หลังการรัฐประหารเมื่อปีที่แล้ว อียิปต์ก็ตกอยู่ภายใต้ความพยายามทำให้ประเทศเป็นเผด็จการอำนาจนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ด้วยการผ่านร่างกฎหมายลิดรอนสิทธิเสรีภาพด้านต่างๆ ในขณะที่เพิ่มอำนาจและลดการตรวจสอบตนเอง เปิดทางให้มีการทุจริตมากขึ้น

29 ธ.ค. 2557 สำนักข่าวเดอะการ์เดียนรายงานว่า รัฐบาลอียิปต์ที่นำโดยอัลเดล ฟัตตาร์ อัลซีซี ผู้ก่อรัฐประหารโค่นล้มผู้นำโมฮัมเหม็ด มอร์ซี ในปี 2556 เป็นรัฐบาลที่ออกกฎหมายในเชิงอำนาจนิยมมากที่สุดในรอบ 60 ปีเทียบกับรัฐบาลอื่นๆ

เดอะการ์เดียนรายงานโดยอ้างอิงจากผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย 4 สถาบัน ระบุว่าอาดลี มานซูร์ รักษาการประธานาธิบดีช่วงหลังการรัฐประหารและอัลซีซีฉวยโอกาสช่วงที่ประเทศปราศจากรัฐสภาที่มาจากการเลือกตั้งออกกฎหมายข้อกำหนดต่างๆ ที่มีลักษณะเผด็จการ ลดทอนเสรีภาพในการแสดงออก การรวมกลุ่มและการชุมนุมอย่างมาก

นอกจากนี้ ความรวดเร็วในการออกกฎหมายของรัฐบาลชุดหลังรัฐประหาร 2556 ของอียิปต์ก็ดำเนินไปอย่างรวดเร็วมากเมื่อเทียบกับผู้นำเผด็จการในประเทศก่อนหน้านี้ ที่พอเทียบเคียงได้คือช่วงที่อียิปต์อยู่ใต้การปกครองของ 'คณะมนตรีปฏิวัติ' (Revolutionary Command Council) หลังจากมีการโค่นล้มระบอบกษัตริย์อียิปต์ในปี 2495

อัมร์ ชาลากานี รองศาตราจารย์ด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยอเมริกันในกรุงไคโรกล่าวว่า ลักษณะการออกกฎหมายเช่นนี้ถือเป็นเรื่องผิดปกติ จำนวน ความเร็ว และการออกกฎหมายควบคุมที่กินวงกว้าง โดยในยุคหลังอัลซีซี มีการออกกฎหมายห้ามการชุมนุมประท้วง ขยายอำนาจพิจารณาคดี นอกจากนี้การออกกฎหมายเหล่านี้ยังไม่ได้ผ่านการพิจารณาจากสภา มีแค่การตรวจสอบแต่ในนามจากคณะรัฐมนตรีและคณะกรรมการที่อัลซีซีมีอิทธิพลอยู่เท่านั้น

เดิมทีมีการวางโร้ดแมปว่าจะให้มีการเลือกตั้ง ส.ส. ภายในช่วงปลายปี 2556 แต่ก็ถูกเลื่อนมาเป็นช่วงเดือนหลังจาก ก.ค. 2557 อย่างไรก็ตาม อียิปต์ยังจะไม่มีการจัดตั้งรัฐสภาจนกว่าจะมีกฎหมายฉบับหนึ่งถูกบังคับใช้ แต่แม้ว่ากฎหมายอื่นๆ จะถูกผ่านร่างบังคับใช้เร็วมาก กฎหมายเกี่ยวกับการจัดตั้งสภาฉบับดังกล่าวยังคงไม่ออกมาง่ายๆ ทำให้อียิปต์จะไม่มีสภาที่มาจากการเลือกตั้งไปจนถึงช่วงฤดูร้อนปี 2558

ทางด้านอัมร์ อับดุลราห์มัน ผู้อำนวยการฝ่ายเสรีภาพพลเมืองขององค์กรริเริ่มเพื่อเสรีภาพส่วนบุคคลของชาวอียิปต์ กล่าวว่า ผู้นำเผด็จการก่อนหน้านี้อย่างอันวาร์ ซาดัต และฮอสนี มูบารัค ยังไม่ได้อาศัยโอกาสจากช่วงไม่มีสภาเพื่อผ่านร่างกฎหมายมากขนาดนี้ นอกจากเรื่องการเมืองแล้วอัลซีซียังผ่านร่างกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ชีวิตและด้านเศรษฐกิจโดยไม่มีการหารือแลกเปลี่ยนกันในระดับชาติด้วย

เดอะการ์เดียนยังได้เรียบเรียงตารางเวลาการออกกฎหมายสนับสนุนเผด็จการหรือมีลักษณะฉ้อฉลของทางการอียิปต์ โดยระบุไว้ดังนี้

ในเดือน ก.ย. 2556 มีกฎหมายลดขั้นตอนการประกวดราคาโดยอนุญาตให้รัฐบาลอียิปต์หลังการรัฐประหารในตอนนั้นติดต่อจัดซื้อจัดจ้างได้โดยไม่ผ่านการประกวดราคา อีกหลายเดือนถัดมากองทัพอียิปต์ก็ได้รับงบประมาณรับเหมาก่อสร้างมูลค่าราว 1 ล้านดอลลาร์ ในเดือนเดียวกันยังมีการออกกฎหมายอนุญาตขยายเวลาการกักขังผู้ต้องหาก่อนการไต่สวนสำหรับคดีที่มีโทษจำคุกตลอดชีวิตหรือประหารชีวิต ซึ่งมีการนำมาใช้กับผู้ต่อต้านทางการเมือง

ในเดือน พ.ย. 2556 มีกฎหมายสั่งห้ามการชุมนุมซึ่งมีการใช้จับกุมประชาชนหลายพันคน ต่อมาในเดือน เม.ย. 2557 ก็มีกฎหมายการลงทุนโดยสั่งห้ามไม่ให้บุคคลที่สามอุทธรณ์เรื่องการจัดซื้อจัดจ้างของรัฐบาล ซึ่งถือเป็นการปิดขั้นตอนการตรวจสอบการทุจริตคอร์รัปชัน

ต่อมาในเดือน มิ.ย. 2557 อียิปต์ก็ออกกฎหมายการเลือกตั้งระบบใหม่ที่ให้สิทธิพิเศษแก่ชนชั้นอำนาจเก่า ป้องกันไม่ให้มีพรรคการเมืองเสรีนิยม และดูเหมือนจะออกแบบมาเพื่อคนร่ำรวยที่เป็นชาวมุสลิมเท่านั้น ในเดือนเดียวกันยังมีกฎหมายที่เกื้อหนุนให้อัลซีซีสามารถแทรกแซงมหาวิทยาลัยได้แบบเดียวกับยุคสมัยมูบารัค

นอกจากนี้ยังมีกฎหมายในเชิงบังคับและกดดันกับกลุ่มด้านสิทธิมนุษยชน มีการขยายอำนาจตุลาการของกองทัพออกไปในหลายภาคส่วน ซึ่งในกฎหมายหลายตัวก็มีการกล่าวอ้างว่าเพื่อใช้ปราบปราม 'ผู้ก่อการร้าย' จนกระทั่งในเดือน ธ.ค. 2557 ก็มีกฎหมายขยายความหมายของคำว่า 'ผู้ก่อการร้าย' มารองรับคำกล่าวอ้างก่อนหน้านี้ซึ่งผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายมองว่ากฎหมายเกี่ยวกับผู้ก่อการร้ายตัวล่าสุดนี้เป็นกฎหมายที่เลวร้ายที่สุด

เรียบเรียงจาก

Worse than the dictators: Egypt’s leaders bring pillars of freedom crashing down, The Guardian, 26-12-2014
http://www.theguardian.com/world/2014/dec/26/sp-egypt-pillars-of-freedom-crashing-down