อาจารย์ปณิธาน วัฒนายากร นักวิชาการด้านความมั่นคง จากคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มองว่า การที่กลุ่มพูโลออกมาแสดงบทบาทในตอนนี้ อาจเป็นเพราะสถานการณ์ความรุนแรงในพื้นที่ ไต่ระดับขึ้นมาเรื่อยๆ จนถึงขั้นที่เรียกได้ว่าสูงมาก โดยเฉพาะหลังเหตุการณ์ตากใบเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2547

ความรุนแรงพุ่งสูง

นักวิชาการจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมองว่า ขณะนี้พูโลเห็นว่า สถานการณ์สุกงอมพอที่รัฐบาลน่าจะพิจารณาข้อเรียกร้อง และข้อเสนอให้มีการเจรจา เนื่องจากระดับความรุนแรงในพื้นที่สูงถึงขั้นที่มีผลทางจิตวิทยาอย่างมาก ต่อคนในพื้นที่และประชาชนทั้งประเทศ ที่ต้องการให้ปัญหายุติ

อาจารย์ปณิธานเห็นว่า รัฐบาลไทยอาจจะพิจารณาข้อเสนอของพูโล ในช่วงที่กระแสเรื่องความสมานฉันท์และแนวทางสันติวิธีเป็นที่ยอมรับ การเจรจาก็ถือว่า เป็นแนวทางสันติวิธีรูปแบบหนึ่ง แต่จะเจรจากันอย่างไร ในระดับไหน คงจะเป็นเรื่องที่ต้องตกลงกันในรายละเอียด

ฟรานเชสก้า ลอว์-เดวีส์ นักวิเคราะห์ เรื่องความมั่นคง จาก International Crisis Group สำนักงานในอินโดนีเซียมองต่างไป ฟรานเชสก้า เห็นว่า ถึงอย่างไรรัฐบาลไทยคงจะยังไม่เปลี่ยนจุดยืน มาพิจารณาข้อเสนอขอเจรจาของพูโลในตอนนี้ ด้วยเหตุผลสองประการ

ประการแรกคือยังไม่ชัดเจนว่าคนที่กล่าวอ้างว่าเป็นแกนนำของพูโลคนนี้ หรือว่าผู้นำของกลุ่มแบ่งแยกดินแดนคนอื่นๆ ที่ลี้ภัยอยู่ในต่างประเทศเกี่ยวข้องจริงหรือไม่หรือมีศักยภาพแค่ไหนในการก่อความรุนแรงที่เกิดขึ้นในพื้นที่

ประการที่สอง รัฐบาลไทยยืนกรานมาตลอดว่า ไม่ต้องการยอมตามข้อเรียกร้องของกลุ่มแบ่งแยกดินแดน และย้ำเสมอว่า ความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นเรื่องภายในของไทย และไม่ต้องการให้เรื่องนี้ยกระดับ กลายเป็นประเด็นระหว่างประเทศ

พูโลอ้างอยู่เบื้องหลัง

เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2548 สำนักข่าวเอพีเผยแพร่บทสัมภาษณ์นายลุกมัน บินลีมา ซึ่งอ้างว่า เป็นรองหัวหน้าของกลุ่มแบ่งแยกดินแดนพูโล

นายลุกมัน ให้สัมภาษณ์นายสุทิน วรรณบวร ผู้สื่อข่าวเอพีที่กรุงเทพฯ จากอินโดนีเซียว่าพูโลอยู่เบื้องหลังการก่อความรุนแรงในภาคใต้ โดยประสานงานกับกลุ่มบีอาร์เอ็นโคออร์ดิเนท และมูจาฮิดีนปัตตานี

เขาบอกด้วยว่า พูโลพร้อมจะเจรจากับรัฐบาลเพื่อยุติเหตุรุนแรง แต่มีเงื่อนไขว่า รัฐบาลต้องทำตามข้อเรียกร้องบางประการ และเตือนว่า อาจมีนักรบจากต่างประเทศเข้าร่วมต่อสู้ หากรัฐบาลไม่รับข้อเสนอเพื่อยุติการเผชิญหน้า

ที่มา : http://www.bbc.co.uk/thai/news/story/2005/09/050923_2330g230905tx.shtml