From: "suhiang lim" 

To: askpitch@yahoo.com

Subject: อยากถามปัญญาชนเรื่องปัญญาซน

Date: Fri, 23 Jun 2006 02:55:37 -0800 

อยากตอบ: การสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเองทางปัญญา หรือ intellectual masturbation นั้นเป็นคำที่ใช้กันทั่วโลกนั่นแหละครับ จุดมุ่งหมายที่ใช้คำนี้ ก็คือการวิจารณ์บทบาทของปัญญาชน ที่ "เอาแต่คิด" (ห้ามสลับคำเน้อ ...) และความคิดที่หมกมุ่นคิดอยู่นั้นไม่ค่อยจะมีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงโลกทำนองนี้ และทำมากอาจจะ "ตาบอด" อีกต่างหาก

ลองค้นหาคำดังกล่าวในอินเตอร์เน็ต ซึ่งนับวันจะค้นหาอะไรได้อย่างง่ายดายคล้ายกับข้อมูลข่าวสารข้างถุงกล้วยแขก ปัจจุบันมีการนำคำว่า intellectual masturbation ไปใช้กับการเขียน blog ด้วย ซึ่งบางคนก็บอกว่าการเขียนบลอคเป้นการสำเร็จความใคร่ด้วยตัวเองทางปัญญาแบบหนึ่ง ไม่ได้เสียหายอะไร

ไปๆมาๆข้อถกเถียงดันกลายไปเป็นเรื่องการช่วยตัวเอง มากกว่าเรื่องปัญญา เพราะดันไปให้ความเห็นว่าช่วยตัวเองบ้างก็ดี จะได้สดชื่น ...ว่าเข้าไปนั่น คือไปหมกมุ่นกับคำแรกมากกว่าคำว่าหลังที่เป็นเรื่องของปัญญา

แม้ว่าจะมีคนพยายามจะมองการสำเร็จความใคร่ทางปัญญาในแง่ดี แต่โดยรวมแล้ว คำๆนี้เป็นคำที่มีความหมายในทางลบ มีไว้เพื่อโจมตีบรรดาคนที่อ้างตัวเองหรือทำหน้าที่/มีบทบาทในการเป็นปัญญาชน ที่เอาแต่คิดแข่งกัน

ผมจึงตอบคุณได้แค่ว่าเคยได้ยินไหม ส่วนที่ว่าผมเคยทำไหม และถ้าเคยทำนั้นทำอย่างไร อันนี้ต้องเป็นหน้าที่ที่คนอื่นเขาจะเป็นผู้ประเมินผมแล้วครับ

ในคำถามส่วนที่สองของคุณ ถามพาดพิงไปถึงการตอบกระทู้ เข้าใจว่าจะเป็นเรื่องในเว็บบอร์ดนะครับ ผมคิดว่าออกจะไม่แฟร์ที่ไปโจมตีคนที่ตอบกระทู้ว่าใช้หรือไม่ใช้ปัญญานะครับ เพราะผมว่านับตั้งแต่มีเว็บบอร์ดมาเนี่ย คนที่ตอบเขาก็ใช้ปัญญากันหมดแหละครับ ส่วนใครจะคิดว่าใช้ปัญญามากกว่าใครนั้นเป็นอีกเรื่องนึง

ไปๆมาแล้วกระทู้ในเว็บบอร์ดส่วนใหญ่นั้น นับวันจะห่างไกลไปจากความฝันของคนจำนวนหนึ่งที่เคยเฉลิมฉลองการเกิดขึ้นของเว็บบอร์ดเข้าไปทุกที ด้วยว่าในยุคแรกนั้นเขาเชื่อกันว่าเว็บบอร์ดนั้นจะนำไปสู่การเกิดขึ้นของพื้นที่สาธารณะอันเป็นพื้นที่ของประชาสังคมที่เป็นแหล่งกำเนิดของการสามารถพูดจาปรึกษาหารือกันได้ผ่านเทคโนโลยี่การสื่อสารที่ลดทอนอุปสรรคการสื่อสารในอดีตลงให้ได้มากที่สุด และทำให้ทุกคนสามารถร่วมกันหาเหตุผลหรือสัจจะธรรมหนึ่งเดียวให้ได้ เพื่อที่จะปลดปล่อยทุกคนจากสภาวะกดขี่ครอบงำที่เป็นอยู่ให้ได้

เราจึงเห็นความเป็นชุมชนของเว็บบอร์ดที่มีลักษณะถ้อยทีถ้อยอาศัยกันอยู่มากในหลายๆแห่ง

แต่เอาเข้าจริงแล้ว คนที่เข้ามาสู่เว็บบอร์ดจำนวนไม่น้อยอาจไม่ได้ยอมรับหรือสนใจจุดมุ่งหมายของเว็บบอร์ดในความหมายของการหาเหตุผลร่วมกันผ่านการติดต่อสื่อสาร พวกเขาอาจจะมองว่าเว็บบอร์ดก็คือพื้นที่ของการต่อสู้หักล้างทางความคิด ซึ่งต้องมีความคิดที่ถูกกว่า และ/หรือ ถูกที่สุด

อันนี้มันก็ขึ้นอยู่กับที่มาของคนเล่นบอร์ดแหละครับ บางคนคิดว่าจะมาช่วยกันแสวงหาคำตอบร่วมกัน มาตั้งคำถามร่วมกัน มาแลกเปลี่ยนและพัฒนาเหตุผลร่วมกัน บางพวกเข้ามาแบบว่ามีความคิดของตนเข้ามาอยู่แล้ว แล้วต้องการผลักดันหรือเข้าความคิดใดความคิดหนึ่งเสียมากกว่า  

ในประเด็นที่สาม เรื่องของความไม่ลงรอยกันในหมู่นักวิชาการ ซึ่งเป็นปัญญาชนกลุ่มหนึ่ง อันนี้ผมว่าคงเป็นเรื่องลำบากแหละครับ และบางทีการไม่ลงรอยกันนั้นอาจจะเป็นแหล่งที่มาของความรู้นะครับ

แต่ทว่าคนที่เขาไม่ลงรอยกันทางปัญญาจริงๆเนี่ย เขาสนทนากันนะครับ เพราะเขาต้องมีความเข้าใจในพื้นฐานของแต่ละฝ่าย เพื่อที่จะพัฒนาความคิดของสำนักคิดของเขาเองให้เป็นที่ยอมรับ แหละเหนือกว่าสำนักคิดอื่น ซึ่งวิธีคิดนี้ต่างจากการมองว่านักวิชาการนั้นมีพวกเดียวในแต่ละยุค แล้วก็เปลี่ยนไปเรื่อยๆ หรือนักวิชาการนั้นมีกี่สำนักก็ได้

และก็ต่างจากพวกทำหน้าที่แขวนป้ายคนอื่นเสียก่อนเลยตั้งแต่แรก โดยไม่ได้เรียนรู้อะไรจากคนเหล่านั้นเลย

ทีนี้ เรื่องที่มันกำลังเกิดขึ้นในหมู่ปัญญาชน (ซึ่งกว้างกว่านักวิชาการ) ในตอนนี้มันไปไกลกว่าความเชื่อหนึ่งเดียวแล้วครับ เพราะมันกลายเป็นเรื่องที่ต่างฝ่ายต่างเชื่อว่าตัวเองรู้และฉลาดนั่นแหละครับ แต่พวกหนึ่งมองและโจมตีทุกสิ่งทุกอย่างบนการพูดถึงเรื่องของอุดมการณ์ เช่นกูซ้าย มึงขวา มึงซ้ายไม่แท้ กูแท้กว่า มึงมันลัทธิแก้ มึงพวกเดียวกับคนนั้นคนนี้

หรือการที่มึงเป็นอย่างนี้ มึงเป็นพันธมิตรด้านกลับกับอีกพวกนึง เพราะการที่มึงเอาแต่วิจารณ์นั้นมึงก็ทำให้สิ่งที่กูเห็นว่ามันไม่ดีนั้นมันดำเนินต่อไปได้

ความคิดที่ไม่ตรงกับกูเป็นเรื่องของการถูกครอบงำโดยอุดมการณ์อื่นๆที่สะท้อนออกมาถึงจิตสำนึกที่ผิดพลาด และการต่อสู้ที่ถูกต้องก็คือการชนและปะทะเพื่อให้เกิดการแตกหัก และเพื่อสถาปนาความถูกต้องหนึ่งเดียวสำหรับทุกคนขึ้นมาให้ได้

ที่นี้ เรื่องมันไม่ง่ายขนาดนั้นแล้วครับ เพราะปัญญาชนกลุ่มใหม่เนี่ยเขาไม่ได้มีชีวิตอยู่ในโลกของอุดมการณ์อีกต่อไป และการไปวิจารณ์เขา หรือเที่ยวไปแขวนว่าเขาเป็นพวกโน้นพวกนี้ อาจจะถูกขำมองด้วยสายตาที่เปื้อนยิ้ม แล้วบอกกับคุณอ้อมๆว่าคุณช่างไร้รสนิยม (bad taste) เสียจริงๆ เพราะไอ้ที่คุณคิดคุณเชื่อคุณกอดเอาไว้นั้น ความจริงแล้วมันไม่มีอะไรสักอย่างที่จริงแท้ (ในแง่ authenticity) และถ้าคุณไปมองว่าเขาผลิตอุดมการณ์ที่ครอบงำคนอื่น หรือมีจิตสำนึกที่ผลิดพลาก เขาก็รื้อไอ้สิ่งที่คุณยึดมั่นถือมั่นออกมาเป็นส่วนๆ ให้เห็นว่ามันชไม่ได้แข็งแกร่งและยิ่งใหญ่อย่างที่คุณเชื่อมั่นและศรัทธาแต่อย่างใด ... ถ้าไม่นับว่า "เชย" อีกต่างหาก

ผมไม่ได้คิดว่ามันเป็นวิวาทะระหว่างโมเดิ้นกับโพสโมเดิ้นอะไรหรอกครับ เอาเข้าจริงมันเป็นเรื่องของคนสองโลก ที่อธิบายอย่างง่ายๆว่า โลกนึงเป็นเรื่องอุดมการณ์ อีกโลกนึงเป็นเรื่องรสนิยม  ฝ่ายอุดมการณ์ก็พยายามค้นหาและแขวนป้ายอุดมการณ์(ที่ไม่ปลดปล่อยมนุษย์)ให้พวกรสนิยม ฝ่ายรสนิยมก็ค้นหา(ความไร้)รสนิยมและแขวนป้ายเหล่านั้นให้พวกอุดมการณ์

ทั้งที่ทั้งคู่นั้นลึกๆแล้วพยายามใช้ชีวิตในโลกนี้ทั้งสิ้น และอยากทำอะไรดีๆและมีความหมายให้กับโลกทั้งนั้นนั่นแหละครับ

ผมก็ขอทิ้งท้ายไว้เล็กๆน้อยๆว่า เราจะมีทั้งอุดมการณ์ รสนิยม และจะอยู่ร่วมกับคนอื่นอย่างไร นั่นแหละครับ ขอเสนอเป็นคำถามแห่งยุคสมัยเอาไว้สักหน่อยนะครับ (อะแฮ่ม) ในทุกห้วงขณะที่เราดำเนินชีวิตในโลกใบนี้และเกี่ยวข้อง-สัมพันธ์กับสิ่งอื่นๆรอบตัวของเรา

ส่วนที่เขียนมาทั้งหมดจะถือว่าเป็นการสำเร็จความใคร่ทางปัญญาหรือไม่ ก็ขอความกรุณาย้อนกลับไปอ่านย่อหน้าที่แล้วอีกสักหลายๆรอบหน่อยนะครับ

.....................................

หมายเหตุ : ฉบับนี้งดของรางวัลครับ เพราะใกล้เทศกาลเลือกตั้ง เดี๋ยวจะถูกทาง "ว่าที่กกตใหม่" ภายใต้การสนับสนุนของ "ศาลไคฟง" เพ่งเล็งครับ ... อิอิ