การเดินเท้าระยะทางกว่า 800,000 ก้าว 450 กิโลเมตร จากกรุงเทพฯ ถึงขอนแก่น ภายในระยะเวลา 1 เดือน โดยกลุ่ม ‘We Walk เดินมิตรภาพ’ ของเครือข่าย People Go Network ที่เริ่มต้นวันแรก (20 ม.ค. 61) ก็โดนขัดขวางจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ ขณะที่ผู้เข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 8 คน ก็ถูกคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ดำเนินการแจ้งความฐานฝ่าฝืนคำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 3/2558 เรื่องห้ามมั่วสุม ชุมนุมทางการเมืองเกิน 5 คน

แม้ท้ายสุดกลุ่มเดินมิตรภาพจะออกเดินต่อได้ แต่ช่วงแรกของการเดินก็เต็มไปด้วยความตึงเครียดและกดดัน ทั้งการส่งเจ้าหน้าที่กว่า 200 นาย มาตั้งด่านตรวจค้น ถ่ายบัตรประชาชนของผู้เข้าร่วมทุกคน การติดตามและบันทึกภาพตลอดทางอย่างใกล้ชิด การกดดันวัดที่ทางกลุ่มประสานไว้ไม่ให้รับกลุ่มเข้าพัก จนกระทั่งทางกลุ่มตัดสินใจฟ้องเจ้าหน้าที่ตำรวจต่อศาลปกครอง และขอให้ศาลมีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราว ที่สุดศาลมีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราว ทำให้สถานการณ์ดีขึ้น (ชั่วคราว)

ประชาไทชวนคุยกับ นิติกร ค้ำชู ผู้ประสานงานอีสานใหม่ ทีมสถานที่และสวัสดิการของกลุ่ม We Walk เดินมิตรภาพ เบื้องหลังของที่พักและการอำนวยความสะดวก กับปัญหาที่พักในแต่ละวัน ที่เขาเล่าว่า “ต้องเสิร์ฟน้ำตลอดทั้งวัน กลางคืนต้องวิ่งไปเตรียมที่พัก” เฉลี่ยแล้วในทีมเขาต้องขับมอเตอร์ไซค์วันละร้อยกิโลเมตร เพื่อเตรียมการด้านต่างๆ และในฐานะของขบวนการอีสานใหม่ที่เขาอยากประสานการเคลื่อนไหวในพื้นที่ไปพร้อมกับขับเคลื่อนเชิงนโยบาย

หน้าที่ของฝ่ายนี้ทำอะไรบ้าง

เป็นทั้งเซอร์เวย์และเซอร์วิส หรือเรียกง่ายๆ ว่าเจเนอรัลเบ๊ ทั้งบริการน้ำและหาที่พัก เรื่องที่พักอาจมีการประสานช่วยกันหลายๆ ทีม แต่พอได้ที่พัก ฝ่ายเราต้องเป็นคนไปดู ต้องไปเตรียมพร้อม หรือจุดพักระหว่างเดินเราก็ต้องไปสำรวจไว้ก่อน ตอนตื่นอาจจะตื่นพร้อมกันแต่ทีมนี้ต้องนอนทีหลังเพื่อน พอเข้ากิจกรรมเราก็ต้องเก็บของกันอีก แต่ดีหน่อยที่เราไม่ต้องเดิน แต่ก็ขับรถตามข้างหลัง คอยให้น้ำ บางทีก็ไปวิ่งโบกรถ เลยอาจจะเหนื่อยล้าสะสม ทีมนี้หลักๆ มีสี่คน แต่ก็มีเพื่อนมาช่วยสมทบอยู่ แต่ก็ต้องมีสลับกันกลับไปทำงานประจำของตัวเองบ้าง

ทำไมถึงทำงานนี้

เพราะมันไม่มีคน ตอนแรกเราคุยกับพี่เลิศศักดิ์ (คำคงศักดิ์) ว่าเดี๋ยวผมไปช่วย ให้ช่วยตรงไหนว่ามา เขาก็เลยให้ทำฝ่ายนี้

จริงๆ แล้วอยากทำอะไร

(หยุดคิด) อยากทำอันนี้แหละ อยากทำอันไหนก็ได้ที่มันขาด อันไหนก็ได้ที่ต้องทำ อยากเดินมั้ยก็อยากเดิน อยากทำอันนี้มั้ยก็อยากทำ แต่อันนี้มันขาดเราก็มาเติมตรงนี้ ถ้าจะเดินก็เดินได้ ก็สลับให้คนที่เดินแล้วมาขับรถก็ได้ แต่คิดว่าไม่น่าเดินหรอก เหนื่อย แค่นี้ก็เหนื่อยแล้ว (หัวเราะ)
 

ปัญหาที่เราเจอระหว่างที่การทำงาน

วันที่ 20 ที่เริ่มเดินออกมา พอมีการสกัดกั้น มีการบล็อค ต่อสายไปหาพระที่วัดที่เราติดต่อไว้ พอเราโทรไปที่วัดเขาก็บอกไม่อยากให้มานอน เพราะทหารตำรวจบอกว่ากลุ่มนี้เป็นกลุ่มการเมืองแอบแฝง พระหรือวัดไม่อยากยุ่งเกี่ยวกับการเมือง

คืนแรกก็เลยคุยกันว่าจะนอนสนามฟุตบอลที่อยู่แถวนั้น ใช้ลานแล้วก็ปั่นไฟตั้งแคมป์นอนกันเอง แต่สุดท้ายจริงๆ พอเข้าไปที่วัด ไปคุย เขาก็ให้นอนคืนนั้น พอตื่นเช้ามาก็โดนดักอีก มาตั้งแต่ตีสี่ มาเติมกำลังหลายกองร้อย มาสมทบเรื่อยๆ ทีมเดินเขาก็ออกไปก่อน เหลือรถเราเป็นรถเสบียงคันสุดท้าย เก็บของอยู่ ก็เลยได้ออกคันสุดท้าย โดนกักที่ด่าน ขอค้น ทำให้ไม่ได้ตามขบวนไป เราถูกเอาไปสอบสวน

ปัญหาอีกอันคือ รถมีน้อย สัมภาระมีทั้งสวัสดิการเครื่องดื่ม อาหาร และอุปกรณ์ที่พัก ก็เลยมารวมอยู่ที่รถสองคัน ของเรากับของพี่แมว (ณัทฐวรรณ อิสระทะ) พอเริ่มเดินได้ 3-4 วัน น้ำล้นรถ ทั้งน้ำเปล่า สปอนเซอร์ ตอนนี้ก็พยายามหารถมาเพิ่มเพื่อกระจายของไป

ปัญหาเรื่องที่พักประสานวันต่อวัน ประเมินวันต่อวัน เราต้องขับไปดูก่อนทุกวัน ทั้งต้องเสิร์ฟน้ำตลอดทั้งวัน กลางคืนต้องวิ่งไปเตรียมที่พัก เป็นแบบนี้ทุกวัน

ส่วนมากที่พักที่ได้มาคือเขาประสานมาเอง เขาเต็มใจให้พัก เขาพร้อมรับสถานการณ์กดดันทุกอย่าง เราไม่ได้ติดต่อไปก่อน ถ้ามันเกิดอะไรขึ้นจริงๆ เช่น โดนตรวจค้นตรวจสอบ ก็จะมีทีมทนายของติดตามอยู่ว่ามีอะไรเกิดขึ้นบ้างกับคนที่ให้การสนับสนุน

คืนที่สองไปนอนบ้านพี่เลิศศักดิ์ คืนนั้นเป็นคืนที่ตำรวจน่าจะโกรธมากเพราะไม่รู้ว่าเราไปนอนที่ไหน วันต่อมาเขาเลยตามติดเลย รถเรามีสี่คัน ก็จะมีรถตำรวจสี่ห้าคันตามประกบ เขาจะต้องรู้ให้ได้ว่านอนที่ไหน แต่เขาแค่ติดตามเฉยๆ ไม่ได้เข้ามาทำอะไร

ตอนนี้มันเริ่มนิ่ง เริ่มชัดเจนก็โอเค ตอนแรกมันอาจจะฉุกละหุกหน่อย เรื่องการสื่อสารระบบทั้งขบวน เช่นจุดพัก บางทีก็ไม่ตรงกัน เพราะใช้จีพีเอสในการจับ ถึงจะวางแผนกันมาก่อน แต่พอทำก็มีปัญหาอยู่ดี แต่พอได้ประชุม สรุปบทเรียนก็ปรับเปลี่ยนจนเริ่มโอเคขึ้น

น้องทีมนี้เฉลี่ยทั้งวันขับมอเตอร์ไซค์ประมาณร้อยกว่ากิโล คอยรับส่งคนเข้าห้องน้ำบ้าง คอยวิ่งไปดูที่พัก จุดพักระหว่างเดิน พักเที่ยงจะเอาตรงไหน หรืออย่างวันนี้เดินเสร็จถ้าว่างก็จะบอกน้องให้ขับไปมาร์คจุดไว้คร่าวๆ สำหรับวันพรุ่งนี้ไว้ก่อนเลยก็ได้ ถ้ามันปรับเปลี่ยนยังไงก็ค่อยว่ากัน เช่น พรุ่งนี้คนมาเยอะ ที่กินข้าวเล็ก ก็อาจจะต้องเปลี่ยน มาร์คจุดก็รวมถึงต้องประสานงานกับที่นั้นๆด้วย บางทีก็อาจจะต้องขอปั๊ม

เรื่องที่พัก พอมีคำสั่งคุ้มครองชั่วคราว ทางตำรวจก็อ้างมาว่ามหาเถระสมาคมมีหนังสือถึงทุกวัดให้สนับสนุนขบวนเดิน เขาก็อยากให้เรานอนวัดเดิมที่เราเคยติดต่อไป แต่เราก็มีประสบการณ์การนอนวัดที่ไม่ดีตั้งแต่วันแรกที่เขามาตั้งด่านตรวจค้นในเช้าวันถัดมา ถ้านอนวัดก็อาจจะต้องโพสต์ลงโซเชียลให้ทุกคนช่วยจับตา จริงๆที่รอดมาได้ก็น่าจะเพราะโซเชียลนี่แหละ

ประทับใจอะไรบ้างในกิจกรรมเดินมิตรภาพครั้งนี้

คนประสานความช่วยเหลือเข้ามามากมาย เอาของมาให้ เสนอที่พัก คนที่คิดแบบเรา เชื่อ ฝันแบบเราก็มีเยอะ แต่เขาอาจจะอยู่ในตำแหน่งแห่งที่ หรือบทบาทหน้าที่ที่มาทำไม่ได้ แต่อย่างน้อยเขาเห็นเขาก็สนับสนุนเต็มที่เท่าที่เขาทำได้
 

แล้วส่วนตัวทำไมถึงอยากเข้าร่วมกิจกรรมนี้

เราอยู่กลุ่มขบวนการอีสานใหม่ ซึ่งกลุ่มเราอยากมีขบวนที่สู้ในส่วนโครงสร้างนโยบาย เราคิดว่าต้องประสานการเคลื่อนไหวในท้องที่ การพัฒนาชุมชน ไปพร้อมกับการเคลื่อนไหวทางการเมืองเชิงนโยบาย การสู้อยู่ในพื้นที่ ค้านเหมือง ค้านเขื่อน มันไม่พอ มันแก้ปัญหาได้ไม่ยั่งยืน แล้วเราก็ต้องค้านกันไปจนรุ่นลูกรุ่นหลานถ้านโยบายมันไม่เปลี่ยน

อีกปัญหาหนึ่งคือ บางพื้นที่รวมเครือข่ายกันไปสู้ พอสำเร็จในประเด็นนั้นก็หายไป ไม่ออกมาเคลื่อนไหวช่วยในประเด็นอื่น ของเราอีสานใหม่ก็จะใช้หลักการในการเคลื่อนไหว คือต้องมีสิทธิชุมชน เสรีภาพ ประชาธิปไตย ความยุติธรรม และสันติภาพ สถานการณ์ในพื้นที่ก็ยังต้องสู้ต่อไป แต่การมารวมกันของเราเป็นอีสานใหม่จะสู้เรื่องนี้โดยเฉพาะ อยากชวนคนอีสานมาออกแบบภาคอีสานใหม่ด้วยกัน

ระหว่างทำกิจกรรมก็มีการคุยกันในวงประชุม แลกเปลี่ยนกัน ก็คุยกันใน 4 ประเด็นหลัก ซึ่งก็อยู่ในหลักการของอีกสานใหม่อยู่แล้ว ทั้ง 4 ประเด็น
 

มีอะไรที่หนักใจตอนนี้บ้างไหม

กลัวแรงหมดก่อน กลัวไปกระทบงานประจำตัวเอง กลัวรถพัง เป็นรถเก่าซื้อมาได้สามเดือน ตอนนี้ช่วงล่างก็เริ่มดังก๊อกแก๊กแล้ว เพราะมันต้องบรรทุกของหนักเป็นตันทุกวัน ตอนนี้น้ำกับสปอนเซอร์มีเยอะมาก ใครที่จะเอามาให้ อาจจะเปลี่ยนเป็นอย่างอื่น ถ้าต้องการตอนนี้คือน้ำถังใหญ่ เพราะถ้าเป็นน้ำขวดเวลาได้มาต้องรีบเทใส่กระติก เพราะมันเปลืองพื้นที่ในรถ

คลิกที่ภาพเพื่ออ่าน