ประชาชนที่ติดตามการอภิปรายและลงมติวาระแรกร่างกฎหมาย "สมรสเท่าเทียม" แสดงความดีใจหลังสภาลงมติรับหลักการพร้อมร่างกฎหมายของรัฐบาลและประชาธิปัตย์ ด้านนักกิจกรรมเพื่อความเท่าเทียมทางเพศชี้ว่ายังต้องจับตาดูจนกว่ากฎหมายจะประกาศใช้ว่าระหว่างการพิจารณาในวาระที่เหลือจะมีการลดสิทธิหรือยังมีกฎหมายที่ยังเป็นปัญหาอีกหรือไม่

15 มิ.ย.2565 ที่ด้านหน้ารัฐสภา เกียกกาย ประชาชนและนักกิจกรรมรณรงค์ด้านความเท่าเทียมทางเพศ รวมตัวกันเพื่อติดตามการอภิปรายของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเพื่อลงมติว่าจะรับหลักการร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. .... หรือ พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม ที่ธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ พรรคก้าวไกลและคณะเป็นผู้เสนอ  และยังมีร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตและร่างพ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งฯ ของคณะรัฐมนตรี รวมถึงร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตของพรรคประชาธิปัตย์ด้วย รวมทั้งหมด 4 ฉบับ

โดยกิจกรรมเริ่มขึ้นตั้งแต่ช่วงสายของวัน โดยทางกลุ่มประชาชนโดยมีพรหมศร วีระธรรมจารี หรือฟ้าเป็นตัวแทนแถลงข่าวในรัฐสภาถึงกิจกรรมที่มาทำกันในวันนี้และแสดงจุดยืนสนับสนุนร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมและไม่ต้องการร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตของ ครม. และได้ยื่นหนังสือถึงสภาผู้แทนราษฎรผ่านทาง แทนคุณ จิตต์อิสระ เลขานุการคณะทำงานทางการเมืองของประธานสภาผู้แทนราษฎรไทย  

พรหมศรให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนเพิ่มเติมว่า ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิตของรัฐบาลเป็นการทำใหกลุ่ม LGBT กลายเป็นพลเมืองชั้นสองและพวกเขาก็ไม่ได้อยากจะเป็นพลเมืองชั้นสองด้วย ที่มาวันนี้เพื่อแสดงให้เห็นว่าพวกเขาก็เป็นคนปกติ ไม่ได้แตกต่างจากคนอื่น สิ่งที่เรียกร้องก็ไม่ได้ต้องการจะพิเศษกว่าคนอื่นๆ แต่พวกเขาแค่ต้องการสิ่งที่คนทั่วไปก็พึงได้รับกัน

หลังจากนั้นทางผู้ที่มาร่วมกิจกรรมกลับออกไปรอที่ห้องพักหน้าทางเข้ารัฐสภาและมีการทำกิจกรรมรณรงค์ไปด้วยระหว่างที่ภายในรัฐสภามีการอภิปราย

จนกระทั่งเวลาประมาณ 16.22 น. ภายหลังการอภิปรายเสร็จสิ้น ศุภชัย โพธิ์สุ รองประธานสภาผู้แทนราษฎรที่ทำหน้าที่แทนประธานสภาให้ที่ประชุมสภาให้ลงมติว่าจะรับหรือไม่รับร่างกฎหมายให้แยกลงมติร่างกฎหมายทั้ง 4 ฉบับ

• ร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียม มีผู้ลงมติเห็นด้วย 212 ไม่เห็นด้วย 180 งดออกเสียง 12 ไม่ลงคะแนน 4 
• ร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต (รัฐบาล) ลงมติเห็นด้วย 229 ไม่เห็นด้วย 167 งดออกเสียง 6 ไม่ลงคะแนน 2 
• ร่างพ.ร.บ.แก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ของ ครม. ลงมติเห็นด้วย 230 ไม่เห็นด้วย 169 งดออกเสียง 7 ไม่ลงคะแนน 1 
• ร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต (ปชป.) ลงมติเห็นด้วย 251 ไม่เห็นด้วย 124 งดออกเสียง 30 ไม่ลงคะแนน 2 

ส.ส.พรรคก้าวไกลเดินออกมาร่วมแสดงความยินดีกับประชาชนที่มาติดตามหน้ารัฐสภา

บรรยากาศที่ด้านหน้ารัฐสภาภายหลังที่ประชุมสภามีมติให้ร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมผ่านวาระแรก คนที่มาร่วมกิจกรรมต่างแสดงความดีใจมีการโบกธงหลากสีสัญลักษณ์ของผู้มีความหลากหลายทางเพศ เปิดดนตรีเต้น และส่งเสียงตะโกนเชียร์ "สมรสเท่าเทียม" และ ส.ส.พรรคก้าวไกลได้ออกมาร่วมแสดงความยินดีกับประชาชนที่มาติดตาม 

ชุมาพร แต่งเกลี้ยง หรือ วาดดาว นักกิจกรรมรณรงค์ด้านความหลากหลายทางเพศ ให้สัมภาษณ์ว่าตอนเช้าก่อนที่สภาจะมีการลงมติรู้สึกกังวลมากเพราะวานนี้วิปรัฐบาลประกาศว่าจะคว่ำร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม แต่พอฟังการประชุมสภาแล้วก็ดีใจที่มีคนพยายามหาข้อมูลหลักการมาเพื่อสนับสนุนเรื่องนี้ มีคนที่แสดงอออกเชิงกลัวหรือเหยียดเพศน้อยมาก แล้วก้เห็นว่า ส.ส.พรรคฝ่ายรัฐบาลหลายคนที่โหวตให้กับร่างของฝ่ายค้าน

วาดดาวยังกล่าวอีกว่าตั้งแต่มีการจัดงานนฤมิตไพรด์ก็ทำให้ใครหลายคนมีความหวังมากขึ้น ทำให้คนกล้าที่จะออกมาเรียกร้องกันบนท้องถนน เรื่องนี้จึงเป็นการส่งต่อความหวังให้กับสังคม แล้วการที่ ส.ส.โหวตผ่านกฎหมายทั้งเรื่องสุราก้าวหน้าและสมรสเท่าเทียมเป็นความหวังที่ทำให้คนเชื่อมั่นกับรัฐสภามากขึ้น

“หัวใจของการเคลื่อนไหวประชาธิปไตยทั้งหมดที่ผ่านมา เอาเรื่อง LGBT มาสู้ในสภาเราต้องการคนใช้กลไกรัฐสภา เราเชื่อว่าครั้งนี้เป็นนิมิตหมายที่สำคัญ คิดว่าทุกคนมีสิทธิที่จะยื่นเสนอกฎหมาย การยื่นพ.ร.บ.คู่ชีวิต ไม่ได้ผิดเสียทีเดียว แต่การยื่นกฎหมายที่มีการเลือกปฏิบัตินั้นเป็นปัญหา”

ชุมาพร แต่งเกลี้ยง หรือ วาดดาว

วาดดาวกล่าวว่าเธออยากให้พ.ร.บ.คู่ชีวิตของพรรคประชาธิปัตย์ที่เสนอว่าคู่ชีวิตไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของคนเพศเดียวกันได้ประกบไปกับร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียมที่ปลดล็อกมาตรา 1448 ในประมวลกฎหมายแพ่งฯ ให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ แล้วจะมีพ.ร.บ.คู่ชีวิตให้คู่หญิงชายรักต่างเพศก็ใช้ได้ด้วย เพราะทั่วโลกก็ทำกันแบบนี้ ถ้ารัฐสภาไทยจะใจกว้างให้มีแบบนี้ก็ไม่ได้เป็นปัญหาเลยสำหรับเธอ

วาดดาวกล่าวว่าหลังจากนี้ยังมีปัญหาอยู่อีกสองประเด็นคือสภายังไม่มีเสถียรภาพและอายุของสภานี้เหลือเวลาไม่ถึงปีแล้ว จะมั่นใจได้หรือไม่ว่ากฎหมายชุดนี้จะได้เข้าสภาจริงๆ ทำให้ยังต้องจับตาดูกันต่อเพราะเชื่อว่าไม่ได้มีความคิดก้าวหน้าและเชื่อเรื่องความเสมอภาคอย่างแท้จริงและหากยังมีเรื่องขาดตกบกพร่องอยู่ก็ต้องเสนอแก้ไขกฎหมายเพิ่มเติมกันต่อ

เมื่อผู้สื่อข่าวถามถึงร่างกฎหมายภาคประชาชนที่เคยมีการล่ารายชื่อเอาไว้ วาดดาวตอบว่าก็จะยังคงล่ารายชื่อกันต่อเพื่อให้ได้ตามเป้า 1 ล้านรายชื่อเพราะคือภาพแสดงออกของคนที่ยังหลบซ่อนอยู่เพราะเคยเจอความรุนแรงและต้องเผชิญกับความหวาดกลัวแล้วเรื่องนี้และเรื่องสมรสเท่าเทียมก็ได้เดินทางมาไกลมีคำอภิปรายในสภาที่ก้าวหน้าขนาดนี้ โดยเรื่องเหล่านี้มาจากเสียงสนับสนุนจำนวนมากปรากฏการณ์ที่เห็นได้จากโซเชียลมีเดียเมื่อมีกิจกรรมไพรด์ในที่ต่างๆ

“แคมเปญรณรงค์ไม่ได้มีประโยชน์เพียงแต่อย่างเดียว มันต่างอุ้มชูนักกิจกรรมและ LGBT ทั่วประเทศอยู่”

เอกวัฒน์ พิมพ์สวรรค์

เอกวัฒน์ พิมพ์สวรรค์ นักกิจกรรมนอน-ไบนารี่สมาชิกภาคีสีรุ้งเพื่อสมรสเท่าเทียม ให้สัมภาษณ์ถึงการที่สภาผ่านร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมแล้วคิดว่ายังมีเรื่องที่ต้องกังวลอีกหรือไม่ เขาตอบว่าตัวเขาเองรู้สึกมีความหวังและไม่อยากทำให้ตัวเองต้อมีความรู้สึกด้านลบนัก เพราะเหมือนกับว่าคนที่เป็น LGBT ถูกหล่อหลอมมาให้คิดลบและกลายเป็นสิ่งติดตัว

“ทั้งที่เราฟังมาตั้งแต่เช้าแล้วนะว่ามันน่าจะผ่าน แล้วพอมันผ่านเราก็รู้สึกว่าอะไรในอดีตมันเปลี่ยนไปแล้ว กังวลมั้ย ก็ต้องสู้ต่อ” เอกวัฒน์เล่าถึงความยินดีที่สภาผ่านร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมในวาระแรกพอได้ยินข่าวตัวเขาถึงกับร้องไห้ออกมารวมถึงคนอื่นๆ ที่มาร่วมกิจกรรมที่หน้ารัฐสภาด้วย

“มันไม่ได้เหมือนกับเป็นความสำเร็จ แต่มันเหมือนได้ปลดล็อกเราไป เหมือนเราเป็นอิสระ”

อย่างไรก็ตามเอกวัฒน์ก็บอกว่ายังต้องติดตามดูเนื้อหากฎหมายที่จะมีการพิจารณากันต่อไปและกดดันต่อเนื่องไปอีกเพื่อไม่ให้มีการเขียนกฎหมายที่ออกมาลดสิทธิของผู้มีความหลากหลายทางเพศอีก เพราะกฎหมายจะต้องรองรับสิทธิและหน้าที่ของคู่สมรสให้มีความเสมอภาคมากขึ้นกับทุกคน เพราะถ้าเกิดวันหนึ่งกฎหมายประกาศใช้แล้วแต่คนที่มีความหลากหลายทางเพศยังต้องกลับไปอยู่ในบทบาทหน้าที่เหมือนกับหญิงชายก็ยังไม่ได้ก็ต้องผลักดันกันไปต่อ