แปลโดย ภัควดี วีระภาสพงษ์

 

 

เอโว โมราเลส ประธานาธิบดีวัย 46 แห่งโบลิเวีย ให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์ แดร์ ชปีเกล (Der Spiegel) ของเยอรมนี เกี่ยวกับแผนการปฏิรูปประเทศ, สังคมนิยมในละตินอเมริกา และความสัมพันธ์ที่มีแนวโน้มจะตึงเครียดระหว่างฝ่ายซ้ายในอเมริกาใต้กับสหรัฐอเมริกา

 

ท่านประธานาธิบดี เหตุใดหลาย ๆ ประเทศในภูมิภาคละตินอเมริกาจึงเริ่มเลี้ยวซ้าย?

ความอยุติธรรม ความไม่เท่าเทียมและความยากจนของมวลชนส่วนใหญ่ ผลักดันให้เราต้องแสวงหาเงื่อนไขการดำรงชีวิตที่ดีกว่าเดิม ประชากรชาวอินเดียนแดงที่เป็นคนส่วนใหญ่ของโบลิเวียถูกกีดกันอยู่ชายขอบเสมอมา ถูกกดขี่ทางการเมืองและแปลกแยกทางวัฒนธรรม ในขณะที่ความมั่งคั่งของประเทศและทรัพยากรธรรมชาติถูกปล้น เมื่อก่อนชาวอินเดียนแดงถูกปฏิบัติเยี่ยงสัตว์ชั้นต่ำในประเทศนี้ ในยุคทศวรรษ 1930 และ 40 เจ้าหน้าที่จะเอาดีดีทีมาฉีดฆ่าเห็บเหาตามเนื้อตัวและผมเผ้าของชาวอินเดียนแดงก่อน เขาถึงจะเข้าเมืองได้ แม่ของผมไม่ได้รับอนุญาตให้เหยียบย่างเข้ามาในโอรูโร เมืองหลวงของแคว้นที่เป็นบ้านเกิดของนางเองด้วยซ้ำ วันนี้ พวกเราเข้ามาเป็นรัฐบาลและอยู่ในรัฐสภา สำหรับผม การเป็นฝ่ายซ้ายหมายถึงการต่อสู้กับความอยุติธรรมและความไม่เท่าเทียม แต่เหนือสิ่งอื่นใด เราต้องการชีวิตที่ดี

 

คุณจัดให้มีการร่างรัฐธรรมนูญเพื่อก่อตั้งสาธารณรัฐโบลิเวียใหม่ โบลิเวียใหม่ควรมีโฉมหน้าเช่นไร?

เราไม่ต้องการกดขี่หรือกีดกันผู้ใด สาธารณรัฐใหม่ควรตั้งอยู่บนพื้นฐานของความหลากหลาย การเคารพซึ่งกันและกัน และสิทธิที่เท่าเทียมกันของทุกคน มีงานต้องทำอีกมาก อัตราการตายของเด็กและทารกในประเทศนี้สูงจนน่าตระหนก ผมมีพี่น้องหกคนและตายไปถึง 4 คน ในชนบท เด็กจำนวนครึ่งหนึ่งตายก่อนจะได้ฉลองวันเกิดครบขวบแรกด้วยซ้ำ

 

พรรคสังคมนิยม MAS ของคุณ ไม่มีเสียงข้างมากสองในสามที่จะทำให้แก้ไขรัฐธรรมนูญได้ คุณมีแผนที่จะเปิดเจรจากับพรรคการเมืองอื่น ๆ หรือเปล่า?

เราเปิดกว้างสำหรับการพูดคุยเสมอ การสนทนาคือพื้นฐานทางวัฒนธรรมของชาวอินเดียนแดง เราไม่ต้องการสร้างศัตรู เรายินดีที่จะมีคู่แข่งทางการเมืองและทางอุดมการณ์ แต่ไม่ใช่ศัตรู

 

ทำไมคุณถึงชะลอการโอนกิจการด้านทรัพยากรธรรมชาติกลับมาเป็นของชาติ (nationalization) ไว้ก่อน ทั้ง ๆ ที่นั่นเป็นนโยบายที่สำคัญที่สุดของรัฐบาลคุณ? เป็นเพราะโบลิเวียยังขาดความรู้ด้านเทคโนโลยีการจัดการที่จะขุดเจาะทรัพยากรธรรมชาติขึ้นมาหรือเปล่า?

เรากำลังเจรจาต่อรองกับบริษัทต่าง ๆ ในประเด็นเหล่านี้ การที่ไม่มีการลงทุนในขณะนี้ไม่เกี่ยวกับการโอนกิจการกลับมาเป็นของชาติ มันเป็นความผิดพลาดของรัฐบาลปีกขวาของ (อดีตประธานาธิบดี) ตูโต กีโรกาต่างหาก รัฐบาลชุดนั้นระงับการลงทุนทั้งหมดในด้านการผลิตก๊าซธรรมชาติมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2001 โดยอ้างว่า โบลิเวียไม่มีตลาดภายในประเทศสำหรับก๊าซธรรมชาติ เราวางแผนที่จะเริ่มขุดเจาะก๊าซอีกครั้ง เราลงนามในข้อตกลงส่งก๊าซธรรมชาติกับอาร์เจนตินาไปแล้ว และเรามีความร่วมมือกับเวเนซุเอลาด้วย เราลงนามในสัญญาทำเหมืองแร่เหล็กกับบริษัทอินเดียไปแล้วเช่นกัน นี่จะสร้างงานโดยตรงถึง 7,000 ตำแหน่ง และงานโดยอ้อมอีก 10,000 ตำแหน่ง เราต่อรองจนได้ราคาและเงื่อนไขที่ดีกว่ารัฐบาลชุดก่อน ๆ มาก

 

แต่โบลิเวียก็มีปัญหามากกับบราซิล โบลิเวียเรียกร้องราคาก๊าซธรรมชาติที่สูงกว่าเดิม ประเด็นนี้ทำลายความสัมพันธ์ที่คุณมีกับประธานาธิบดีลูอิซ อินาเซียว "ลูลา" ดา ซิลวา แห่งบราซิลหรือไม่?

ลูลาแสดงความสมานฉันท์กับเรา เขาปฏิบัติตนเยี่ยงพี่ชาย แต่เรามีปัญหาบ้างกับบริษัทเปโตรบราส ซึ่งเป็นบรรษัทพลังงานสัญชาติบราซิล การเจรจาต่อรองยากลำบากมาก แต่เรายังหวังในแง่ดีอยู่

 

เปโตรบราสขู่จะยกเลิกการลงทุนทั้งหมดในโบลิเวีย

คำขู่นี้ไม่ได้มาจากรัฐบาลบราซิล แต่มาจากผู้บริหารไม่กี่คนของเปโตรบราส พวกเขาตีพิมพ์คำขู่ลงในหนังสือพิมพ์เพื่อกดดันเรา บราซิลเป็นประเทศใหญ่ในภูมิภาคนี้ แต่บราซิลต้องปฏิบัติต่อเราด้วยความนับถือเช่นกัน กอมปันเญอโร (เกลอ) ลูลาบอกผมว่า จะมีข้อตกลงใหม่ และเขาต้องการนำเข้าก๊าซในปริมาณมากกว่าเดิมด้วยซ้ำ

 

โบลิเวียไม่ขายก๊าซธรรมชาติให้ชิลี เพราะชิลีปิดทางออกทะเลของโบลิเวียในสงครามตั้งแต่ 120 ปีก่อน ตอนนี้พรรคสังคมนิยมก็มีอำนาจในชิลี คุณจะขายก๊าซธรรมชาติให้ชิลีไหม?

เราต้องการคลี่คลายปัญหาทางประวัติศาสตร์ที่มีกับชิลี ในเมื่อทะเลทำให้เราแตกแยก ทะเลก็ต้องนำเรามาจับมือกันอีกครั้ง นี่เป็นครั้งแรกที่ชิลีตกลงเปิดเจรจาเรื่องทางออกทะเลกับโบลิเวีย นั่นเป็นการก้าวไปข้างหน้าครั้งยิ่งใหญ่ ประธานาธิบดีชิลีมาร่วมพิธีสาบานตนรับตำแหน่งของผม และผมก็ไปร่วมพิธีสาบานตนของประธานาธิบดีมิเชล แบชเชเลต์ของชิลีในกรุงซันติอาโกเช่นกัน เราต่างเกื้อหนุนกันและกัน ชิลีต้องการทรัพยากรธรรมชาติของเราและเราต้องการทางออกสู่ทะเล ภายใต้เงื่อนไขเช่นนี้ ย่อมเป็นไปได้ที่จะแสวงหาหนทางแก้ไขเพื่อผลประโยชน์ของทั้งสองประเทศ

 

ประธานาธิบดีอูโก ชาเวซแห่งเวเนซุเอลา มีอิทธิพลต่อนโยบายการโอนกิจการกลับมาเป็นของชาติของโบลิเวียมากน้อยแค่ไหน?

ไม่มีเลยแม้แต่น้อย ไม่ว่าคิวบาหรือเวเนซุเอลาก็ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ผมจัดการเรื่องนี้ด้วยตัวเอง มีเพียงคนใกล้ชิดที่สุดของผม 7 คนเท่านั้นที่รู้เรื่องกฤษฎีกาและกำหนดการ แม้ว่าผมได้พบชาเวซและฟิเดล คาสโตรในคิวบาสองสามวันก่อนหน้าการประกาศกฤษฎีกา แต่เราไม่เคยคุยกันเรื่องการโอนกิจการกลับมาเป็นของชาติ ผมลงนามในกฤษฎีกาตั้งแต่ก่อนออกเดินทางไปคิวบา และรองประธานาธิบดีเป็นผู้เสนอต่อคณะรัฐมนตรี เมื่อฟิเดลถามผมในคิวบาว่า โครงการนี้ไปถึงไหนแล้ว ผมบอกเขาว่า เราวางแผนจะประกาศการโอนกิจการเป็นของชาติในอีกไม่กี่วันข้างหน้า แต่ผมไม่ได้บอกกำหนดเวลาที่แน่นอนแก่เขา ฟิเดลเตือนว่า ผมน่าจะรอจนกว่าจะมีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ ส่วนชาเวซไม่รู้อะไรในเรื่องนี้เลย

 

ชาเวซต้องการสถาปนาสังคมนิยมแห่งศตวรรษที่ 21 ในเวเนซุเอลา ไฮนซ์ ดีเทริช ที่ปรึกษาด้านอุดมการณ์ชาวเยอรมันของเขาเพิ่งไปโบลิเวียเมื่อเร็ว ๆ นี้ คุณตั้งใจจะนำสังคมนิยมมาใช้ในโบลิเวียเหมือนกันหรือ?

ถ้าสังคมนิยมหมายถึงเราจะมีชีวิตที่ดี มีความเสมอภาคและความยุติธรรม ไม่มีปัญหาสังคมและเศรษฐกิจ ถ้าหมายความเช่นนั้น ผมต้อนรับสังคมนิยมแน่นอน

 

คุณชื่นชมฟิเดล คาสโตรในฐานะ "บรรพบุรุษของนักปฏิวัติละตินอเมริกาทั้งมวล" คุณเรียนรู้อะไรจากเขาบ้าง?

ความสมานฉันท์ นั่นเป็นอันดับแรก ฟิเดลช่วยเหลือเรามาก เขาช่วยสร้างจักษุคลินิกให้เรา 7 แห่ง และโรงพยาบาลพื้นฐานอีก 20 แห่ง แพทย์คิวบาช่วยผ่าตัดต้อกระจกแก่ชาวโบลิเวียไปแล้ว 30,000 คนโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ชาวโบลิเวีย 5 พันคนที่มาจากครอบครัวคนยากจนกำลังศึกษาวิชาแพทย์อยู่ในคิวบาโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเช่นกัน

 

แต่แพทย์ชาวโบลิเวียกำลังประท้วงการเข้ามาของแพทย์คิวบา พวกเขาบอกว่า ชาวคิวบาเข้ามาแย่งงานทำ

รัฐบาลโบลิเวียไม่ได้จ่ายเงินเดือนให้แพทย์คิวบาเลย ดังนั้น พวกเขาจึงไม่ได้เอาอะไรไปจากชาวโบลิเวียแม้แต่น้อย

 

คุณทราบไหมว่า อาการของคาสโตรเป็นอย่างไรบ้าง?

ครับ ผมเพิ่งคุยโทรศัพท์กับเขาวันนี้ เขาฟื้นตัวขึ้นมากในช่วงสองวันหลัง เขาบอกผมว่า เขาจะหายเป็นปรกติดี ทันเข้าร่วมการประชุมสุดยอดกลุ่มประเทศไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดในฮาวานาในเดือนกันยายนนี้

 

และเขาจะแสดงสุนทรพจน์ด้วยไหม?

แน่นอน เขาไม่ยอมพลาดโอกาสนี้หรอก

 

ชาวอเมริกันวิตกว่า ชาเวซกำลังมีอิทธิพลมากเกินไป คุณเองก็พึ่งพิงเวเนซุเอลามากขึ้นไม่ใช่หรือ?

สิ่งที่ทำให้เราผนึกกำลังกับชาเวซคือ แนวคิดในการรวบรวมอเมริกาใต้เข้าด้วยกัน นี่คือความใฝ่ฝันอันเก่าแก่ถึงดินแดนปิตุภูมิอันยิ่งใหญ่ เป็นความฝันที่มีมาก่อนชาวสเปนพิชิตดินแดนนี้ด้วยซ้ำ และซีโมน โบลิวาร์ก็ต่อสู้เพื่อความฝันนี้ในกาลต่อมา เราต้องการให้อเมริกาใต้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในแบบเดียวกับสหภาพยุโรป มีเงินตราร่วมกันเหมือนเงินยูโร มีเงินตราที่มีค่ามากกว่าเงินดอลลาร์ น้ำมันของชาเวซไม่ใช่สิ่งสำคัญสำหรับโบลิเวีย เราเพียงแต่ซื้อดีเซลได้ในเงื่อนไขมิตรภาพ แต่เราไม่ได้พึ่งพิงเวเนซุเอลา เราต่างเกื้อหนุนกันและกันต่างหาก เวเนซุเอลาแบ่งปันความมั่งคั่งให้ประเทศอื่น ๆ แต่นั่นไม่ได้ทำให้เราตกเป็นเบี้ยล่าง

 

ฝ่ายซ้ายในละตินอเมริกากำลังแตกออกเป็นสองขั้ว คือขั้วของสังคมประชาธิปไตยสายกลาง ซึ่งนำโดยลูลาและแบชเชเลต์ กับขั้วของขบวนการประชานิยมที่ถึงรากถึงโคนที่นำโดยคาสโตร, ชาเวซและตัวคุณ ชาเวซทำให้ทวีปนี้เกิดความแตกแยกหรือเปล่า?

ทั้งนักสังคมประชาธิปไตยและแนวทางอื่น ๆ กำลังมุ่งหน้ามาในทิศทางของความเท่าเทียมมากขึ้น ไม่ว่าคุณจะเรียกพวกเขาเป็นนักสังคมนิยมหรือคอมมิวนิสต์ก็ตาม แต่อย่างน้อยที่สุด ละตินอเมริกาก็ไม่มีประธานาธิบดีฟาสซิสต์หรือเหยียดผิวเหมือนในสมัยก่อนอีกแล้ว ลัทธิทุนนิยมมีแต่สร้างความเจ็บปวดให้ละตินอเมริกา

 

คุณเป็นประธานาธิบดีคนแรกในประวัติศาสตร์โบลิเวียที่เป็นชาวอินเดียนแดง วัฒนธรรมของชนพื้นเมืองมีบทบาทเช่นไรบ้างในรัฐบาลของคุณ?

เราต้องผสมผสานความสำนึกทางสังคมกับความสามารถในการทำงานแบบมืออาชีพเข้าด้วยกัน ในรัฐบาลของผม ปัญญาชนจากชนชั้นสูงสามารถเป็นรัฐมนตรีหรือเอกอัครราชทูตได้เท่า ๆ กับสมาชิกชนกลุ่มน้อยชาวอินเดียนแดง

 

คุณเชื่อหรือเปล่าว่า ชาวอินเดียนแดงพัฒนารูปแบบทางสังคมที่ดีกว่าระบอบประชาธิปไตยแบบตะวันตกของคนผิวขาว?

ในอดีต เราไม่มีทรัพย์สินเอกชน ทุกอย่างเป็นทรัพย์สินของชุมชน ในชุมชนอินเดียนแดงที่ผมถือกำเนิด ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นของชุมชน วิถีชีวิตแบบนี้มีความเป็นธรรมมากกว่า พวกเราชาวอินเดียนแดงคือขุมคลังทางศีลธรรมของละตินอเมริกา เราประพฤติปฏิบัติตามกฎสากลที่กอปรด้วยหลักการพื้นฐานสามข้อคือ อย่าขโมย อย่าโกหกและอย่าเกียจคร้าน ไตรบททั้งสามประการนี้จะเป็นรากฐานของรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ของเราด้วย

 

จริงหรือเปล่าที่ข้าราชการทุกคนจำต้องเรียนภาษาอินเดียนแดงของเผ่าเกชัว, ไอมาราและกวารานาในอนาคต?

ข้าราชการในเมืองต่าง ๆ จะต้องเรียนรู้ภาษาอินเดียนแดงในท้องถิ่นที่ทำงานอยู่ ในเมื่อเราพูดภาษาสเปนอยู่ในแล้วโบลิเวีย เราควรเชี่ยวชาญภาษาท้องถิ่นของตัวเองด้วย

 

คนผิวขาวปฏิบัติต่อคนอินเดียนแดงดีขึ้นกว่าเดิมหรือไม่ ตั้งแต่คุณก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งประธานาธิบดี?

ดีขึ้นกว่าเดิมมาก เดี๋ยวนี้ชนชั้นกลาง ปัญญาชนและเจ้าของธุรกิจส่วนตัวมีความภาคภูมิใจในรากเหง้าความเป็นอินเดียนแดงของตน น่าเสียดายที่พวกเผด็จการคนกลุ่มน้อยบางส่วนยังปฏิบัติเสมือนเราต่ำต้อยกว่า

 

มีเสียงวิจารณ์อยู่เหมือนกันว่า เดี๋ยวนี้ชาวอินเดียนแดงในโบลิเวียแสดงความเหยียดเชื้อชาติต่อคนผิวขาว

นั่นเป็นแค่คำใส่ร้ายอย่างหนึ่งในสงครามสกปรกที่สื่อมวลชนป้ายสีเรา สื่อมวลชนส่วนใหญ่เป็นของพวกนักธุรกิจที่มั่งคั่งและเหยียดเชื้อชาติ

 

ศาสนจักรคาทอลิกกล่าวหาว่า คุณต้องการปฏิรูปคำสอนทางศาสนา ในโบลิเวียจะมีเสรีภาพในการนับถือศาสนาหรือไม่?

ผมเป็นคาทอลิกนะครับ การปฏิรูปศาสนาไม่ใช่ประเด็นเลย แต่ในเรื่องการนับถือศาสนานั้น ผมคัดค้านการผูกขาดบีบบังคับแน่นอน

 

เจ้าที่ดินรายใหญ่บางคนขู่จะใช้กำลังรุนแรงเพื่อต่อต้านแผนการปฏิรูปที่ดิน คุณตั้งใจจะยึดที่ดินของใครบ้าง?

เราจะเวนคืนที่ดินผืนใหญ่มาก ๆ ที่ไม่ทำการเพาะปลูก แต่เราต้องการให้การปฏิรูปภาคเกษตรดำเนินไปด้วยกระบวนการประชาธิปไตยและสันติวิธี การปฏิรูปที่ดินในปี ค.ศ. 1952 ทำให้เกิดที่ดินจำนวนมากที่ไม่มีการผลิตในเขตที่ราบสูงเทือกเขาแอนดิส

 

ประเทศโบลิเวียแบ่งออกเป็นเขตพื้นที่มั่งคั่งในภาคตะวันออกและเขตที่ราบสูงเทือกเขาแอนดิสที่ยากจน ในภาคตะวันออกจึงมีขบวนการเรียกร้องการปกครองตัวเอง โบลิเวียมีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดการแตกแยกแบ่งประเทศหรือเปล่า?

นี่คือสิ่งที่พวกเผด็จการคณาธิปไตยฟาสซิสต์จำนวนหยิบมือหนึ่งต้องการให้เกิดขึ้น แต่พวกเขาแพ้คะแนนเสียงในสภาร่างรัฐธรรมนูญ

 

โบลิเวียเป็นผู้ผลิตยาเสพย์ติดรายสำคัญ ประธานาธิบดีคนก่อนๆ เคยทำลายไร่โคคาที่ผิดกฎหมาย คุณตั้งใจจะทำเช่นเดียวกันหรือไม่?

มองจากจุดยืนของเรา ต้นโคคาไม่ควรถูกทำลายหมดหรือถูกกฎหมายทั้งหมด ไร่โคคาควรอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐและกลุ่มสหภาพเกษตรกรโคคา เรากำลังเริ่มรณรงค์ในระดับนานาชาติเพื่อรับรองให้ใบโคคาเป็นพืชที่ถูกกฎหมาย และเราต้องการให้สหประชาชาติเพิกถอนใบโคคาออกจากรายการวัตถุมีพิษ นักวิทยาศาสตร์พิสูจน์มานานแล้วว่า ใบโคคาไม่มีพิษ เราตั้งใจจะส่งเสริมให้จำนวนไร่ที่ปลูกต้นโคคาลดลงโดยสมัครใจ

(ชาวพื้นเมืองโบลิเวียเคี้ยวใบโคคามาแต่ดึกดำบรรพ์ ใบโคคาเป็นสมุนไพรที่ช่วยกระตุ้นร่างกายในเขตพื้นที่สูงที่มีสภาพอากาศเบาบาง—ผู้แปล)

 

แต่สหรัฐอเมริกาอ้างว่า ใบโคคาส่วนใหญ่ถูกนำไปผลิตเป็นโคเคน

พวกอเมริกันก็พูดจาเรื่อยเปื่อยไปสารพัดอย่าง พวกเขากล่าวหาว่าเราไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขของการช่วยเหลือด้านการพัฒนา รัฐบาลโปรทุนนิยมชุดก่อน ๆ สนับสนุนการสังหารหมู่เกษตรกรโคคา มีคัมเปซิโน (เกษตรกร) กว่า 800 คน ต้องเสียชีวิตในสงครามยาเสพย์ติด สหรัฐอเมริกาใช้สงครามยาเสพย์ติดเป็นข้ออ้างในการขยายอิทธิพลเพื่อควบคุมละตินอเมริกาต่างหาก

 

สำนักงานควบคุมยาเสพย์ติดอเมริกัน (American Drug Enforcement---DEA) มีเจ้าหน้าที่ประจำการอยู่ในประเทศโบลิเวีย คอยแนะนำกองทัพและตำรวจในการต่อสู้กับการค้ายาเสพย์ติด คุณจะส่งเจ้าหน้าที่พวกนี้กลับบ้านหรือเปล่า?

พวกเขายังอยู่ แต่ไม่ได้ใส่เครื่องแบบหรือติดอาวุธเหมือนเมื่อก่อน

 

ความสัมพันธ์ของคุณกับสหรัฐอเมริกาเป็นอย่างไร? คุณมีแผนการจะเดินทางไปกรุงวอชิงตันบ้างไหม?

ผมยังไม่มีแผนการพบปะกับประธานาธิบดียอร์จ ดับเบิลยู บุช แต่ผมตั้งใจจะเดินทางไปเยือนที่ประชุมสมัชชาใหญ่สหประชาชาติในนครนิวยอร์ก สมัยที่ผมยังเป็นแค่สมาชิกรัฐสภา พวกอเมริกันไม่ยอมอนุญาตให้ผมเดินทางเข้าประเทศ แต่ในฐานะประมุขของรัฐ ผมไม่จำเป็นต้องมีวีซ่าเพื่อเดินทางไปสหประชาชาติที่ตั้งอยู่ในนครนิวยอร์ก

 

จมูกคุณหักระหว่างเล่นฟุตบอลเมื่อไม่กี่สัปดาห์ก่อน เดี๋ยวนี้คุณเล่นฟุตบอลน้อยลงกว่าเดิมไหม?

จมูกผมยังดูเบี้ยวอยู่ไหม? การเล่นกีฬาเป็นความสุขที่สุดของผมเสมอมา ผมไม่สูบบุหรี่ ไม่ค่อยดื่มเหล้าและแทบไม่เคยเต้นรำ แม้จะเคยเล่นทรัมเป็ตอยู่บ้าง กีฬาช่วยให้ผมก้าวเข้าสู่ทำเนียบประธานาธิบดี ตำแหน่งแรกสุดที่ผมได้มาในสหภาพคือเลขานุการด้านกีฬา ผมเป็นประธานสโมสรฟุตบอลในชนบทตอนอายุ 13 ปี

 

ทำไมคุณไม่ใส่เนคไท?

ผมไม่เคยผูกเนคไทด้วยความเต็มใจ แม้จะต้องใส่เวลาถ่ายรูปสมัยเป็นเด็กและในงานพิธีที่โรงเรียน ผมเคยห่อเนคไทไว้ในกระดาษหนังสือพิมพ์ พอครูเดินตรวจ ถึงรีบเอาออกมาใส่ ผมไม่เคยชินกับมัน ชาวโบลิเวียส่วนใหญ่ก็ไม่ใส่เนคไท

 

ท่านประธานาธิบดีครับ ขอบคุณอย่างยิ่งที่ให้เราสัมภาษณ์

 

 

……………………………………………………

สัมภาษณ์โดย Jens Giasing และ Hans Hoyng แปลจากภาษาเยอรมันโดย Christopher Sultan

อนึ่ง หนังสือพิมพ์ Der Spiegel (ภาษาเยอรมันแปลว่า กระจก) เป็นหนังสือพิมพ์ใหญ่กระแสหลักที่ค่อนข้างก้าวหน้าในเยอรมนี เปรียบได้กับ The Guardian ของอังกฤษ

 

ภัควดี วีระภาสพงษ์ แปลจาก

Evo Morales and SPIEGEL, "Capitalism has only hurt Latin American," ZNet, September 04, 2006.