Urban Green Corridors: แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

 

การพัฒนาทางสาธารณะในพื้นที่ชุมชนเมืองหลากหลายรูปแบบที่แตกต่างกัน ย่อมทำให้ประชาชนมีช่องทางในการสัญจรในหลากหลายวิธีมากขึ้น ทางสาธารณะที่ดีนั้น นอกจากจะถูกออกแบบมาให้สามารถตอบสนองต่อการใช้งานของประชาชนโดยทั่วไป  (ไม่ว่าจะเป็นคนธรรมดาทุกเพศทุกวัย ผู้พิการ เด็ก และคนชรา) ที่สัญจรด้วยการเดินทางเท้า การใช้จักรยาน การใช้รถยนต์ส่วนบุคคล การขับขี่รถมอเตอร์ไซค์ และการสัญจรโดยขนส่งสาธารณะอื่นๆ ทางสาธารณะที่ดียังต้องถูกออกแบบมาให้สอดคล้องกับการพัฒนาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ชุมชนเมืองอย่างยั่งยืนอีกด้วย

ดังนั้น การปลูกต้นไม้คู่ขนานไปกับแนวทางสาธารณะไม่ว่าจะเป็นถนน ทางจักรยานและทางเท้า ในพื้นที่ชุมชนเมืองย่อมทำให้เกิดแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง (Green Corridors) ที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนโดยทั่วไปที่ต้องอาศัยทางสาธารณะประเภทต่างๆ ในการสัญจรและก่อให้เกิดประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ชุมชนเมืองหลายประการ

ภาพที่ 1: แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง (urban green corridors) ย่อมสร้างทำให้เกิดบรรยากาศที่ร่มเย็นและสร้างความร่มรื่นให้กับถนน ทางจักรยานและทางเดินในพื้นที่ชุมชนเมือง                                                                                                                                                                                                                                      อ้างอิง: Augusta Sustainable Development Implementation Program, http://asdip.files.wordpress.com/2013/06/augusta-sustainable-development-implementation-program-draft-062013.pdf

ประการแรก แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองสามารถลดผลกระทบเกี่ยวกับมลภาวะทางแสงอากาศที่สามารถสร้างผลร้ายต่อสุขภาพของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดังกล่าวได้ ทั้งประชาชนอาจใช้แนวทางสีเขียวเป็นเส้นทางออกกำลังกายด้วยวิธีการต่างๆ เช่น วิ่ง เดินและปั่นจักรยาน หลังจากที่ตนเองมีช่วงเวลาว่างจากการประกอบกิจวัตรประจำวัน อันถือเป็นการเสริมสร้างสุขภาพให้กับประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุมชนเมือง ประการที่สอง แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองย่อมมีส่วนช่วยสร้างสมดุลทางธรรมชาติ เพราะแม้ว่าการพัฒนาถนนหรือเส้นทางคมนาคมในพื้นที่ชุมชนเมือง จะเน้นการพัฒนาสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างหรือการก่อสร้างสาธารณูปโภคที่เอื้อต่อการคมนาคมในชุมชนเมือง ที่อาจรุกล้ำที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตดั่งเดิมที่อาศัยอยู่ในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมืองมาแต่เดิม จนทำให้สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุมชนเมืองมาแต่ดังเดิมลดทอนจำนวนลงไป แต่การปลูกต้นไม้ตามแนวทางสัญจรประเภทต่างๆ ย่อมอาจทำให้สิ่งมีชีวิตบางชนิดสามารถอยู่อาศัยในบริเวณพื้นที่หรือแนวทางสีเขียวในชุมชนเมืองได้ ประการต่อมา แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองที่งดงาม ย่อมเป็นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวในท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวจากต่างถิ่นให้มาเยี่ยมชมหรือพักผ่อนตามบริเวณแนวทางสีเขียวที่งดงาม ซึ่งนอกจากจะทำให้นักท่องเที่ยวได้ผ่อนคลายจากการสัญจรจามแนวทางสีเขียวนั้นๆแล้ว ร้านค้าที่ตั้งอยู่บริเวณแนวทางสีเขียวก็อาจได้รับความร่มรื่นจากร่มไม้ของแนวทางสีเขียวดังกล่าว ทำให้เพิ่มภูมิทัศน์หรือทัศนียภาพแก่บริเวณที่ตั้งร้านค้าตามแนวทางสีเขียว อันเป็นการดึงดูดนักท่องเที่ยวอีกทางหนึ่ง ประการสุดท้าย แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง ย่อมช่วยลดอุณหภูมิตามเส้นทางสัญจรได้ เพราะร่มไม้จากต้นไม้ตามแนวทางสีเขียว ย่อมให้ร่มเงาและความร่มรื่นแก่ผู้สัญจรบนเส้นทางดังกล่าวไม่ว่าจะเป็นถนน ทางเดินและทางจักรยาน

ในท้องถิ่นของของหลายมลรัฐในสหรัฐอเมริกาได้กำหนดเกณฑ์อนุรักษ์ต้นไม้และพุ่มไม้ในชุมชนเมือง (Tree And Shrub Requirements) รัฐบาลท้องถิ่นของสหรัฐอเมริกาหลายท้องถิ่นได้ตราเทศบัญญัติที่กำหนดมาตรการทางผังเมืองและสิ่งแวดล้อม โดยอนุบัญญัติของท้องถิ่นให้อำนาจแก่หน่วยงานด้านผังเมืองและสิ่งแวดล้อมในการควบคุมการพัฒนาเมืองให้เป็นไปในแนวทางที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการปลูกต้นไม้ตามแนวทางสัญจรในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมือง ตัวอย่างเช่น เทศบาลเมืองฮิวสตัน มลรัฐเท็กซัส ได้ตราเทศบัญญัติอนุรักษ์ต้นไม้ (City of Houston’s Tree Protection Ordinance) ขึ้น เทศบัญญัติฉบับนี้ได้กำหนดหลักเกณฑ์ที่สำคัญหลายประการ อันเป็นการส่งเสริมให้ท้องถิ่น ภาครัฐ ภาคเอกชนและประชาชนทั่วไป อนุรักษ์และพัฒนาพื้นที่สีเขียวตามแนวทางสัญจร (thoroughfares) ประเภทต่างๆ ในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมือง โดยเกณฑ์ดังกล่าวที่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเกี่ยวกับกิจการผังเมืองจำต้องปฏิบัติตามเพื่อรักษาและอนุรักษ์แนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง เช่น ประเภทของต้นไม้ที่อนุญาตให้ปลูกตามแนวทางในพื้นที่ชุมชนเมือง เกณฑ์ขั้นต่ำของขนาดของต้นไม้ที่จะนำมาปลูก เกณฑ์ระยะทางของแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองและกรอบทางการคลังท้องถิ่นสำหรับบริหารโครงการพัฒนาแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมือง เป็นต้น (โปรดดู City of Houston, How to Designate a Green Corridor, http://www.houstontx.gov/planning/DevelopRegs/docs_pdfs/GreenCorridor.pdf)

นอกจากนี้ เทศบัญญัติฉบับนี้ยังได้กำหนดมาตรการทางอาญาเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์แนวทางสีเขียวในบริเวณพื้นที่ชุมชนเมือง โดยหากบุคคลใดถอนหรือทำลายต้นไม้ที่ปลูกตามแนวทางสีเขียวโดยที่ไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ของท้องถิ่นหรือปราศจากเหตุอันควรที่กฎหมายได้กำหนดไว้ บุคคลดังกล่าวอาจถูกปรับเป็นจำนวนเงิน 500 ดอลล่า (16145.65 บาท)

ภาพที่ 2: แนวทางสีเขียวเลียบทางจักรยานบริเวณพื้นที่ชุมชนเมือง ย่อมช่วยลดอุณหภูมิตามเส้นทางจักรยานได้ เพราะร่มไม้จากต้นไม้ตามแนวทางสีเขียว                                ย่อมให้ร่มเงาและความร่มรื่นแก่ทางจักรยาน

อ้างอิง: Blight to Beauty: “Red Fields to Green Fields” Plans Revealed for Detroit, Houston, Los Angeles, Phoenix and Hilton Head Island, http://www.gtresearchnews.gatech.edu/red-fields-to-green-fields/

การศึกษาเกณฑ์การพัฒนาแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองของสหรัฐอเมริกา อาจเป็นประโยชน์และส่งผลดีต่อการพัฒนาเมืองในท้องถิ่นประเทศไทย ทั้งในท้องถิ่นรูปแบบทั่วไปและท้องถิ่นในรูปแบบพิเศษ เพราะการพัฒนาแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองย่อมเอื้อประโยชน์ทั้งในด้านการลดมลภาวะทางอากาศ สุขภาพ ทรัพยากรธรรมชาติ ระบบนิเวศ การท่องเที่ยวและสิ่งแวดล้อมในชุมชนเมือง อนึ่ง แม้ว่าปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกายภาพของผังเมืองไม่ว่าจะเป็นจำนวนประชากร ภูมิศาสตร์ สภาพภูมิอากาศ และสภาพแวดล้อม ของท้องถิ่นของรูปแบบต่างๆของประเทศไทยกับท้องถิ่นรูปแบบต่างๆของสหรัฐอเมริกาจะแตกต่างกันก็ตาม แต่การพัฒนาแนวทางสีเขียวในพื้นที่ชุมชนเมืองก็อาจให้ประโยชน์หรือผลลัพท์ที่คล้ายคลึงกันในบางประเด็น เช่น ทางจักรยานที่ร่มรื่นและคุณภาพชีวิตของประชาชนที่ดีขึ้น

 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท