ขณะที่ทางการสวีเดนประกาศจะเป็น "มหาอำนาจด้านมนุษยธรรม" ด้วยการรับผู้ลี้ภัยเกืบสองเท่าของปีที่แล้ว แต่ก็มีความกังวลว่าพวกเขาจะตกเป็นเป้าหมายของกลุ่มขวาจัดในสวีเดน เช่นเดียวกับกลุ่มขวาจัดอื่นในยุโรปคือฉวยโอกาสวิกฤตผู้ลี้ภัยเพิ่มคะแนนนิยมตัวเองจากแนวคิดคลั่งชาติและหวาดกลัวสังคมพหุนิยม

ผู้สนับสนุนพรรคสวีเดนเดโมแครต (SD) ในการเลือกตั้งสภายุโรปปี 2014 (ที่มา: แฟ้มภาพ/วิกิพีเดีย)

26 พ.ย. 2558 - ในขณะที่ทางการสวีเดนมีนโยบายเปิดรับผู้ลี้ภัยจำนวนสูงสุด 190,000 คนเข้าประเทศภายในปีนี้และประกาศตนว่าพวกเขาเป็น "มหาอำนาจด้านมนุษยธรรม" (humanitarian superpower) ของยุโรป แต่สำนักข่าวเดอะการ์เดียนก็ระบุว่านโยบายรับผู้อพยพจำนวนมากเช่นนี้อาจจะกลายเป็นเหตุให้พรรคการเมืองขวาจัดนำมาใช้โจมตีและเรียกความนิยมจากประชาชนได้

ในสวีเดนมีพรรคขวาจัดที่มีพื้นเพมาจากขบวนกรเคลื่อนไหวนีโอนาซีชื่อพรรค 'สวีเดนเดโมแครต' (SD) ซึ่งพรรคการเมืองกระแสหลักอื่นๆ ในสวีเดนต่างก็ไม่ชอบพวกเขาเพราะพรรคนี้มีนโยบายกีดกันผู้ลี้ภัยในแบบขวาจัด แต่พรรคนี้ก็ได้รับความนิยมมากเป็นอันดับที่ 3 โดยมีผู้แทนอยู่ในสภา 49 ที่นั่ง

สิ่งที่ประมาทไม่ได้อีกเรื่องหนึ่งสำหรับพรรครัฐบาลสวีเดนคือการที่พรรคขวาจัดนี้มีแนวโน้มได้รับความนิยมสูงขึ้น โดยจากการสำรวจโพลล์ของบริษัทซีโฟ (Sifo) ระบุว่าพรรคสวีเดนเดโมแครตจะได้รับคะแนนโหวตมากขึ้นร้อยละ 4.6 เมื่อเทียบกับคะแนนจากการเลือกตั้งเมื่อปี 2557

กลุ่มต่อต้านเผด็จการฟาสซิสต์เตือนว่าเหตุก่อการร้ายจากกลุ่มหัวรุนแรงทางศาสนาที่เกิดขึ้นรวมถึงวิกฤตผู้ลี้ภัยอาจจะทำให้กลุ่มขวาจัดหาความชอบธรรมให้ตัวเองได้มากขึ้นทั่วยุโรปไม่เพียงแต่ในสวีเดนเท่านั้นแต่ยังรวมถึงประเทศออสเตรีย, ฟินแลนด์, ฝรั่งเศส, อังกฤษ ซึ่งล้วนแต่มีพรรคการเมืองขวาจัดต่อต้านผู้ลี้ภัยในประเทศนั้นๆ

แดเนียล พูลห์ หัวหน้าบรรณาธิการเว็บไซต์ของวารสารเอ็กซ์โป (Expo) ซึ่งเป็นกลุ่มสื่อที่คอยจับตามองกิจกรรมแบบฟาสซิสต์ในสวีเดนให้สัมภาษณ์ต่อเดอะการเดียนว่าพวกเขาจะประมาทพวกชาตินิยมหัวรุนแรงเหล่านี้ไม่ได้เพราะมันเป็นแนวคิดที่กำลังเติบโตมากขึ้นไม่เพียงแค่ในยุโรป พูลห์กล่าวว่าพวกกลุ่มขวาจัดไม่เคยหายไปจากยุโรปคนกลุ่มนี้แค่ถูกตอบโต้อย่างหนักหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ในยุโรปจบลง ในยุคสมัยนั้นกลุ่มขวาจัดจะอ้างว่าประชาธิปไตยทำลายสังคม แต่ในยุคสมัยนี้พวกเขาจะหันมาใช้วาทกรรมว่าพหุนิยมทางวัฒนธรรมเป็นสิ่งทำลายชาติแทน

ในช่วงที่ยุโรปกำลังเกิดภาวะวิกฤตผู้ลี้ภัยสวีเดนเสนอตัวเพิ่มโควตาผู้ลี้ภัยจากปีที่แล้ว 100,000 คน เป็น 190,000 คนซึ่งมากกว่าหลายประเทศในยุโรปอีกทั้งยังเป็นประเทศแรกที่ให้สัญชาติถาวรแก่ผู้ลี้ภัยชาวซีเรีย แต่พรรคสวีเดนเดโมแครตก็พยายามโต้แย้งว่าการให้ผู้อพยพเข้าเมืองจำนวนมากจะทำให้ไม่สามารถจัดการได้ ทำให้เกิดการขาดแคลนที่อยู่และการว่างงานสูง

เมื่อไม่นานมานี้รัฐบาลสวีเดนได้ออกมาตรการการตรวจสอบการข้ามพรมแดนเพิ่มเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ลี้ภัยเดินทางไปยังประเทศอื่นๆ ในแถบสแกนดิเนเวียได้ง่ายเกินไป โดยแม้ว่าผู้ลี้ภัยจะยังคงขอลี้ภัยในสวีเดนได้แต่ผู้ลี้ภัยที่ไม่มีเอกสารจะไม่อนุญาตให้เดินทางไปยังประเทศสแกนดิเนเวียประเทศอืน ในเรื่องนี้โฆษกด้านทะเบียนพลเรือนและผู้อพยพของพรรคสวีเดนเดโมแครตให้สัมภาษณ์ต่อเดอะการ์เดียนว่าทางการนอร์เวย์และฟินแลนด์น่าจะพอใจกับนโยบายนี้ซึ่งจะช่วยลดจำนวนผู้ลี้ภัยเข้าไปในประเทศของพวกเขา

ทางด้านพรรคสวีเดนเดโมแครตยืนกรานว่าจะต้องรับผู้ลี้ภัยน้อยลง ถึงแม้ว่าพวกเขายืนยันว่าพวกเขาไม่ใช่แค่กลุ่มฝ่ายขวาหัวรุนแรงธรรมดาทั่วไปเพราะสามารถเข้าไปมีที่นั่งในสภาได้แต่เดอะการ์เดียนก็ระบุว่าพรรคสวีเดนเดโมแครตไม่เพียงต่อต้านผู้ลี้ภัยเท่านั้นแต่ยังต่อต้านพหุนิยมทางวัฒนธรรมและชูความเป็นชาติของสวีเดนด้วยข้ออ้างว่าวัฒนธรรมที่แตกต่างจะเป็นภัยตอความเป็นชาติ

ทั้งนี้พรรคสวีเดนเดโมแครตก็ยังพยายามสื่อว่าพวกเขาไม่ใช่นีโอนาซีและมีความแตกต่างจากกลุ่มชาตินิยมหัวรุนแรงกลุ่มอื่นๆ อย่างกลุ่ม นอร์ดิสก์อุงดอม ที่เป็นกลุ่มฝ่ายขวาสสุดขั้วเคยโพสต์คลิปสมาชิกกลุ่มขว้างปาระเบิดเพลิงใส่ศูนย์ผู้ลี้ภัยมาก่อน นอกจากนี้ยังพยายามปฏิเสธผู้นำยุวชนของพรรคโดยอ้างว่าเธอชาตินิยมเกินไปและพรรคพวกของเธอเกี่ยวข้องกับกลุ่มหัวรุนแรง แต่ผู้นำกลุ่มยุวชนคนดังกล่าวก็กล่าวแก้ต่างข้อหาและบอกว่ามันเป็นเรื่องการเมืองภายในของพรรคที่พยายามล้างบางกันเองเท่านั้น

เดอะการ์เดียนระบุอีกว่าพรรคสวีเดนเดโมแครตยังพยายามปราศรัยในเชิงปลุกระดมให้ต่อต้านมุสลิมเพิ่มมากขึ้นด้วยและอาจจะมีส่วนเกี่ยวข้องกับกระแสการใช้ความรุนแรงต่อผู้อพยพที่เพิ่มมากขึ้นทั่วสวีเดน ทั้งเหตุเผาศูนย์ผู้อพยพหลายสิบครั้งและเหตุสังหารคนต่างเชื้อชาติในโรงเรียนโครแนน และท่าทีของโฆษกด้านทะเบียนพลเรือนและผู้ลี้ภัยของพรรคก็อ้างว่าพวกเขาต้องเปิดเผยรายละเอียดให้ชุมชนรู้ว่ามีผู้ลี้ภัยอาศัยอยู่ในย่านใดโดยไม่ใส่ใจในเรื่องความปลอดภัยของกลุ่มผู้ลี้ภัยเลย

ฮัดจ์ อาห์เหม็ด อิหม่ามของมัสยิดนิกายซุนนีในชุมชนโทรลฮัตตันที่เกิดเหตุสังหารคนต่างเชื้อชาติกล่าวว่าในย่านชุมชนผู้อพยพที่วกเขาอาศัยอยู่มีชาวสวีเดนเข้ามานานๆ ครั้ง และเขากลัวว่าจะเกิดเหตุโจมตีทางเชื้อชาติในชุมชนเกิดขึ้นอีกโดยฝีมือของคนไร้สังกัดที่ถูกล้างสมองแบบเดียวกับที่นาซีเคยล้างสมองให้คนเชื่อชาวอารยันเป็นเชื้อชาติที่ดีที่สุดในโลก และอาห์เหม็ดก็ระบุว่าพรรคสีเดนเดโมแครตก็กำลังกระทำสิ่งเดียวกับที่นาซีเคยกระทำไว้