วันเสาร์ที่ 23 ตุลาคม ที่ผ่านมา ก่อนเหตุการณ์กระสุนปริศนาที่ ตะโล๊ะกะโปร์ อ.ยะหริ่ง จ.ปัตตานี 1 เดือนพอดี "กองบรรณาธิการประชาไท" สัญจรไปพบกับรองผู้ว่าราชการจังหวัดปัตตานี "สุนทร ฤทธิภักดี" ในโอกาสที่ขอเข้าพบเพื่อรับทราบแนวทางแก้ไขปัญหาวิกฤตการณ์ภาคใต้

บทสนทนาระหว่าง "ประชาไท" และ "รองฯ สุนทร" ไม่ได้ถูกถ่ายทอดบนหน้าเว็ปไซด์ประชาไท เนื่องจากคำขอของแหล่งข่าว แต่หลังจากเราได้รับทราบจากปากคำผู้นำศาสนา อาจารย์ นักวิชาการ และสื่อมวลชนท้องถิ่นเพิ่มเติมแล้ว ทำให้พอจะเข้าใจสภาวะความอิหลักอิเหลื่อของ" คน" ในพื้นที่

รองฯ สุนทร วิเคราะห์ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ว่า เกิดขึ้นเนื่องจากปัญหาด้อยการศึกษา ความยากจน ผสมกับกลุ่มผู้ไม่หวังดีที่ต้องการสร้างสถานการณ์ให้เกิดความวุ่นวาย แต่ทั้งหมดมีคนหวังร้ายต่อรัฐไม่ถึง 10%

ขณะที่ฝ่ายประชาชนยอมรับในตรรกะที่ว่า ความยากจนและการศึกษาเป็นปัญหาของชาว 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ แต่มิได้หมายความว่า พวกเขาเห็นด้วยกับรัฐที่ว่า ระบบการศึกษาของมุสลิมในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นการศึกษาในปอเนอะ โรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม นอกจากล้าหลังไม่เป็นระบบดั่งเช่นการศึกษาภาคปัจจุบันแล้ว ยังเป็นต้นตอของเหตุไฟใต้ที่ลามลุกในพื้นที่อีกด้วย

ในทางกลับกัน ปอเนอะเปรียบได้กับสถาบันทางสังคม เป็นรากฐานที่สร้างสังคมอิสลามิกชนให้อยู่ร่วมกันกับศาสนิกชนอื่นๆ ได้อย่างมีสันติสุข สร้างสังคมที่ถ้อยทีถ้อยอาศัยซึ่งกันและกันย้อนยุคไปนานแสนนาน

ทัศนคติต่อปัญหาที่แตกต่างกันของทั้ง 2 ขั้วความคิด นอกจากจะนำมาซึ่งความไม่เข้าใจ ความหวาด ระแวงซึ่งกันและกันแล้ว ในท้ายที่สุด ยังกลับสร้างปัญหาใหม่ขึ้นทับถมวิกฤต 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ให้ย่ำแย่ลงไปอีก

หากประเมินกันอย่างตรงไปตรงมาแล้ว เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองระดับสูง ที่ใช้ชีวิตในพื้นที่ 3จังหวัดภาคใต้มานานกว่า 20 ปีตั้งแต่เริ่มรับราชการในตำแหน่งปลัดอำเภอ จนเข้าใจและสามารถสนทนาเป็นภาษามลายูได้ น่าจะเข้าใจบริบททางสังคมของปอเนอะ โรงเรียนตาดีกา หรือกระทั่งอัตลักษณ์ของมุสลิมใน 3 จังหวัดภาคใต้ได้ดีพอๆ กับคนในพื้นที่

แต่เหตุใดนโยบาย 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ของรัฐไทย โดยเฉพาะที่ผลิตจากอำนาจรัฐส่วนกลาง ยังคงสวนทางกับความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในพื้นที่อยู่ตลอดเวลา

ขออธิษฐานให้ดวงวิญญาณของรองฯ สุนทร จงไปสู่สุขคติเถิดครับ

ประชาไทรายงาน