ถึงวันนี้คงพอกล่าวได้ว่าเรื่องของ "มะละกอจีเอ็มโอ" ได้หลุดออกจากมือ "ผู้เชี่ยวชาญ" อย่างเป็นทางการแล้ว และกลายเป็นประเด็นถกเถียงสาธารณะที่เถียงกันในทุกแง่ทุกมุม ทั้งวิทยาศาสตร์ เศรษฐกิจ สังคม การเมือง ฯลฯ ไล่ตั้งแต่นักวิทยาศาสตร์ในห้องแลบยันแม่ค้าขายส้มตำหน้าปากซอย

แนวคิดที่เป็น "คู่แย้ง" เด่น เห็นจะหนีไม่พ้นหลักคิดแบบวิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ กับแนวคิดเชิงสังคมวัฒนธรรม ซึ่งหากติดตามข่าวเป็นระยะๆ ก็จะเห็นข้อขัดแย้งมากมาย

วิวาทะที่น่าสนใจอย่างหนึ่งแต่ไม่ค่อยมีใครพูดถึงคือ เรื่องของ "ภาษา" ซึ่งอาจจะดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ก็ละเอียดอ่อนเกินกว่าจะมองข้าม เพราะ(หลายคน) เชื่อว่าภาษามีอำนาจในการชี้นำและครอบงำความคิดความเชื่อของผู้คนได้

คำหนึ่งที่มีปัญหามากคือคำว่า "contaminated" ซึ่งเมื่อแปลเป็นไทยแล้วปรากฏเป็น 2 คำที่ใช้อยู่โดยคน 2 กลุ่มหลักๆ คือคำว่า "ปะปน" โดยนักวิจัยและเจ้าหน้าที่ภาครัฐ กับคำว่า "ปนเปื้อน" โดยฝ่ายคัดค้านจีเอ็มโอ นับความมหัศจรรย์อย่างหนึ่งของภาษาไทยที่ทำให้มันมีรุนแรงและความไม่ชอบมาพากลในระดับที่แตกต่างกัน

นักวิจัยและเจ้าหน้าที่ภาครัฐไม่อาจรับกับคำว่า "ปนเปื้อน" ได้ เพราะมะละกอจีเอ็มโอไม่ใช่สารพิษ หรือของที่มีอันตราย ตรงกันข้ามมันเป็นสิ่งที่สะอาด และบริสุทธิ์ยิ่งกว่าพืชที่เป็น Non-GMOs ซึ่งหลายชนิดใช้สารเคมีในระดับสูง การหลุดรอดจากแปลงทดลอง จึงเป็นความผิดพลาดที่ปล่อยให้มีการไป "ปะปน" กับมะละกอปกติในแปลงทั่วไป

ในขณะที่ฝ่ายคัดค้านจีเอ็มโอ ก็ยืนยันหนักแน่นว่ามะละกอจีเอ็มโอที่หลุดออกไป เป็นการไป "ปนเปื้อน" กับสภาพธรรมชาติ เพราะมะละกอจีเอ็มโอดังกล่าวยังไม่ผ่านการทดสอบความปลอดภัยทุกๆ ด้าน และเป็นประเด็นถกเถียงที่ยังไม่สิ้นสุดในแวดวงวิทยาศาสตร์ระดับโลก อีกทั้งยังเชื่อมโยงกับผลประโยชน์ของกลุ่มบรรษัทต่างชาติเจ้าของเทคโนโลยี

เรื่องนี้สะท้อนชัดในเวทีการสัมมนาเรื่อง มุมมองการตัดแต่งพันธุกรรม (GMOs) ที่จัดโดยชมรมสื่อมวลชนเกษตรแห่งประเทศไทยเมื่อวันที่ 16 ก.ย.ที่ผ่านมา เมื่อนักข่าวจากสำนักหนึ่งยกมือถามท่านอธิบดีกรมวิชาการเกษตรว่าด้วยเรื่องของการจัดการกับมะละกอจีเอ็มโอที่ "ปนเปื้อน" ไปในไร่นาของเกษตรกร

บรรพต ณ ป้อมเพชร ประธานกรรมการกลางความปลอดภัยทางชีวภาพ ของไบโอเทค ซึ่งเป็นผู้ดำเนินรายการอยู่ข้างๆ ได้ฟังดังนั้น ก็สวนทันควันกลางเวทีประชุมว่า "ผมบอกแล้วว่ามันเป็นการปะปน ตกลงคุณจะเอายังไง จะปนเปื้อนหรือปะปน เอาให้แน่ ว่ากันมาให้ชัด"

ดีที่ "ประเด็น" นี้เป็น "ประเด็น" ขึ้นมาโดยไม่ได้เบี่ยงเบน "ประเด็น" เก่า ไม่เช่นนั้นคง "เป็นประเด็น" อีกแน่ๆ .

มุทิตา เชื้อชั่ง
ประชาไทรายงาน