เร่งออก ก.ม. คุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นสู้ เอฟทีเอ

ประชาไท -- 25 พ.ค. 2548-- "เราจะให้เอฟทีเอเข้ามาไล่ล่าอย่างเดียวไม่ได้ ต้องสู้รับ แม้บางอย่างไม่สามารถสืบไปถึงต้นตอได้ก็ต้องทำข้อมูลการคุ้มครอง ถือเป็นเรื่องที่เราจะต้องรีบดำเนินการ" นางเรวดี สกุลพาณิชย์ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม กล่าวในงานสัมมนา คุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมพื้นบ้านในสถานการณ์สากล

ทั้งนี้การจัดสัมมนาดังกล่าว สนับสนุนโดยกรมการเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายและแนวทางการคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทย เพื่อกำหนดจุดยืน ท่าทีของประเทศไทยสำหรับการเจรจาระหว่างประเทศต่อไป รวมถึงเป็นการสร้างความเข้าใจ กระตุ้นความตื่นตัวขององค์กรที่เกี่ยวข้อง

นางวิบูลย์ลักษณ์ ร่วมรักษ์ รองอธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ กล่าวว่า "ถ้าหากเรามีการคุ้มครองภูมิปัญญาที่มีอยู่จะทำให้เข้าถึงทรัพยากรได้อย่างกว้างขวางขึ้น อีกส่วนหนึ่งถ้าหากมีการคุ้มครองให้คนเข้าถึงได้ยากก็จะทำให้มีมูลค่าสูงขึ้น ซึ่งเราต้องถามต่อว่าจะคุ้มครองอย่างไรให้เกิดความสมดุลยั่งยืนและเป็นประโยชน์ต่อไปได้ โดยไม่เป็นอุปสรรคในการพัฒนาต่อยอด"

ทั้งนี้ นางวิบูลย์ลักษณ์ ยังเสนอแนวทางการคุ้มครองข้างต้นว่า โดยหลักการแล้วสิทธินั้นคุ้มครองใครหรือเป็นของทั้งชุมชน โดยขณะนี้ยังมีความแตกต่างระหว่างหลักสิทธิทรัพย์สินทางปัญญาและสิทธิภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งจำเป็นต้องดูความเหมาะสมต่อไป

ขณะเดียวกัน ทางออกในประเด็นดังกล่าว ต้องใช้กลยุทธ์ในเชิงสร้างสรรค์ เช่นการเปิดเผยข้อมูล ของสิทธิทางปัญญา การสมัครใจ และการออกใบรับรอง โดยปัจจุบันแม้ว่าจะมีกฎหมายคุ้มครองในลักษณะเดียวกันแล้ว แต่ยังคงมีปัญหาเพราะยังไม่ครอบคลุม เนื่องจากมีความแตกต่างหากนำไปใช้กับการคุ้มครองภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรมพื้นบ้าน

รองอธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา เผยว่า กำลังวางแผนยกร่างกฎหมาย 2 ฉบับ เพื่อคุ้มครองสิทธิดังกล่าว ภายในปี 2550 ซึ่งขณะนี้ได้ประกาศขอให้ชุมชนที่มีภูมิปัญญาเข้ามาจดแจ้งที่กรมทรัพย์ฯ เพื่อเป็นการสร้างฐานข้อมูลเบื้องต้น แต่ยังมีเพียง 3,710 ราย ซึ่งถือว่าเป็นตัวเลขที่น้อยมากเมื่อเทียบกับประเทศอินเดีย ซึ่งมีผู้จดแจ้งภูมิปัญญาท้องถิ่นกว่า 130,000 ราย

ธิติกมล สุขเย็น

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท