โดย นายหอกหัก

คำถามนี้เป็นคำถามเฉพาะสำหรับผู้อ่านที่เป็นผู้หญิง ถ้าคุณถูกใครก็ตามเรียกคุณว่า  "ผู้หญิงตัวเล็กๆ" คุณจะรู้สึกอย่างไรครับ

เหตุที่ต้องถามคำถามนี้ก็เพราะว่าในปัจจุบัน เริ่มมีการแพร่ระบาดวาทกรรมผู้หญิงตัวเล็กๆ เกิดขึ้นโดยเฉพาะในหมู่บุคคลที่ทำงานภาคประชาชน (ถ้าไม่เชื่อลองค้นหาใน Google โดยใส่ชื่อผู้หญิงบางคนที่ปรากฏตัวอยู่ในสื่อมวลชนในฐานะภาคประชาชน แล้วบวกคำว่าผู้หญิงตัวเล็กๆ เข้าไปก็จะได้ผล เช่น ผู้หญิงตัวเล็กๆ ที่กำลังเดินอยู่บนสายที่สี่คือ...., ผู้หญิงตัวเล็กๆ กับอภิมหาฯ เครือข่ายสมานฉันท์, อ่อนไหวแต่ไม่อ่อนแอ ... ผู้หญิงตัวเล็กๆ วัย 32 ปี อ่านบทสัมภาษณ์ cliclk ที่นี้ครับ)

เชื่อว่าจำนวนหนึ่งซึ่งไม่น้อย จะให้เหตุผลว่าคำนี้ได้ความรู้สึกน่าทะนุถนอม น่าดูแล เมื่อมีการเรียกใครว่าเป็นผู้หญิงตัวเล็กๆ จึงย่อมเป็นคำที่ชวนให้เกิดความรู้สึกในด้านดีกับบุคคลนั้น

และเมื่อนำเอาคำว่าผู้หญิงตัวเล็กๆ มาใช้กับคนที่ทำงานภาคประชาชนที่ต้องต่อสู้กับนักการเมืองหรือธุรกิจเอกชนขนาดใหญ่ ก็ยิ่งเป็นการสร้างคำที่ทำให้เกิดความเห็นใจอย่างมากต่อหญิงสาวคนนั้น

เช่น เมื่อสุภิญญา กลางณรงค์ ถูกบริษัท ชินคอร์ป ฟ้องร้องดำเนินคดีในข้อหาหมิ่นประมาท  นี่ไม่ใช่เรื่องของคนตัวเล็กๆ ต่อสู้กับยักษ์ใหญ่ทางธุรกิจการเมืองเท่านั้น แต่เป็นผู้หญิงก็ยิ่งทำให้ดูเหมือนตัวเล็กลงไปอีก "ผู้หญิงตัวเล็กๆ" ได้ถูกจัดวางให้เป็นแนวหน้าในการต่อต้านความอยุติธรรมร่วมสมัย

สโรชา พรอุดมศักดิ์ บนเวทีพันธมิตรประชาชนฯ ก็พูดถึงตัวเองบ่อยครั้งว่า "แอ้มเป็นเพียงผู้หญิงตัวเล็กๆ"

ฟังแล้วอยากโดดลงไปปกป้องและคุ้มครองเธอจากเหล่าทรชนคนพาลไหมครับ

แน่นอนว่า การใช้คำนี้สามารถเรียกร้องความเห็นใจ การเข้าข้างจากคนที่ได้รับฟังข่าวได้ไม่ยาก และอาจเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้สังคมโดดมาเข้าข้างผู้หญิงตัวเล็กๆ

แต่ถึงจะประสบความสำเร็จในการสร้างการสนับสนุนจากประชาสังคม แต่ในบางมุมก็มีประเด็นต้องคิดด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะสำหรับกลุ่มสิทธิสตรีที่ยืนอยู่บนหลักการความเสมอภาคระหว่างเพศ ควรต้องรู้สึกว่า "ผู้หญิงตัวเล็กๆ" แม้ฟังดูเหมือนเป็นคำชมแต่ก็ได้ซ่อนทัศนคติที่ว่า ผู้หญิงอ่อนแอ มีอำนาจน้อย น่าเห็นใจ การใช้คำนี้เพื่อมาต่อสู้ทางการเมืองก็อาจผิดต่อจุดยืนของผู้ที่เชื่อเรื่องความเสมอภาคระหว่างชายกับหญิงก็ได้ ถ้าโต้แย้งว่าคำนี้มีความเป็นกลาง ก็ควรต้องเรียกสุริยะใสว่าผู้ชายตัวเล็กๆ บ้าง

แต่ทำไมไม่มีใครเรียกสุริยะใสว่า ผู้ชายตัวเล็กๆ บนสื่อมวลชนเลย

ผู้ชายเล็กไม่ได้ครับ ถ้าใครเล็กถือว่าไม่ใช่ผู้ชายอกสามศอกแท้ เพราะฉะนั้นจึงไม่มีผู้ชายตัวเล็กๆ ในการต่อสู้ทางการเมืองเลย เพราะนี่คือการต่อสู้เรื่องเหตุผล เรื่องที่เป็นปัญญา ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาความเห็นอกเห็นใจแต่อย่างใด

น่าแปลกใจที่ผู้หญิงซึ่งมีบทบาทนำในประเด็นสาธารณะ มักจะไม่กล่าวถึงประเด็นเรื่องความเสมอภาคระหว่างเพศ แต่ปล่อยให้ประเด็นการเมืองบดบังประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างเพศต่อไป ภายใต้ลัทธิความเชื่อเรื่องผู้ชายเป็นใหญ่

หลายคนอาจมองว่า ที่พูดมาเป็นการตีความแบบเพ้อเจ้อและไม่น่าเชื่อถือ จงเกลียดจงชังบุคคลบางคน ผู้เขียนอยากลองชวนให้อ่านบทสัมภาษณ์ของเอ็นจีโอหนุ่ม สมมติชื่อว่า ส.ร.ย.ส. ก็แล้วกัน (เพื่อไม่ให้เป็นการใส่ร้ายใครบางคน)

"ความคิดทางการเมืองผมอาจจะก้าวหน้า เป็นเสรีได้ แต่ว่าเรื่องชีวิตเรื่องครอบครัว ผมยอมรับว่าผมอนุรักษนิยม ถ้าจะให้เลือกผู้หญิง ผมก็จะไม่อยากให้แฟนผมต้องมานั่งฟังผมพูดเรื่องเครียดๆ หรือเรื่องการบ้านการเมืองกับผมหรอก ผมอยากให้เขาดูแลครอบครัวอยู่ข้างหลังผม เวลาผมเจ็บกลับไปที่บ้านแล้วเขาปลอบผมได้ ทำให้ผมหยุดร้องไห้ ผมว่าแฟนผมน่าจะทำหน้าที่ตรงนี้มากกว่ามายืนอยู่แถวหน้ากับผม ฉะนั้น ผมจึงอยากไปไหนมาไหนคนเดียว"

เห็นไหมครับว่า เรื่องการเมืองเป็นเรื่องผู้ชาย เรื่องเครียดๆ เป็นเรื่องของผู้ชาย แถวหน้าก็ต้องเป็นแถวของผู้ชาย ในทรรศนะของ ส.ร.ย.ส.

ใช่หรือไม่ว่า ทัศนะแบบนี้เป็นรากฐานที่นำไปสู่การเหยียดให้ผู้หญิงอยู่ในสภาพที่ต่ำกว่า ด้อยกว่า ไม่อาจเรียกร้องความเท่าเทียมจากผู้ชายได้ ความเชื่อแบบนี้แหละที่กักผู้หญิงไว้ในบ้านและครัว ไม่ต้องเสนอหน้าออกมาโลกภายนอก ตำน้ำพริกและถูบ้านไปเถอะ เรื่องยากๆ ของสังคมไม่ต้องห่วง เดี๋ยวพี่จัดการให้เองนะน้อง

(ไม่น่าเชื่อว่า ส.ร.ย.ส. จะเรียกไอ้แบบนี้ว่าเป็นความคิดทางการเมืองแบบ "ก้าวหน้า" ถ้าลองมีคนเชื่อตามแบบนี้ การชุมนุมของพันธมิตรคนจะหายไปอย่างน้อยอีกครึ่งหนึ่งนะครับ แล้วถ้าครึ่งนี้หายไป ผมว่าผู้ชายจำนวนไม่น้อยก็อาจหายตามไปด้วย)

การใช้คำว่าชัยชนะของผู้หญิงตัวเล็กๆ ที่มีต่อการฟ้องร้องบริษัทยักษ์ใหญ่ จะสามารถเรียกความปลาบปลื้มปิติจากสาธารณชนได้มาก แต่ในแง่มุมของการสร้างความเสมอภาคระหว่างเพศแล้ว ผมคิดว่าการเคลื่อนไหวแบบผู้หญิงตัวเล็กๆ พ่ายแพ้อย่างสิ้นเชิงครับ

หยุดทำให้ผู้หญิงเป็นผู้หญิงตัวเล็กๆ เพื่อประดับบารมีของผู้ชายตัวใหญ่ๆ ดำๆ กันเสียทีเถิด ...หอกขอร้อง