กระแสการพัฒนารูปแบบเรือนจำธรรมาภิบาลเกิดขึ้นช่วงราว 1990 มุ่งเน้นปฏิรูปภาพลักษณ์การควบคุมกีดกันผู้ต้องขังให้ออกจากความเป็นพลเรือนที่มีอิสรภาพ (civil liberties) ให้เปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น โดยประเทศที่พัฒนาแล้วต่างมุ่งการปรับแก้ไขระดับโครงสร้างและระบบงานเรือนจำ ประเทศแถบสแกนดิเนเวีย รวมทั้งสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลียและอังกฤษ มีรายงานวิจัยจำนวนมากระบุถึงบทบาทหน้าที่ของเรือนจำ ที่มีกฎเหล็กการลงโทษด้วยวิธีการกักกันนักโทษมีข้อบ่งชี้ว่าไร้ประสิทธิภาพในการปรับปรุงพฤติกรรมผู้ต้องขัง นอกจากนี้ยังมีปัญหาในทางปฏิบัติและการคอร์รัปชั่นตามมา (DiIulio, 1987)