จับตาการเลิกจ้าง ‘คนทำงานภาคพลังงาน’ เมื่อบริษัทกำไรหด

เมื่อราคา ‘น้ำมัน’ ดิ่งเหว ผลกำไรในอุตสาหกรรมพลังงานลดลง ‘คนทำงาน’ มักเป็นเหยื่อรายแรกในการลดค่าใช้จ่าย พบยักษ์ใหญ่ด้านพลังงานระดับโลกทยอยลดพนักงาน ปี 2558 มีข่าวว่า ‘ปลด-มีแผนปลด’ ถึง 250,000 ตำแหน่ง ขึ้นปี 2559 ยังมีระลอกใหญ่เรื่อย ๆ ด้านไทยงาน ‘สำรวจ-ขุดเจาะ’ ตั้งแต่ปี 2557 ถอนไปแล้ว 10 แท่น เลิกจ้าง 6,000 คน แต่ยังไม่กระทบ ‘พนักงานปั้ม’

‘คนทำงาน’ มักเป็นเหยื่อรายแรกในการลดค่าใช้จ่าย เมื่อราคาพลังงานตกต่ำ บริษัทและผู้ถือหุ้นได้กำไรลดลง การปลดคนงานคือทางเลือกยอดฮิตของอุตสาหกรรมนี้ (ที่มาภาพ: nupeng.org)

อุตสาหกรรมพลังงานโดยเฉพาะน้ำมันกำลังเผชิญราคาน้ำมันดิบที่ลดลงมาตั้งแต่ปี 2557 ซึ่งนอกจากจะส่งผลให้น้ำมันสำเร็จรูปและก๊าซมีราคาลดลงแล้ว ก็ยังมีผลกระทบต่อด้านรายได้ของบริษัทพลังงานต่าง ๆ ที่มีกำไรลดลง และการปลดพนักงานกำลังเป็นทางเลือกยอดนิยมของบริษัทเหล่านี้

เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2558 บริษัทที่ปรึกษาด้านพลังงานเกรฟ แอนด์ โค (Graves & Co.) เปิดเผยตัวเลขการปลดและมีแผนการปลดพนักงานของบริษัทผู้ผลิตน้ำมันและก๊าซธรรมชาติกว่า 250,000 ตำแหน่ง โดยตลอดปี 2558 ที่ผ่านมากลุ่มอุตสาหกรรมน้ำมันยุติการดำเนินการของแท่นขุดเจาะน้ำมันกว่าหนึ่งพันแห่งและปรับลดรายจ่ายรวมเกินกว่า 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เพื่อรับมือกับภาวะราคาน้ำมันตกต่ำ

พอย่างก้าวเข้าสู่ปี 2559 ข่าวการปลดพนักงานในอุตสาหกรรมพลังงานก็คงยังมีอยู่อย่างต่อเนื่อง ในเดือนมกราคม 2559 บีพี (BP) ประกาศปลดพนักงานจำนวน 4,000 คนในแผนกธุรกิจสำรวจและผลิตภายในปี 2560 หลังราคาน้ำมันดิ่งลงอย่างต่อเนื่อง บีพีระบุว่าการปรับลดตำแหน่งงานดังกล่าว จะเน้นหนักในอังโกลา อาร์เซอร์ไบจัน และสหรัฐอเมริกา ขณะที่จะมีการปลดพนักงาน 600 คนในทะเลเหนือของอังกฤษ (ล่าสุดในเดือนกุมภาพันธ์ บีพีออกมาระบุเพิ่มยอดแผนการปลดพนักงานเป็น 7,000 คน ภายในสิ้นปี 2560)

ส่วนชลัมเบอร์เกอร์ (Schlumberger) ผู้ประกอบการขุดเจาะน้ำมันรายใหญ่ที่สุดของโลกเปิดเผยว่าเตรียมปลดพนักงานระลอกใหม่อีก 10,000 คน หรือราวร้อยละ 10 ของพนักงานที่มีอยู่ทั้งหมดทั่วโลกประมาณ 105,000 คน ทั้งนี้การประกาศปลดพนักงานครั้งล่าสุดนี้ถือเป็นครั้งที่ 2 ในรอบเกือบ 1 ปี หลังประกาศปลดพนักงานชุดแรกราว 20,000 คน เมื่อปีที่แล้ว  ต่อมาในต้นเดือนกุมภาพันธ์ 2559 รอยัล ดัตช์ เชลล์ (Royal Dutch Shell) บริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่ของโลกได้แถลงว่าบริษัทจำเป็นต้องปรับลดพนักงานเพิ่มอีก 10,000 คนทั่วโลก ในจำนวนนี้รวมถึงพนักงานของบีจี (BG) บริษัทพลังงานรายใหญ่ของอังกฤษที่ใกล้บรรลุข้อตกลงควบรวมกิจการกับเชลล์ด้วย

นอกจากยักษ์ใหญ่อย่าง บีพี, ชลัมเบอร์เกอร์ และเชลล์ ที่ประกาศแผนปลดพนักงานแล้ว การปลดพนักงานของบริษัทพลังงานที่น่าสนใจตั้งแต่ต้นปี 2559 ที่ผ่านมา (จนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์) ก็มีอาทิเช่น โซลาร์ซิตี้ (SolarCity) และ (Sunrun) บริษัทผู้ผลิตแผงโซลาร์เซลล์ในเนวาด้า สหรัฐอเมริกา ก็ประกาศปลดพนักงาน 550 คนและอีก 100 กว่าคนตามลำดับ บริษัทเดวอน เอนเนอร์จี คอร์ป (Devon Energy Corp) ก็มีแผนปลดพนักงานบางส่วนเช่นกัน ด้านเซาท์เวสต์เทิร์น เอนเนอร์จี โค. ประกาศปลดพนักงานถึง 1,100 คน และบริษัทเชฟรอน (Chevron) สาขาโควินงตัน ลาฟาแยต ประกาศปลดพนักงาน 385 คน

 

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานระบุ 'เชลล์ไทย' ไม่มีการเลิกจ้าง

บริษัท เชลล์แห่งประเทศไทย จำกัด ยืนยันว่ายังไม่มีการปรับลดพนักงาน (ที่มาภาพ: สำนักข่าวไทย)

เว็บไซต์ประชาชาติธุรกิจ รายงานเมื่อวันที่ 5 ก.พ. 2559 ว่า น.ส.พรรณี ศรียุทธศักดิ์ อธิบดีกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (กสร.) กระทรวงแรงงาน กล่าวถึงกรณีที่รอยัล ดัตช์ เชลล์ บริษัทน้ำมันข้ามชาติระดับโลกจะปรับลดตำแหน่งงานลง 10,000 ตำแหน่งทั่วโลก หลังจากบริษัทประสบภาวะกำไรหดตัวมากที่สุดในรอบ 13 ปี ซึ่งในไทยคือบริษัท เชลล์แห่งประเทศไทย จำกัด ว่าจากการสอบถามข้อมูลจากบริษัท เชลล์แห่งประเทศไทย จำกัด ซึ่งมีพนักงานในไทยจำนวน 1,100 คน แบ่งเป็นสำนักงานใหญ่ 400 คน พนักงานรับเหมาช่วงขับรถส่งน้ำมัน 700 คน ระบุว่าพนักงานในส่วนงานที่มีการประกาศว่าจะปลดคือพนักงานในส่วนสำรวจ ขุดเจาะน้ำมัน และโรงกลั่น ซึ่งทำงานในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก สำหรับประเทศไทยไม่มีส่วนงานดังกล่าวจึงไม่ได้รับผลกระทบ และยังไม่มีการปลดพนักงานในส่วนงานอื่น ๆ

น.ส.พรรณีกล่าวอีกว่า ทั้งนี้ กสร.ได้สั่งการให้สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดสุ่มตรวจปั๊มน้ำมันของเชลล์ใน 22 จังหวัด จำนวน 128 แห่ง มีพนักงาน 1,300 คน จาก 500 แห่งทั่วประเทศ ทั้งหมดยืนยันว่าไม่มีการเลิกจ้างพนักงานอย่างแน่นอน และระบุว่าเนื่องจากราคาน้ำมันลดลงทำให้สามารถขายน้ำมันได้มากขึ้น แต่ยังคงให้สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดติดตามสถานการณ์ต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด หากมีการเลิกจ้างให้แจ้งมายังส่วนกลางและรีบเข้าไปประสานให้ความช่วยเหลือ

 

สถานการณ์ในไทย งาน ‘สำรวจ-ขุดเจาะ’ ตั้งแต่ปี 2557 โดนไปแล้ว 6,000 คน แต่ยังไม่กระทบ ‘พนักงานปั้ม’

นายสุริยันต์ อภิรักษ์สัตยากุล รองอธิบดีกรมเชื้อเพลิงธรรมชาติ ได้ระบุกับ สำนักข่าวไทย เมื่อวันที่ 3 ก.พ. 2559 ที่ผ่านมาว่าตั้งแต่ราคาน้ำมันดิบปรับตัวลดลงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่กลางปี 2557 จนราคาน้ำมันดิบล่าสุดอยู่ที่ประมาณ 30 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อบาร์เรลนั้น ได้ทำให้ผู้ประกอบการในประเทศไทยมีทั้งลดละเลื่อนการขุดเจาะผลิตน้ำมัน มีแท่นขุดเจาะน้ำมันหยุดกิจการชั่วคราวแล้ว 2 แท่น ได้แก่ แท่นสงขลา C และ G กำลังการผลิตรวม 2,600 บาร์เรลต่อวัน รวมทั้งมี 2 แท่นบริการสำรวจและผลิตถอนแท่นออกจากไทยไปแล้วจากทั้งหมด 10 แท่น ทำให้พนักงานตกงานมากกว่า 6,000 คนแล้ว ซึ่งกรมฯ กำลังติดตามสถานการณ์ทั้งหมด โดยคาดว่ากิจกรรมต่าง ๆ จะกลับมาเดินเครื่องการผลิตอีกครั้ง เมื่อราคาน้ำมันปรับตัวสูงขึ้น จนกว่าระดับราคาจะคุ้มค่าแก่การลงทุน

ทั้งนี้ผู้สื่อข่าวประชาไทได้สอบถามผู้ประกอบการปั้มน้ำมันแห่งหนึ่งใน จ.เชียงใหม่ ได้ระบุว่าการประกอบธุรกิจนี้นั้นพนักงานเติมน้ำมัน (หรือเด็กปั้ม) ถือว่ามีส่วนสำคัญในการบริการลูกค้าและการเก็บเงิน ที่ผ่านมามีคนเข้ามาทำงานหลายรูปแบบทั้งไม่สู้งานหรือไม่ซื่อสัตย์ก็มีบ้างแต่ก็ต้องออกไป ซึ่งกว่าจะได้พนักงานที่มีคุณภาพก็ต้องรักษาบุคคลากรเหล่านี้ไว้ให้ดี ในด้านสภาพการจ้างนั้นจ่ายค่าแรงตามกฎหมายคือวันละ 300 บาท มีวันหยุดและประกันสังคมให้ รวมทั้งยังใช้แรงงานข้ามชาติที่ถูกต้องตามกฎหมาย ที่ผ่านมายังไม่ได้รับผลกระทบมากนักแม้ราคาน้ำมันจะลดลง และผู้ประกอบการรายนี้ยืนยันว่าจะไม่มีการปลดพนักงานโดยเฉพาะพนักงานเติมน้ำมัน และมองว่าปั้มอื่น ๆ ก็น่าจะเป็นเช่นเดียวกัน ทั้งนี้เขามองว่าการ ‘เข้า-ออก’ สู่อาชีพพนักงานเติมน้ำมันนั้นก็มีการหมุนเวียนเข้าออกบ่อย ๆ เป็นเรื่องปกติ.

 

ที่มาข้อมูลประกอบการเขียน

Global Oil Job Cuts Top 250,000 (Bloomberg, 21/11/2558)
SolarCity in Nevada - 550 (fortune.com, 6/1/2559)
Solar Company Announces Layoffs in Wake of Rate Changes (kolotv.com, 8/1/2559)
BP Plans to Cut 4,000 More Jobs as Crude-Oil Slump Deepens (bloomberg.com, 12/1/2559)
Devon Energy plans layoffs (newsok.com, 20/1/2559)
Southwestern Energy to lay off 1,100 workers amid oil slump (stltoday.com, 21/1/2559)
Schlumberger to Cut 10,000 Jobs (247wallst.com, 22/1/2559)
Update: BP - 7,000 by end of 2017 (cbs58.com, 2/2/2559)
Shell CEO confirms 10K layoffs due to merger with BG (khou.com, 4/2/2559)

 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท