาพฯ และต้องการให้เป็นเช่นนั้น ซึ่งฝ่ายภราดรภาพฯ แม้จะชนะการเลือกตั้งได้ง่ายๆ แต่ก็พยายามหลักดันกฎหมายอิสลามและพยายามจำกัดเสรีภาพ ทำให้ฝ่ายเสรีนิยมในอียิปต์ที่รู้ว่าเอาชนะการเลือกตั้งไม่ได้หันมาพึ่งพากองทัพ

แล้วอียิปต์จะกลับมามีประชาธิปไตยได้เช่นเดิมหรือไม่ โนอาห์ตอบคำถามนี้ไว้ในบทความว่ากองทัพอียิปต์อาจจัดการเลือกตั้งเพื่อเอาใจกลุ่มนักการเมืองในสหรัฐฯ เท่านั้น โดยที่แม้ว่าอาจจะไม่แบนกลุ่มภราดรภาพมุสลิมอย่างเป็นทางการ แต่ผู้นำระดับสูงของกลุ่มก็ถูกขับกุมหรือถูกตัดสิทธิ์ไปก่อนแล้ว และสมาชิกกลุ่มก็อาจจะบอยคอตต์การเลือกตั้งใหม่ด้วย

โนอาห์วิเคราะห์อีกว่าหากผู้แทนของฝายเสรีนิยมได้รับเลือกเป็น ส.ส. หรือประธานาธิบดีฝ่ายกองทัพก็จะไม่ขัดขวาง แต่ก็ต้องการควบคุมผู้นำทางการเมืองในประเด็นที่เกี่ยวกับผลประโยชน์ของพวกเขาแทนการช่วยกำราบฝ่ายภราดรภาพมุสลิม ซึ่งไม่ใช่แค่เรื่องทางกลาโหมหรือการต่างประเทศเท่านั้น แต่รวมถึงนโยบายในประเทศเพื่อคงสิทธิพิเศษในการควบคุมธุรกิจขนาดใหญ่ภายในประเทศ และมีการลิดรอนเสรีภาพในการแสดงความเห็นและการชุมนุมเพื่อปิดปากชาวมุสลิม

"สุดท้ายแล้วผู้ประท้วงก็ไม่ได้รับสิทธิเสรีภาพตามที่ต้องการ ไม่เพียงแค่ฝ่ายภราดรภาพฯ เท่านั้น รวมถึงฝ่ายเสรีนิยมเองด้วย" โนอาห์กล่าว

เรียบเรียงจาก

Democracy Is Just a Dream in Egypt, Bloomberg, 15-08-2013
http://www.bloomberg.com/news/2013-08-14/democracy-is-just-a-dream-in-egypt.html