หลังจากเกิดเหตุสังหารที่สำนักพิมพ์ชาร์ลี เอบโด (Charlie Hebdo) กลางกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 7 มกราคม 2558 ที่ผ่านมาตามการรายงานข่าวจากสื่อทั้งในประเทศและต่างประเทศตามที่ทราบกันแล้วนั้น ดูเหมือนว่ากระแสชาร์ลีเอบโดได้ถูกทำให้แตกประเด็นและบ้างก็ถูกทำให้เป็นประเด็นเรื่องของการเหยียดศาสนาและชาติพันธุ์ รวมทั้งอาจจะกำลังทำให้เป็นเรื่องที่เข้าใจไปได้อีกไกลในประเด็นที่ว่าผู้ก่อการร้ายในกรณีดังกล่าวนั้นมีชื่อของกลุ่มอิลลูมินาติรวมอยู่ด้วย
จุดกำเนิดของความเข้าใจดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อมีการตีความข้อความบางตอนของประธานาธิบดีฝรั่งเศส ฟรองซัว โอลองด์ที่กล่าวไว้เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2558 โดยมีการอัดเสียงทับเป็นภาษาอังกฤษที่ระบุว่าฟรองซัว โอลองด์ได้กล่าวถึงกลุ่มที่ชื่อว่า ‘Illuminati’ ในฐานะของผู้มีส่วนร่วมในการก่อเหตุกรณีชาร์ลีเอบโด ตามที่ปรากฏในเวบไซด์ Youtube ภายใต้ชื่อ French presidentsays on national TV that the Illuminatiisattacking Paris [1] ซึ่งในนาทีที่ 1.12 มีการขึ้นคำบรรยายเป็นภาษาอังกฤษว่า
‘Those who have committed those actions: those terrorists, those illuminati, those fanatics, have nothing to do with Islam’
โดยในเวลาต่อมา คลิปดังกล่าวนี้ได้ถูกเผยแพร่ไปทั่วในโลกไซเบอร์ของต่างประเทศ ไม่เว้นแม้แต่ในประเทศไทยเองก็มีการสื่อสารออกมาในรูปของบทความโดยระบุถึงข้อความดังกล่าวในฉบับภาษาไทยดังนี้
‘พวกที่กระทำการสิ่งเหล่านี้ พวกที่เป็นผู้ก่อการร้าย พวกอิลลูมินาติ พวกหัวรุนแรง ไม่เกี่ยวข้องกับอิสลามแต่อย่างใด’ [2]
จากการตีความสาส์นของฟรองซัว โอลองด์ต่อกรณีชาร์ลีเอบโดในลักษณะดังกล่าวนำมาสู่การตั้งคำถามและพยายามหาข้อเท็จจริงเบื้องต้นที่ว่าฟรองซัว โอลองด์ ในฐานะประธานาธิบดีฝรั่งเศสนั้นได้กล่าวระบุและสรุปว่าหนึ่งในเบื้องหลังของกลุ่มผู้ก่อการร้ายในกรณีชาร์ลี เอบโดนั้นคือกลุ่มอิลลูมินาติจริงหรือไม่ จากกระบวนการหาคำตอบดังกล่าวทำให้ค้นพบข้อเท็จจริงดังนี้
ข้อเท็จจริงที่หนึ่งในสุนทรพจน์ของฟรองซัว โอลองด์เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2558 ปรากฏในเวบไซด์ Youtubeภายใต้ชื่อ Holland à la nation : Acte antisémite terrifiant [3] ความยาว 4.55 นาทีนั้น ไม่พบว่าฟรองซัว โอลองด์ได้กล่าวถึงคำว่า‘อิลลูมินาติ (Illuminati)’ หากแต่พบว่าฟรองซัว โอลองด์ได้ใช้คำว่า ‘อิลลูมิเน่ (Illuminé)’ซึ่งปรากฏอยู่ในคลิปวิดิโอข้างต้นในนาทีที่ 3.25 โดยเขาได้กล่าวเป็นภาษาฝรั่งเศสซึ่งถอดความได้ดังนี้
‘Ceux qui ont commis ces actes, ces terroristes,ces illuminés, ces fanatiques n’ont rien à voir avec la religion musulmane’ [4] แปลความอย่างตรงได้ว่า พวกที่กระทำการเหล่านี้ พวกกลุ่มก่อการร้าย พวกกลุ่มคลั่งศาสนาพวกคลั่งลัทธิ ไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับศาสนาอิสลาม
จากถ้อยคำดังกล่าวจะเห็นได้ว่า ฟรองซัว โอลองด์ใช้คำว่าilluminésแต่ไม่ได้ใช้คำว่า illuminatiแต่อย่างใด และไม่ปรากฏว่าฟรองซัว โอลองด์ได้ใช้คำว่า illuminatiเพื่อหมายถึงกลุ่มผู้ก่อการร้ายในกรณีชาร์ลีเอบโดในสุนทรพจน์เลย เมื่อกล่าวถึงการถอดความนี้ ก็ปรากฏว่ามีผู้โต้แย้งอีกว่า คำว่า illuminés ในที่นี้เองที่ฟรองซัว โอลองด์ต้องการสื่อความหมายเพื่อแอบซ่อนนัยยะไปถึงกลุ่ม illuminatiหรือมีความหมายในลักษณะที่เทียบเคียงกันได้ ซึ่งก็จะขออธิบายในประเด็นต่อไป
ข้อเท็จจริงที่สองคำว่า อิลลูมิเน่(illuminé) ที่ถูกใช้ในประโยคของโอลองด์นั้นเป็นคำนาม (nom) มาจากคำกริยา (verbe) ว่า illuminer แปลว่า light up (ให้แสงสว่างหรือจุดไฟ)ในกรณีที่ใช้คำนี้ในทางศาสนานั้นแสงสว่างในที่นี้จะหมายถึงพระเจ้า หรือ เทพเจ้า
ในดิกชันนารี LAROUSSEความหมายหลักของ illuminéหมายถึง การได้รับแสงสว่าง ในขณะที่ความหมายรองแปล illuminé (n) ว่า Personne dénuée d’esprit critique, qui soutient une doctrine avec une foi aveugle, un zèle fanatique. [5] ซึ่งแปลเป็นภาษาไทยได้ว่าคือบุคคลที่ปราศจากจิตวิญญาณแห่งการวิเคราะห์ ผู้ซึ่งสนับสนุนหลักคำสอนด้วยศรัทธาที่มืดบอด ด้วยแรงปรารถนาที่บ้าคลั่ง
คำว่า illuminé(n) ในความหมายของศัพท์แสลง (argot) หมายถึง fanatique, fou, farfelu [6] ซึ่งแปลเป็นภาษาไทยว่า คลั่ง บ้า ประหลาด
จากการสอบถามเพื่อทำความเข้าใจในคำว่า illuminé จากชาวฝรั่งเศสนั้น พบว่า ถ้าคำคำนี้ถูกกล่าวขึ้นภายใต้บริบทข้อความดังที่ปรากฏในสุนทรพจน์ของฟรองซัว โอลองด์นี้จะสื่อความหมายว่า fous ou religieux extrémistes แปลว่า พวกคลั่งศาสนา โดยในการนี้เจ้าของภาษาได้ให้ข้อสังเกตถึงระดับในการใช้คำศัพท์ของฟรองซัว โอลองด์ดังนี้ คำศัพท์สามคำที่กล่าวถึงได้แก่ terroristes, illuminés, fanatiques ล้วนแต่เป็นคำศัพท์ที่หมายถึงความสุดโต่ง ความคลั่งไคล้ ซึ่งถือว่าเป็นคำศัพท์ที่ให้นัยยะใกล้เคียงกันและที่สำคัญคือ ไม่มีคำไหน แม้แต่คำว่า illuminés ที่สามารถบอกได้เลยว่าฟรองซัว โอลองด์หมายถึงกลุ่มอิลลูมินาติ (Illuminatis)
ข้อเท็จจริงที่สามเวบไซด์ที่พยายามเผยแพร่ข้อมูลที่ว่าฟรองซัว โอลองด์ใช้คำว่าอิลลูมินาติ หรือใช้คำว่าอิลลูมิเน่เพื่อสื่อนัยยะโดยอ้อมถึงกลุ่มอิลลูมินาติยกตัวอย่างเช่น เวบไซด์ nouvelordremondial.cc หรือ chemtrails-france.com นั้น ได้เคยถูกจัดลำดับโดยหนังสือพิมพ์ L’Express ให้อยู่ในฐานบัญชีรายชื่อของเวบไซด์ที่ให้ข้อมูลในคุณลักษณะ 3 ประการดังนี้คือ 1. เป็นพวกสมคบคิด (conspirations) 2. เป็นพวกข่าวลือ (rumeurs) 3. เป็นพวกล้อเลียน (parodies) [7]
ในภาษาฝรั่งเศส ทฤษฎีสมคบคิดเรียกว่า La théorie du complot ล่าสุดเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2558 Claudie Bert กับบทความที่ชื่อว่า ‘Theories du complot : notre société est-elle devenue parano ?’ (ทฤษฎีสมคบคิด สังคมเรากลายเป็นสังคมหวาดระแวง ?) โดยอ้างถึงนักสังคมวิทยาชาวฝรั่งเศส Pierre-André Taguieffที่เขียนหนังสือ [8] เกี่ยวกับทฤษฎีนี้ โดยอธิบายว่าหลักพื้นฐานของทฤษฎีนี้ประกอบไปด้วย 1. ไม่มีสิ่งใดเกิดขึ้นโดยบังเอิญ ทุกอย่างถูกจัดฉากไว้หมดแล้ว 2.ทุกสิ่งที่เกิดขึ้น มีผู้บรรดาอยู่เบื้องหลัง 3.ไม่มีอะไรเป็นอย่างที่มันดูเหมือนจะเป็นหรอก ถ้าผู้นำรัฐหนึ่งตัดสินใจทำอะไรสักอย่างนั้น นั่นไม่ใช่การตัดสินใจที่มาจากผู้นำจริงๆ แต่มาจากคนอื่น 4.ทุกอย่างที่เกิดขึ้นเชื่อมโยงกันได้ทั้งหมด แต่เชื่อมโยงในลักษณะที่ลี้ลับเหนือธรรมชาติ [9]
ในกรณีของเหตุการณ์ชาร์ลีเอบโดนั้น ถ้าเราสืบค้นข้อมูลจะพบว่า ยังไม่พบข้อเท็จจริงใดเลยที่แสดงให้เห็นหรือสามารถสรุปไปในทางที่ทำให้คนทั่วไปเข้าใจได้ว่าประธานาธิบดีฟรองซัว โอลองด์นั้นชี้เป้าไปที่กลุ่มอิลลูมินาติบางส่วนในบทความของ Claudie Bert อธิบายได้น่าสนใจว่า การมองโลกแบบสมคบคิดมันมีประโยชน์อยู่เพราะว่ามันปกป้องเราจากความปวดร้าว ไม่ว่าจะจากเหตุการณ์อะไรก็ตาม สงคราม ภาวะตกงาน ความยากจน การฆาตกรรม การสังหารหมู่ เพราะมันต่างอธิบายไปว่า ทุกอย่างล้วนแล้วแต่เป็นการกระทำของกลุ่มคนกลุ่มใดสักกลุ่มที่อยู่เบื้องหลัง โดยที่ก็บอกไม่ได้ว่าเป็นใคร
เชิงอรรถ
[1] โปรดดู https://www.youtube.com/watch?v=6z9y-FtskzY
[2] โปรดดู http://www.komchadluek.net/detail/20150118/199618.html
[3] โปรดดู https://www.youtube.com/watch?v=BhNzBvMOPiA&feature=youtu.be
[4] ถอดความโดย Dr.Jean-PhilippeBabuอาจารย์ประจำภาควิชาภาษาตะวันตก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
[5] โปรดดู http://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/illumin%C3%A9/41564?q=les+illumin%C3%A9s#41466
[6] โปรดดู http://www.languefrancaise.net/bob/detail.php?id=18454
[8] Pierre-André Taguieff 2013 Court traité de complotologie, Paris. Mille et une nuits.
[9] Claudie Bert « Théories du complot : notre société est-elle devenue parano ? » Sciences Humaines du 30/1/2015, www.scienceshumaines.com/theorie-du-complot-notre-societe-est-elle-devenue-parano_fr_33953.html
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)