เสรีภาพสื่อและกำกับตนเอง...ต้องมีหลัก

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

น่าสนใจเมื่อมีแถลงการณ์ร่วมของ สภาวิชาชีพข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย และ สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย

เรื่อง การทบทวนการทำหน้าที่ของพิธีกรข่าว กรณีคุณสรยุทธ สุทัศนะจินดาภายหลังสถานีโทรทัศน์ช่องสามยังคงให้คุณสรยุทธดำเนินรายการข่าวโทรทัศน์ของเขาตามปกติ หลังจากที่ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาตัดสินว่าคุณสรยุทธกระทำความผิดกรณีบริษัทไร่ส้มและอสมท.

ที่น่าสนใจไม่ใช่เรื่องที่คุณสรยุทธควรหยุดทำงานหรือไม่หยุดทำงาน และก็ไม่ใช่เรื่องที่ว่าคุณสรยุทธกระทำผิดหรือไม่ แต่ที่น่าสนใจสำหรับที่นี่เป็นประเด็นเรื่องที่สื่อทั้งหลายเรียกร้องจะกำกับดูแลพวกตนกันเอง เพราะกรณีนี้มีถึงสองสมาคมวิชาชีพที่ผนึกกำลังกันออกแถลงการณ์

จริงๆ แล้วเรื่องการกำกับตนเองนั้นเห็นด้วย แต่จะทำได้อย่างได้ผลและถูกต้องเที่ยงธรรมได้แค่ไหน กรณีนี้คงจะพิสูจน์ให้สังคมได้เห็นเอง ว่าสมาคมวิชาชีพสื่อจะกำกับกันเองได้หรือไม่

ที่น่าสนใจอีกประการ คือกรณีนี้มองได้ว่าเป็น test case ถึงความสามารถในการทำหน้าที่ของสมาคมสื่อ ว่าคนวิชาชีพนี้มีความสามารถในการใช้วิจารณญาณเพียงไร และสามารถเคารพสิทธิและให้ความเป็นธรรมแก่สื่อในสังกัดที่ดูคล้ายๆ อยู่คนละฝั่งได้แค่ไหน

ที่นี้มองว่าการใช้สิทธิทางศาลเป็นเรื่องสำคัญยิ่งในสังคมที่ยึดหลักนิติธรรม ผู้ถูกกล่าวหาย่อมมีสิทธิที่จะต่อสู้และปกป้องตนเอง ตราบใดที่ตามกระบวนการยุติธรรมยังไม่ยุติเด็ดขาด รัฐก็ยังไม่สามารถลงอาญาจำเลยได้ หรือในกรณีทางแพ่งโจทก์ก็ยังไม่สามารถเรียกร้องเอาทรัพย์สินพิพาทอะไรจากจำเลยได้ จะอ้างคำตัดสินของศาลชั้นต้นว่าแสดงถึงความผิดนั้นยังไม่ได้ เพราะที่สุดแล้วศาลสุดท้ายที่คดียุติจึงจะถือได้ว่านั่นเป็นคำชี้ขาดจริง คำพิพากษาศาลชั้นต้นไม่ว่าจะชี้ว่าจำเลยบริสุทธิ์หรือมีความผิด ไม่ได้มีความหมายอะไรเลยถ้าศาลที่สูงกว่าตัดสินไปในทางตรงกันข้าม

จะเห็นว่าในกรณีคดีสำคัญๆ จำเลยก็ยังได้รับสิทธิในการประกัน ส่วนที่มีถูกคุมขังไม่ได้ประกันนั่น ศาลท่านสั่งเพราะจำเลยอาจหนีหรือไปยุ่งกับพยานหลักฐาน ไม่ใช่ให้ขังฟรีไว้ก่อนเพราะศาลต้นว่ามีความผิด ยังมีว่าผู้ที่โดนขังในระหว่างสู้คดี ถ้าศาลว่าผิดในที่สุด ก็จะนับโทษที่ถูกขังรวมไปด้วย ถ้าท่านว่าไม่ผิดก็มีสิทธิที่จะได้ค่าชดใช้เยียวยา หรือฟ้องกลับเอาได้ และทำนองเดียวกันนี้ก็เกิดในกรณีแพ่งที่ไปยึดหน่วงทรัพย์เขาไว้

ยังมีประเด็นน่าสนใจอีกเรื่องก็คือ กฎหมายที่คุณสรยุทธกระทำผิดหรือถูกหาว่ากระทำผิดนี้ ถ้าพิจารณาให้ดี จะเห็นว่าเขาไม่ได้ทำผิดในวิชาชีพพิธีกรข่าว แต่เขาไปกระทำผิดหรือถูกหาว่าทำผิดในอีกกฎหมายหนึ่ง จะอาญาหรือแพ่งก็ตาม กรณีนี้จะเอาอะไรเป็นฐานไปบังคับให้เขาพักงานอาชีพ

ถ้ากรณีนี้มีการพักงานขึ้นมา ต่อไปในอนาคต ทุกอาชีพเช่นหมอหรือทนายหรืออื่นๆ ไปมีเรื่องชกต่อย หรือเมาแล้วขับ หรือพิพาททางแพ่ง แล้วถูกปรับถูกศาลชั้นต้นตัดสินว่าผิดมิต้องหยุดประกอบอาชีพไปด้วยหรือ หรืออาชีพสื่อจะศักดิ์สิทธิ์กว่าใคร ยังมีอีก ว่าที่ทำผิด ผิดโทษหนักร้ายแรงแค่ไหนจึงบังคับได้ ลหุโทษหรือมหันตโทษ? พักโทษหรือรอลงอาญา? .. นี่ล้วนเป็นเรื่องที่ต้องคิดไว้ก่อนทั้งสิ้น

ถ้าเกิดมีการพักงานด้วยตัวเองขึ้น นั่นเป็นเรื่องของคุณสรยุทธจะพิจารณาของเขาเอง ตรงนี้มองได้ว่าเป็นเอกสิทธิ์ หากเจ้าตัวคิดว่าตนเองทำผิดต่อสังคมหรือต่อกฎหมายหรือรู้สึกอะไรในใจ เขาจะหยุดทำงานก็ได้ รายได้ที่หาย ความเสียหายที่จะเกิด เป็นสิ่งที่เขารับผิดชอบเขาเอง แต่ถ้าใครไปกดดันเขา นั่นมองได้ว่าเป็นการไปละเมิดสิทธิของเขา และหากเกิดพลั้งพลาดเขาไม่ผิดขึ้นมา ผู้กดดันเขาจะรับผิดชอบอย่างไรหรือ? นี่ก็น่าคิดน่าสนใจ

ยังมีเรื่องเสรีภาพสื่อ สมาคมวิชาชีพกำลังไปปิดกั้นเสรีภาพสื่อของคุณสรยุทธหรือเปล่า ? และถ้าต่อไปเกิดเรามีรัฐบาลเป็นพาลที่หาคดีให้สื่อ พอให้สื่อถูกข้อกล่าวหา หรือถูกศาลชั้นต้นชี้ สื่อนั้นก็ต้องยุติบทบาทไป?

ที่น่าสนใจมากอีกเรื่องคือเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน สมาคมวิชาชีพประกอบด้วยนักวิชาชีพ กรรมการหรือคนในนั้นล้วนยังชีพอยู่ด้วยรายได้จากเงินก้อนเดียวกัน และก็แย่งกันหาเงินอยู่กับคุณสรยุทธ ... หากสรยุทธที่มีลักษณะเป็นแม่เหล็กของวงการอ่านข่าวหยุดงานเสียคนหนึ่ง เงินโฆษณามหาศาลก็จะวิ่งไปหารายการข่าวอื่นๆ ไม่เหมือนแจ็กพอตแตกก็เหมือนปิดตาตีหม้อ.. เงินทองหรือท๊อปฟี่ก็คงไหลกันกระจาย

เรื่องนี้จึงเป็นเรื่องน่าสนใจ และคงต้องติดตามดูว่าสมาคมวิชาชีพจะทำเรื่องนี้ได้หมดจด เป็นธรรม และเหมาะสมที่จะไว้ใจให้กำกับกันเองได้แค่ไหน

ก็ฝากให้คิดและเอาใจช่วยทุกฝ่ายนะครับ

 

เผยแพร่ครั้งแรกใน: Facebook Pana Thongmeearkom

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท