ในการเลือกตั้งสภายุโรปล่าสุด ในสเปนมีพรรคการเมืองหน้าใหม่มาแรง ได้รับคะแนนเสียงมากในระดับที่พรรคการเมืองคู่แข่งเดิมๆ 2 พรรคหวาดเสียวคาดว่าคะแนนเสียงส่วนใหญ่มาจากผู้ไม่พอใจปัญหาเศรษฐกิจในสเปน แต่หัวหน้าพรรคก็เชื่อว่าพลเมืองต้องมีส่วนร่วมทางการเมืองมิเช่นนั้นจะถูก 'ขโมยประชาธิปไตย' ไป

28 พ.ค. 2557 แม้ว่าผลการเลือกตั้งสภายุโรปครั้งล่าสุดเมื่อช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา (22-25 พ.ค.) พรรคที่มีแนวทางอนุรักษนิยมจะได้รับคะแนนนิยมเป็นอย่างมากในหลายประเทศ แต่สำนักข่าวเดอะการ์เดียน ก็ชวนจับตามองพรรคการเมืองที่มาแรงชื่อโปเดมอส (แปลว่า เราทำได้) ซึ่งกวาดคะแนนเสียง 1.2 ล้านเสียง ชนะเก้าอี้ ส.ส. ยุโรป ได้ 5 ที่นั่ง

พรรคโปเดมอสมีอายุแค่ 100 วัน มีหัวหน้าพรรคเป็นอาจารย์สอนวิชารัฐศาสตร์อายุ 35 ปี ชื่อ ปาโบล อิกเลเซียส ซึ่งพรรคนี้มาจากการรวมกลุ่มทางการเมืองที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับสามในภูมิภาคสเปน รวมถึงกรุงมาดริด

เดอะการ์เดียน ระบุว่าความนิยมของพวกเขาน่าจะมาจากขบวนการประท้วงที่ชื่อว่า "อินดิกนาดอส" ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อปี 2554-2555 จากความไม่พอใจนโยบายตัดงบประมาณรัฐ วิกฤติเศรษฐกิจที่ทำให้คนว่างงานจำนวนมาก โดยในช่วงนั้นผู้ประท้วงกลุ่มนี้ไม่ได้มาจากกลุ่มพรรคการเมืองหรือได้รับการผลักดันจากนักการเมืองคนใด

อิกเลเซียสกล่าวว่าแนวคิดของพรรคโปเดมอสไม่มีอะไรซับซ้อน "มันเป็นเรื่องของพลเมืองที่มีบทบาททางการเมือง ถ้าหากพลเมืองไม่มีส่วนร่วมทางการเมือง คนอื่นก็จะเข้ามาแทนและเป็นการเปิดโอกาสให้พวกเขาขโมยประชาธิปไตยของคุณไป ขโมยสิทธิของคุณไป ขโมยเงินในกระเป๋าของคุณไป"

ถึงแม้ว่าพรรคของอิกเลเซียสจะยังไม่ได้รับความนิยมพอจะบรรลุเป้าหมาย แต่เขาก็บอกว่าจะใช้วิธีการรณรงค์ให้เกิดเสียงข้างมากทางการเมืองเพื่อสะท้อนเสียงข้างมากของคนในสังคมสเปน เดอะการ์เดียน ประเมินว่าผู้ที่โหวตให้พรรคโปเดมอสน่าจะเป็นกลุ่มชาวสเปนที่เบื่อหน่ายปัญหาการว่างงาน มาตรการปรับลดงบประมาณ และปัญหาการทุจริต

พรรคโปเดมอสชูนโยบายเรื่องการจำกัดแหล่งหลบเลี่ยงภาษี (tax haven) การรับรองรายได้ขั้นต่ำให้กับประชาชนและลดวัยเกษียณอายุลงมาอยู่ที่ 60 ปี เดอะการ์เดียนระบุว่า โปเดมอสรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งสภายุโรปด้วยงบประมาณที่ไม่มากนัก พวกเขาอาศัยวิธีการระดมทุนจากมวลชน (crownfunding) และอาศัยความดังของอิกเลเซียสไปปรากฏตัวในโทรทัศน์เพื่อสร้างแรงผลักดัน

อิกเลเซียสกล่าวอีกว่าเขาจะเอาใจฐานเสียงด้วยการให้ ส.ส. ของพรรครับเงินเดือนอย่างมากที่สุด 1,930 ยูโร (ราว 85,000 บาท) ต่อเดือนซึ่งมากกว่าค่าแรงขั้นต่ำในสเปน 3 เท่า ทั้งนี้ ปกติแล้วเงินเดือนมาตรฐานของ ส.ส. สเปนอยู่ที่ 8,000 ยูโร (ราว 350,000 บาท) ต่อเดือน อิกเลเซียสบอกอีกว่าพวกเขาจะไม่เดินทางด้วยเที่ยวบินชั้นธุรกิจและถ้าหากมีกลุ่มล็อบบี้มาหาพวกเขาพวกเขาก็จะเปิดเผยเรื่องนี้ต่อสาธารณชน

ความนิยมของพรรคโปเดมอสยังทำให้สื่อสเปนตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกับสองพรรคการเมืองที่มีคะแนนนำคือพรรคประชาชนกับพรรคสังคมนิยม ซึ่งทั้งสองพรรคต่างก็ได้คะแนนต่ำกว่าร้อยละ 50 จากเดิมที่เคยได้คะแนนสนับสนุนร้อยละ 81 ในปี 2552 ซึ่งผู้แทนจากพรรคประชาชน มิเกล อาเรียส คาเนเต ซึ่งชนะการเลือกตั้งแต่ก็ยอมรับว่าคะแนนที่ตกต่ำลงถือเป็น "คำเตือนอย่างจริงจัง" จากผู้ลงคะแนน ส่วนพรรคสังคมนิยมสเปนก็ได้รับคะแนนเสียงแย่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาจนกระทั่งหัวหน้าพรรคแถลงว่าพวกเขายังไม่ได้รับความมั่นใจจากผู้ลงคะแนนกลับคืนมา

อินนิโก เอร์เรยอน ผู้อำนวยการฝ่ายรณรงค์หาเสียงของพรรคโปเดมอสกล่าวว่าส่วนหนึ่งของพรรคการเมืองพวกเขามาจากการพบเจอกันในที่ชุมนุมอินดิกนาดอส แต่พรรคก็ยังต้องเผชิญความท้าทายในการสร้างสมดุลระหว่างการเคลื่อนไหวระดับรากหญ้ากับการเป็นพรรคการเมืองในระดับปฏิบัติการได้จริง เนื่องจากยังไม่มีผู้นำที่คอยให้ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจแบบวันต่อวันและยังไม่มีระบบเพื่อให้ตรวจสอบ ส.ส. พรรคตนเอง นอกจากนี้ยังต้องพิสูจน์ตนเองให้ผู้วิพากษ์วิจารณ์พวกเขาเห็นว่าพรรคของพวกเขาเป็นมากกว่าแนวทางเคลื่อนไหวประชานิยมที่หาผลโหวตจากการประท้วง

เอร์เรยอนกล่าวว่า พวกเขาไม่ต้องการเป็นส่วนแค่หนึ่งของระบบการเมืองที่เสื่อมโทรม แต่พวกเขาต้องการให้พลเมืองมีส่วนร่วมทางการเมืองมากกว่านี้โดยอาศัยพวกเขาเป็นเครื่องมือ

เรียบเรียงจาก

Podemos hopes to cement rise of citizen politics in Spain after election success, The Guardian, 27-05-2014
http://www.theguardian.com/politics/2014/may/27/podemos-citizen-politics-spain-elections-indignados-movement