ตลอด 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา นักข่าวพิเศษของประชาไทอย่างน้อย 3 คน ขะมักเขม้นกับการเก็บและสำรวจข้อมูลเกี่ยวกับเป็ดไล่ทุ่ง ตะลุยสัมภาษณ์พูดคุยกับผู้เกี่ยวข้องตั้งแต่ระดับรากหญ้าจนถึงอธิบดีกรม

ความตายของเป็ดบวกกับความจำเป็นต้องมีชีวิตอยู่ของคนเลี้ยง สร้างความสะเทือนใจให้กับเหยี่ยวข่าวสาวหน้าใหม่ทั้งสามอย่างมาก ถึงขั้นต้องแวะไปเก็บข้อมูลจากร้านข้าวหน้าเป็ดชื่อดังในตัวเมืองสุพรรณ ถึง 2 ครั้ง 2 ครา

"แต่ก่อนก็ใช้เป็ดไล่ทุ่ง แต่เดี๋ยวนี้ใช้จากฟาร์มที่นครปฐม" เจ้าของร้านเผยที่มาของเป็ดที่แขวนเรียงอยู่บนราวหน้าร้าน ข้อมูลจากปากคำคนใกล้ชิด" เป็ด" ทำให้ทีมเจาะข่าวแทบจะฟันธงว่า เป็นเพราะ" หวัดเป็ด" นี่เอง เมืองสุพรรณซึ่งขึ้นชื่อว่า "เมืองหลวงของเป็ดไล่ทุ่ง" แทบจะถูกลบชื่อไปจากสารบบ

ความรุนแรงของ" หวัดเป็ด" นอกจากทำให้เป็ดไล่ทุ่งในหลายๆ พื้นที่รวมทั้งที่เมืองสุพรรณ ล้มหายตายจากไปจำนวนมากแล้ว ยังทำให้เป็ดตกเป็นจำเลยโลก ด้วยข้อหาร้ายแรงว่า เป็นตัวการแพร่เชื้อไข้หวัดนกให้เพื่อนสัตว์ปีกโดยเฉพาะไก่ ต้องล้มตายทั้งเพราะติดเชื้อและถูกต้อนลงหลุมนับล้านตัว

องค์การอนามัยโลกหรือฮู เจ้าของถ้อยแถลงดังกล่าว อ้างรายงานทางวิชาการหลายชิ้นเพื่อยืนยันสมมติฐานดังกล่าว อาทิ พื้นที่ที่พบเป็ดจำนวนมาก ไก่ในแถบนั้นก็จะติดเชื้อเป็นจำนวนมากเช่นกัน ส่วนพื้นที่ที่เป็ดและไก่ไม่ได้เลี้ยงรวมกัน การติดเชื้อในไก่จะเบาบางกว่า

ข้อมูลดังกล่าวมีมูลความจริงอยู่บ้าง เพราะปากคำของเจ้าของเป็ดซึ่งทีมข่าวลงไปคลุกคลีบอกว่า เป็ดไล่ทุ่งถือเป็นสายพันธุ์ที่ทรหดอดทนมาก ถ้าเทียบกับคนก็เป็นประเภท" ปากกัดตีนถีบ" ยิ่งเมื่อเทียบกับวิถีชีวิตของไก่ในโรงเรือน ซึ่งวันๆ นั่งๆ ยืนๆ คอยคนมาป้อนข้าวป้อนนั้น ความมีน้ำอดน้ำทนแตกต่างกันราวฟ้ากับดิน

ข้อมูลของฮูรองรับตรรกะดังกล่าวว่า ในการติดเชื้อของหวัดนกรอบแรก เป็ดไล่ทุ่งอาจได้รับเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ และเมื่อเกิดการระบาดรอบสอง เชื้อหวัดนกจากเป็ดถูกถ่ายทอดไปสู่สัตว์ปีกอื่นๆ แต่ด้วยความอ่อนแอของผู้รับเชื้อ เป็นไปได้ว่า ไวรัสH5N1 เกิดการกลายพันธุ์ ณ จุดนั้น

อย่างไรก็ดี การแพร่กระจายของเชื้อหวัดนกไม่ได้มาถึงคนเลี้ยงเป็ด ซึ่งกินอยู่หลับนอนสัมผัสอย่างใกล้ชิด นักข่าวประชาไทยืนยันว่า ไม่มีข้อมูลรูปธรรมใดๆ บ่งบอกเลยว่า พวกเขาป่วยหรือมีอาการติดเชื้อไข้หวัดเป็ด เหมือนกรณีไข้หวัดนกในไก่

แม้ว่าการระบาดในรอบที่สองจะทำให้เป็ดต้องตายลงจำนวนมาก แต่เป็ดไล่ทุ่งที่สุพรรณจำนวนไม่น้อย(รวมทั้งไก่) ถูกฆาตกรรมด้วยน้ำมือของมนุษย์เพื่อตัดตอนการแพร่ระบาดของเชื้อ ขณะที่เป็ดที่รอดชีวิตต้องถูกกักกันในโรงเรือนเช่นเดียวกับไก่ในฟาร์มอี-แว็ป สิ้นสุดความเป็นเป็ดไล่ทุ่ง

"ขณะที่รัฐกำลังต้อน "เป็ดไล่ทุ่ง" เข้าสู่โรงเรือนที่แสนจะเลือนลาง รัฐกำลังต้อน "คนเลี้ยงเป็ด" ไปสู่อะไร......" บทสรุปของบทความชิ้นพิเศษ ทิ้งท้ายด้วยคำถามต่อชะตากรรมของ" คนเลี้ยงเป็ด" ที่ไม่ต่างไปจาก" เป็ด" ของเขาเท่าไหร่นัก

หรือโลกกำลังถลำลึกลงสู่หล่มโคลนจนยากที่จะถอนคืนได้

ประชาไทรายงาน