22 ธ.ค. 2560 ผู้สื่อข่าวรานยงานว่า ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ คําสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ที่ 53/2560 เรื่อง การดําเนินการตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง 

 

โดยคำสั่งดังกล่าว ระบุว่า ตามที่ พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มีผลใช้บังคับแล้ว ตั้งแต่วันที่ 8 ต.ค.2560 ซึ่งพรรคการเมืองที่จัดตั้งขึ้นก่อนหน้านั้น ต้องเริ่มดําเนินการต่างๆ ภายในระยะเวลาที่กฎหมายกําหนด ส่วนบุคคลซึ่งประสงค์จะจัดตั้งพรรคการเมืองขึ้นใหม่ ก็ให้ยื่นคําขอจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองได้ โดยดําเนินการตามขั้นตอนที่กฎหมายบัญญัติ แต่เนื่องจากประกาศ คสช.ฉบับที่ 57/2557 เรื่อง ให้ พ.ร.ป. บางฉบับมีผลบังคับใช้ต่อไป ลงวันที่ 7 มิ.ย. 2557 และคําสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 เรื่อง การรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของชาติ ลงวันที่ 1 เม.ย.2558 ยังมีผลใช้บังคับ การดําเนินกิจกรรมทางการเมืองเช่นว่านี้จึงยังไม่อาจกระทําได้

 

ผลจากการนี้ทําให้พรรคการเมืองทั้งที่จัดตั้งขึ้นแล้วและกําลังเตรียมจะจัดตั้งขึ้นใหม่อาจเกรงว่าหากไม่สามารถดําเนินการต่างๆ ได้ทันภายในระยะเวลาที่กฎหมายกําหนด จะเป็นเหตุให้เสียสิทธิในการส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งและการได้รับการจัดสรรเงินสนับสนุนจากกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมือง ดังที่ปรากฏข่าวทางสื่อมวลชน การสํารวจความคิดเห็นของประชาชน และหนังสือร้องเรียนหรือแสดง ความกังวลจากพรรคการเมืองหรือกลุ่มต่างๆ ที่เรียกร้องให้ คสช. หาทางแก้ไขผลกระทบดังกล่าว

 

คสช. ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า แม้สถานการณ์รอบด้านในขณะนี้จะสงบเรียบร้อย ประชาชนทั่วไปสามารถดําเนินชีวิตและประกอบหน้าที่การงานได้เป็นปกติสุข แต่ก็ยังมีความจําเป็นต้องคงประกาศ คสช.ที่ 57/2557 และคําสั่งหัวหน้า คสช. ที่ 3/2558 ต่อไปอีกระยะหนึ่งเพื่อไม่ให้มีผู้ฉวยโอกาสอ้างการดําเนินการตามกฎหมายไปกระทํากิจกรรมทางการเมืองอื่น อันกระทบกระเทือนต่อความสงบเรียบร้อยและความปกติสุขในบ้านเมืองซึ่งกําลังดําเนินมาด้วยดี ตลอดจนกระทบต่อบรรยากาศความสามัคคีปรองดอง การอยู่ระหว่างการจัดทําแผนการปฏิรูปประเทศ และการจัดทํายุทธศาสตร์ชาติ ประกอบกับในขณะนี้ สภานิติบัญญัติแห่งชาติยังพิจารณาร่างกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา และร่างกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไม่แล้วเสร็จ 

 

แต่ทั้งนี้การคงประกาศและคําสั่งดังกล่าวต่อไปอีกระยะหนึ่งต้องไม่ทําให้พรรคการเมืองเสียสิทธิและโอกาสตามกฎหมาย จึงสมควรขยายกําหนดเวลาตามบทเฉพาะกาล มาตรา 141 แห่ง พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 ซึ่งกําหนดเวลาดังกล่าวอาจขยายได้อยู่แล้วเป็นกรณีๆ ไป โดยได้รับอนุญาตจากนายทะเบียนพรรคการเมือง แต่เพื่อให้ทุกพรรคการเมืองได้รับประโยชน์เสมอกันจึงควรได้รับการพิจารณาไปพร้อมกัน

 

สำหรับสาระสำคัญของคำสั่งหัวหน้า คสช. เป็นการขยายกรอบเวลาในการดำเนินการทางธุรการของพรรคการเมืองต่าง ๆ ซึ่งบีบีซีไทย สรุปไว้ดังนี้

เงื่อนเวลา	การดำเนินการ
ตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. 2561	ผู้ประสงค์จะจัดตั้งพรรคการเมืองใหม่สามารถดำเนินการทางธุรการได้ เช่น โดยต้องหาผู้ร่วมอุดมการณ์อย่างน้อย 500 คน, หาทุนประเดิม 1 ล้านบาท, เรียกประชุมผู้ก่อการ 250 คนเพื่อกำหนดชื่อพรรคและสัญลักษณ์ เลือกหัวหน้าพรรค เลขาธิการพรรค เหรัญญิก และกรรมการบริหารพรรค ซึ่งในการจัดประชุมเพื่อยื่นคำขอจดทะเบียนจัดตั้งพรรค ต้องได้รับอนุญาตจาก คสช.ก่อน
หลังวันที่ 1 เม.ย.-1 พ.ค. 2561	พรรคการเมืองเก่าต้องจัดทำทะเบียนรายชื่อสมาชิก และให้สมาชิกชำระค่าบำรุงพรรค ส่วนเงื่อนไขที่ต้องทำภายใน 180 วัน หรือภายใน 1 ปี หลังประกาศใช้ พ.ร.บ.พรรคการเมือง เมื่อวันที่ 3 ต.ค. 2560 ให้เลื่อนไปเริ่มนับหนึ่งจากวันที่ 1 เม.ย. 2561
ภายใน 90 วันนับจากยกเลิกประกาศ คสช.ฉบับที่ 57/2557 และคำสั่งหัวหน้า คสช.ฉบับที่ 3/2558	พรรคการเมืองจัดประชุมใหญ่เพื่อเลือกคณะกรรมการบริหารพรรคได้ อย่างไรก็ตามการยกเลิกประกาศและคำสั่งทั้ง 2 ฉบับ จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อ พ.ร.บ.เลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ถูกประกาศลงราชกิจจานุเบกษาแล้ว หลังจากนั้น ครม. คสช. จะร่วมกันเพื่อจัดทำแผนและขั้นตอนดำเนินการการเมืองเพื่อนำไปสู่การเลือกตั้ง (โรดแมป) โดยหารือกับคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) และอาจเชิญผู้แทนพรรคการเมืองหรือกลุ่มการเมืองร่วมด้วย