ก้าวใหม่ประชาธิปไตยในรัฐเซียปัส เม็กซิโก เมื่อผู้หญิงได้รับเลือกเป็นผู้แทนรัฐจำนวนมาก

ถึงแม้ว่าจะยังมีปัญหาในเชิงปฏิบัติอยู่บางส่วน แต่รัฐเซียปัส ประเทศเม็กซิโก ก็มีความก้าวหน้าทางด้านความเสมอภาคที่มากับประชาธิปไตย คือการที่มีสัดส่วนผู้หญิงเป็นผู้แทนทางการเมืองผ่านการเลือกตั้งจำนวนมาก หลังมีการเรียกร้องบังคับใช้กฎหมายเลือกตั้งฉบับใหม่อย่างจริงจังจากกลุ่มสตรีและพรรคการเมือง
 
 
ผู้หญิงลงคะแนนในการเลือกตั้งในรัฐเชียปัส, เม็กซิโก
 
เมื่อวันที่ 22 ต.ค. 2558 ที่ผ่านมาเว็บไซต์สำนักงานข่าวละตินอเมริกา (Latin America Bureau หรือ LAB) นำเสนอเรื่องราวของรัฐเชียปัสทางตอนใต้ของประเทศเม็กซิโกที่มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งสำคัญในปีนี้จากการที่มีผู้หญิงเข้าร่วมเป็นสมาชิกทางการเมืองของรัฐมากกว่า 1,000 คน ทั้งในสายการปกครองของรัฐ นายกเทศมนตรี เจ้าหน้าที่การคลัง และส.ส. ผ่านทางการเลือกตั้ง
 
LAB ระบุว่าเรื่องนี้ถือเป็นความก้าวหน้าทางการเมืองในรัฐที่ยากจนที่สุดของเม็กซิโกซึ่งเป็นผลสืบเนื่องมาจากการรณรงค์ของกลุ่มพลเมืองเพื่อให้มีการปฏิบัติตามกฎหมายการเลือกตั้งอย่างเต็มที่ หลังจากที่ก่อนหน้านี้ในเดือน ก.พ. 2557 รัฐบาลกลางเม็กซิโกเปลี่ยนแปลงกฎหมายการเลือกตั้งทั้งในระดับส่วนกลางและระดับท้องถิ่นให้ต้องมีทั้งเพศชายและเพศหญิงเป็นผู้ลงสมัครในจำนวนที่เท่าเทียมกัน
 
อย่างไรก็ตามในแต่ละรัฐของเม็กซิโกก็มีการนำกฎหมายดังกล่าวมาใช้ต่างกัน ในรัฐนูโวลีออง รัฐโซโนรา และรัฐเม็กซิโก มีกลุ่มสตรีร้องเรียนว่าไม่มีการปฏิบัติตามกฎหมายการเลือกตั้งฉบับใหม่ แต่ในรัฐเชียปัสกลับมีพัฒนาการที่แตกต่างออกไปหลังจากที่กลุ่มสตรีหลายกลุ่มเช่น กลุ่มเครือข่ายเชียปัสเพื่อความเสมอภาค (REPARE) และกลุ่มพรรคการเมือง 2 พรรคร้องเรียนเรื่องการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายการเลือกตั้งจนทำให้ศาลการเลือกตั้งส่วนกลางของเม็กซิโกยื่นมือเข้ามาแก้ไขปัญหาเพียง 10 วันก่อนการเลือกตั้งท้องถิ่นจะมีขึ้นโดยให้พรรคการเมืองเปลี่ยนแปลงรายชื่อผู้ลงสมัครเลือกตั้งของพวกเขาเองให้มีจำนวนเพศหญิงตามกำหนด จากที่ก่อนหน้านี้พรรคการเมืองอื่นๆ ยกเว้นพรรคฝ่ายซ้ายไม่มีโควต้าผู้สมัครหญิงมากเท่าที่ควร
 
อย่างไรก็ตามคำสั่งจากศาลการเลือกตั้งส่วนกลางที่ออกมากระชั้นเกินไปก็ทำให้เกิดปัญหาในบางจุด ทำให้พรรคการเมืองหลายพรรคที่ลงชิงชัยในการเลือกตั้งท้องถิ่นของเซียปัสเกิดความลังเล มีบางส่วนอ้างว่ารัฐเซียปัสยังไม่พร้อมที่จะให้ผู้หญิงเข้ามาบริหาร ขณะที่บางพรรคก็สรรหาผู้หญิงมาเป็นผู้ลงสมัครได้ไม่มากพอ นอกจากนี้กฎหมายว่าด้วยพรรคการเมืองของเม็กซิโกยังไม่มีระบุเรื่องหลักเกณฑ์หรือวิธีการสรรหาผู้ลงสมัครเลือกตั้งทำให้พรรคการเมืองบางพรรคที่ไม่ได้เตรียมตัวมาพอต้องหาผู้หญิงที่เป็นแม่ ภรรยา เพื่อนหรือญาติพี่น้อง มาลงสมัครแทนเพื่อให้ได้ตามกำหนดโควต้า
 
LAB ระบุว่าอีกปัญหาหนึ่งของคำสั่งที่กระชั้นเกินไปทำให้ผู้ลงสมัครผู้หญิงไม่มีเวลามากพอในการหาเสียงหรือกำหนดวาระทางการเมืองของตนเอง นอกจากนี้เมื่อผลการเลือกตั้งออกมาก็มีผู้หญิงได้รับเลือกเป็นนายกเทศมนตรีรวม 38 คน มีอยู่เพียง 8 คนเท่านั้นที่เป็นนายกเทศมนตรีในเขตเทศบาลของตนเอง และมีการร้องเรียนคัดค้านผลการเลือกตั้งของผู้หญิง 24 คน ในจำนวนนี้มีบางคนที่ถูกคัดค้านเนื่องจากเหตุผลว่ามีความเกี่ยวข้องกับผู้ลงสมัครผู้ชายที่ถูกคัดออกตามโควตา
 
จากผลการพิจารณาคดีมีอยู่ 3 คนที่ถูกศาลพิจารณาให้ยกเลิกผลการเลือกตั้งทำให้พวกเธอไม่ได้เป็นนายกเทศมนตรี โดยมีเหตุผลดังต่อไปนี้คือ รายแรกถูกยกเลิกเพราะเป็นภรรยาของนายกเทศมนตรีชายรายหนึ่งที่ยังคงดำรงตำแหน่งอยู่ รายที่สองมีการตรวจนับคะแนนใหม่แล้วพบว่าเธอแพ้คะแนนไป 6 คะแนน รายที่สามเป็นเรื่องการถกเถียงในภายในของสำนักงานเทศบาลเอง
 
LAB ระบุว่าตั้งแต่นี้ไปเซียปัสก็มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอย่างน้อยก็ในทางทฤษฎี จากการที่เซียปัสมีผู้หญิงปกครองร้อยละ 28.6 ใน 122 เทศบาล นอกจากนี้ในรัฐสภาของเซียปัสเองก็มีผู้แทนเป็นหญิงร้อยละ 58 (24 ที่นั่งจาก 41 ที่นั่ง) ซึ่งเพิ่มขึ้นจากการเลือกตั้งครั้งก่อน แต่ก็ยังไม่ทราบว่าประชาชนท้องถิ่นจะให้การยอมรับหรือไม่โดยเฉพาะในหมู่ชุมชนชาติพันธ์ที่มักจะมีการถ่ายโอนอำนาจตามประเพณี และยังมีโอกาสที่นายกเทศมนตรีหญิงบางส่วนอาจจะลาออกจากตำแหน่งตามคำขอจากสามีของพวกเธอ
 
"ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตาม อย่างน้อยเซียปัสในตอนนี้ก็ได้เริ่มเคลื่อนขบวนสู่ประชาธิปไตยที่ให้ความเสมอภาคทางเพศแล้ว และการมีส่วนร่วมที่สมดุลระหว่างชายและหญิงก็เป็นกุญแจสำคัญในกระบวนการทางการเมือง" LAB ระบุ
 
 
 
เรียบเรียงจาก
 
Mexico: Chiapas votes for women, Latin America Bureau, 16-10-2015

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท