เมื่อข่าวจากฝั่งทำเนียบรัฐบาลแน่ชัดว่า ครม. รับร่างแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.ประกอบธุรกิจคนต่างด้าว พลันตลาดหุ้นไทยก็ดิ่งวูบ ประชาไทประมวลความเห็นมาเพื่อประกอบการติดตามบรรยากาศเศรษฐกิจไทยที่มีแววว่าจะซบเซาลงเรื่อยๆ กระทั่งบางคนว่านี่แค่เบาะๆ รอของจริงสัปดาห์หน้าโน่น

อรพิณ ยิ่งยงพัฒนา

 

แรงเหวี่ยงจากกรณีกุหลาบแก้ว ทำให้วานนี้ ครม.รับร่างแก้ไขเพิ่มเติมพ.ร.บ.ประกอบธุรกิจคนต่างด้าวแล้ว หลังจากที่กลุ่มนักลงทุนต่างประเทศในไทยเคลื่อนไหวขอให้มีการทบทวนหรือชะลอการแก้ไขร่างพ.ร.บ.ดังกล่าว

 

สาระสำคัญของการแก้ไข คือการแก้ไขนิยามความหมายของคำว่า "คนต่างด้าว" โดยเพิ่มเงื่อนไขการพิจารณาความเป็นต่างด้าวจาก "สิทธิการออกเสียง" จากเดิมที่พิจารณาแต่เรื่อง "สัดส่วนการถือหุ้น"

 

หลายฝ่ายเชื่อว่า การแก้ไขพ.ร.บ.ฉบับนี้ เพื่อให้กฎหมายดังกล่าวสืบเนื่องมาจากปัญหาการใช้นอมินีในการดำเนินธุรกิจ ซึ่งการตั้งนอมินี เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในภาคธุรกิจไทยมานาน โดยต่างชาติให้คนไทยเข้าถือหุ้นแทน เพื่อมิให้สัดส่วนการถือหุ้นเกินร้อยละ 50 โดยที่ยังมีอำนาจในการบริหารบริษัทต่อไป

 

หลังจากที่ไม่ยอมเปิดเผยรายละเอียดเกี่ยวกับการแก้ไขร่างพ.ร.บ.ฉบับนี้ จนกว่าครม.จะเห็นชอบ ในวันนี้นายเกริกไกร จีระแพทย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ออกมาเปิดเผยแล้วถึงสาระสำคัญของการแก้ไขพ.ร.บ.ประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว

 

1) แก้ไขคำนิยาม "คนต่างด้าว" จากเดิมที่พิจารณาความเป็นคนต่างด้าวจากสัดส่วนการถือหุ้น/ลงทุนของคนต่างด้าวเท่านั้น ร่างพ.ร.บ.ฉบับนี้ได้แก้ไขโดยเพิ่มให้พิจารณาจากสิทธิออกเสียง (Voting Rate) ด้วย

คือ หากคนต่างด้าวมีสิทธิออกเสียงตั้งแต่กึ่งหนึ่งขึ้นไปของนิติบุคคลนั้น ให้ถือว่านิติบุคคลนั้นเป็นคนต่างด้าว ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้มีการออกหุ้นบุริมสิทธิให้คนต่างด้าวที่ลงทุนน้อยกว่าคนไทย มีสิทธิออกเสียงมากกว่าคนไทย

 

สำหรับผู้ที่ประกอบธุรกิจอยู่แล้ว และได้รับผลกระทบจากการแก้ไขคำนิยามดังกล่าว ทำให้กลายเป็นนิติบุคคลต่างด้าว จะได้รับการผ่อนปรนให้สามารถประกอบธุรกิจนั้นต่อไปได้ โดยธุรกิจตามบัญชี 3 ซึ่งส่วนใหญ่เป็นธุรกิจบริการ สามารถประกอบธุรกิจได้ต่อไปจนกว่าจะเลิก (ดูหมายเหตุบัญชีแนบท้าย)

 

ม.ร.ว.ปรีดิยาธร เทวกุล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง กล่าวว่า ต่างชาติที่ถือหุ้นเกินร้อยละ 50 ต้องลดสัดส่วนถือหุ้นลงภายใน 1 ปี หากบริษัทใดจัดอยู่ในบัญชีที่ 1 อาทิ กิจการหนังสือพิมพ์ วิทยุกระจายเสียง เกษตรกรรม และบัญชีที่ 2 ซึ่งเป็นธุรกิจเฉพาะที่สงวนไว้สำหรับคนไทย และธุรกิจเกี่ยวกับเรื่องความมั่นคง หรือมีผลกระทบต่อวัฒนธรรมสิ่งแวดล้อม และทรัพยากรธรรมชาติของไทย ที่ "ถือหุ้นในบริษัท" เกินร้อยละ 50 จะต้องเข้ามาแจ้งกับกระทรวงพาณิชย์ ภายใน 90 วัน นับตั้งแต่วันที่กฎหมายมีผลบังคับใช้ และให้ดำเนินการลดสัดส่วนโดยการขายหุ้นออกไปภายใน 1 ปี

 

หากบริษัทใดที่อยู่ในบัญชีที่ 1 และ 2 ที่มี "สิทธิออกเสียง" เกินร้อยละ 50 จะต้องแจ้งภายใน 1 ปี และทำการปรับลดสัดส่วนการออกเสียงดังกล่าวให้เป็นไปตามเกณฑ์ภายใน 2 ปี นับจากที่กฎหมายมีผลบังคับใช้

หากบริษัทใดเข้าเกณฑ์บัญชีที่ 3 อาทิ ค้าปลีก ค้าส่ง ที่มีการ "ถือหุ้น" เกินร้อยละ 50 และหาก "มีสิทธิออกเสียง" เกินร้อยละ 50 จะต้องแจ้งภายใน 90 วัน และสามารถดำเนินกิจการได้ตามปกติต่อไป

 

2) แก้ไขบทกำหนดโทษ กรณีที่ประกอบธุรกิจโดยไม่ได้รับอนุญาตหรือถือหุ้นแทนซึ่งเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย ให้เพิ่มโทษปรับและปรับรายวันให้สูงขึ้น 5 เท่าจากเดิมปรับตั้งแต่ 1 แสนบาทถึง 1 ล้านบาท เป็น 5 แสนบาทถึง 5 ล้านบาท และเพิ่มโทษปรับรายวันจากวันละ 1-5 หมื่นบาท ส่วนโทษจำคุกให้เป็นไปตามเดิม

 

แต่จะมีการผ่อนปรนโดยให้ผู้กระทำความผิดก่อนหน้านี้มีระยะเวลาปรับตัวเพื่อปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎหมาย โดยให้แจ้งต่อทางราชการภายใน 90 วันและให้ดำเนินการแก้ไขให้ถูกต้องภายใน 1 ปี

 

3)ปรับปรุงบัญชีธุรกิจที่ควบคุม โดยยกเลิกธุรกิจที่กฎหมาย หรือมีหน่วยงานอื่นดูแลอยู่แล้ว และหน่วยงานดังกล่าวได้ขอให้กระทรวงพาณิชย์ยกเลิกการควบคุมธุรกิจนั้น ได้แก่ ธุรกิจนำเที่ยว ซื้อขายสินค้าเกษตรล่วงหน้าเฉพาะที่ไม่มีการส่งมอบสินค้า และธุรกิจบริการที่เกี่ยวเนื่องธุรกิจหลักทรัพย์ อนุพันธ์ และธุรกิจที่เกี่ยวเนื่อง ธุรกิจพาณิชย์ ธุรกิจเงินทุน เครดิตฟองซิเอร์ รวมถึงให้ธุรกิจค้าส่งค้าปลีก ทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่เป็นธุรกิจที่ต้องขออนุญาต

 

ทั้งนี้ การปรับปรุงแก้ไขกฎหมายครั้งนี้ จะไม่มีผลกระทบต่อการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าวที่เป็นประเภทอุตสาหกรรม ธุรกิจส่งออก และธุรกิจที่ได้รับการส่งเสริมการลงทุนแต่อย่างใด

 

สำหรับนักลงทุนต่างชาติที่จะเข้ามาถือหุ้นในบริษัทไทยรายใหม่ ซึ่งนับตั้งแต่วันที่ออกกฎหมายดังกล่าวไป นักลงทุนต่างชาติจะต้องทำตามขั้นตอนของกฎหมายฉบับใหม่ที่ออกมาทั้งหมด

 

นายเกริกไกร จีระแพทย์ รมว.พาณิชย์ กล่าวว่า "ในส่วนของบริษัทกุหลาบแก้ว ขณะนี้หมดหน้าที่ของกระทรวงพาณิชย์แล้ว เพราะได้ส่งให้ตำรวจสืบสวน ว่าเป็นบริษัทต่างด้าวตามข้อวินิจฉัยของกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งกระบวนการจะสิ้นสุดหลังศาลตัดสิน แต่บริษัทกุหลาบแก้วมีสิทธิปรับตัวเพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายใหม่ ซึ่งการจะแจ้งรายงานอย่างไรของบริษัทนั้น ต้องไปพิจารณาว่าเข้าข่ายบัญชีไหน เพราะกุหลาบแก้วทำธุรกิจหลายประเภท บางประเภทมีกฎหมายเฉพาะดูแลอยู่"

 

 

นักลงทุนเทหุ้นขาย เตรียมลาจากประเทศไทย

 

ทั้งนี้ หลังจากครม.เห็นชอบร่างแก้ไขพ.ร.บ.ต่างด้าว ฉุดหุ้นไทยร่วง 17 จุด ปิดต่ำสุดในรอบ 2 ปี นางวิริยา ลาภพรหมรัตน์ นักวิเคราะห์บริษัทหลักทรัพย์เกียรตินาคิน จำกัด กล่าวว่า สาเหตุที่ดัชนีการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ดิ่งลงหลังเปิดตลาดภาคบ่ายวันนี้ เนื่องจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี(ครม.) ประกาศเห็นชอบกับร่างแก้ไขพ.ร.บ.การประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว เป็นสาเหตุเดียวที่ส่งผลให้กระแสความเชื่อมั่นของนักลงทุนทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติเคลื่อนไหวในทิศทางที่ลดลงตอบรับการกระทบจากกระแสดังกล่าวทันที

 

นักวิเคราะห์ กล่าวว่า กลุ่มนักลงทุนมองว่าทั้งร่างแก้ไขพ.ร.บ.ต่างด้าวและมาตรการแบงก์ชาติ ต่างส่งผลกีดกันการเข้ามาลงทุนของชาวต่างชาติทั้งสิ้น และการจะดึงมูลค่าการลงทุนให้กลับคืนมา คือการประกาศทบทวนมาตรการกันเงินสำรองการลงทุน ร้อยละ 30 ของธนาคารแห่งประเทศไทย(แบงก์ชาติ) ซึ่งสมาคมธุรกิจตลาดทุนไทย และกลุ่มนักลงทุนต่างชาติ มีการเรียกร้องให้ดำเนินการทบทวนมาตรการดังกล่าวจากอยู่ในขณะนี้ นายเกียรติก้อง เดโช ผู้อำนวยการฝ่ายวิเคราะห์ บล.ซิกโก้ กล่าวว่า นักลงทุนต่างประเทศตื่นตกใจเทขายหุ้นออกมาทุกกลุ่ม หลังจากครม.รับในหลักการ พ.ร.บ.ประกอบธุรกิจคนต่างด้าว ขณะที่คาดดัชนีมีโอกาสปรับตัวลดลงตลอดสัปดาห์นี้ และมีโอกาสหลุดระดับต่ำกว่า 600 จุดได้

 

เขากล่าวว่า สถาบันการเงินที่นักลงทุนต่างประเทศถือหุ้น ไม่น่าจะได้รับผลกระทบ เพราะมีพ.ร.บ.สถาบันการเงินคุ้มครองอยู่ แต่การที่ราคาหุ้นสถาบันการเงินปรับตัวลดลงมามาก เพราะเป็นผลทางอ้อมจากการที่นักลงทุนตื่นตกใจเทขาย

 

เขากล่าวว่า ปัจจัยเกี่ยวกับพ.ร.บ.ประกอบธุรกิจคนต่างด้าว จะเป็นปัจจัยที่นักลงทุนต่างประเทศมองว่าเป็นปัจจัยลบ มากกว่ามาตรการสกัดเก็งกำไรเงินบาทของธนาคารแห่งประเทศไทย(ธปท.)เพราะ พ.ร.บ.ประกอบธุรกิจคนต่างด้าว ถือว่าส่งผลกระทบโดยตรงกับนักลงทุนต่างประเทศ

 

นายเกียรติก้อง กล่าวว่า แนวโน้มตลาดหุ้นในวันพรุ่งนี้ คาดว่ามีโอกาสลดลงต่อได้อีก เพราะตลาดหุ้นยังไม่มีปัจจัยบวกเข้ามากระตุ้น และแรงขายของนักลงทุนต่างประเทศยังมีอยู่

 

เพิ่มเติม

บัญชีท้ายพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. ๒๕๔๒

 

 

บัญชีท้ายพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. ๒๕๔๒

 

 

บัญชีหนึ่ง

ธุรกิจที่ไม่อนุญาตให้คนต่างด้าวประกอบกิจการด้วยเหตุผลพิเศษ

 

(๑) การทำกิจการหนังสือพิมพ์ การทำกิจการสถานีวิทยุกระจายเสียงหรือสถานีวิทยุโทรทัศน์

(๒) การทำนา ทำไร่ หรือทำสวน

(๓) การเลี้ยงสัตว์

(๔) การทำป่าไม้และการแปรรูปไม้จากป่าธรรมชาติ

(๕) การทำการประมงเฉพาะการจับสัตว์น้ำในน่านน้ำไทยและในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของประเทศไทย

(๖) การสกัดสมุนไพรไทย

(๗) การค้าและการขายทอดตลาดโบราณวัตถุของไทยหรือที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของประเทศ

(๘) การทำหรือหล่อพระพุทธรูป และการทำบาตร

(๙) การค้าที่ดิน

 

 

บัญชีสอง

ธุรกิจที่เกี่ยวกับความปลอดภัยหรือความมั่นคงของประเทศหรือมีผลกระทบต่อ
ศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี หัตถกรรมพื้นบ้าน หรือทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

 

หมวด ๑ ธุรกิจที่เกี่ยวกับความปลอดภัยหรือความมั่นคงของประเทศ

(๑) การผลิต การจำหน่าย และการซ่อมบำรุง

(ก) อาวุธปืน เครื่องระสุนปืน ดินปืน วัตถุระเบิด

(ข) ส่วนประกอบของอาวุธปืน เครื่องกระสุนปืน และวัตถุระเบิด

(ค) อาวุธยุทโธปกรณ์ เรือ อากาศยาน หรือยานพาหนะทางการทหาร

(ง) อุปกรณ์หรือส่วนประกอบของอุปกรณ์สงครามทุกประเภท

(๒) การขนส่งทางบก ทางน้ำ หรือทางอากาศในประเทศ รวมถึงกิจการการบินในประเทศ

 

หมวด ๒ ธุรกิจที่มีผลกระทบต่อศิลปวัฒนธรรม จารีตประเพณี และหัตถกรรมพื้นบ้าน

(๑) การค้าของเก่า หรือศิลปวัตถุ ซึ่งเป็นงานศิลปกรรม หัตถกรรมของไทย

(๒) การผลิตเครื่องไม้แกะสลัก

(๓) การเลี้ยงไหม การผลิตเส้นไหมไทย การทอผ้าไหมไทย หรือการพิมพ์ลวดลายผ้าไหมไทย

(๔) การผลิตเครื่องดนตรีไทย

(๕) การผลิตเครื่องทอง เครื่องเงิน เครื่องถม เครื่องทองลงหิน หรือเครื่องเขิน

(๖) การผลิตถ้วยชามหรือเครื่องปั้นดินเผาที่เป็นศิลปวัฒนธรรมไทย

 

หมวด ๓ ธุรกิจที่มีผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติหรือสิ่งแวดล้อม

(๑) การผลิตน้ำตาลจากอ้อย

(๒) การทำนาเกลือ รวมทั้งการทำเกลือสินเธาว์

(๓) การทำเกลือหิน

(๔) การทำเหมือง รวมทั้งการระเบิดหรือย่อยหิน

(๕) การแปรรูปไม้เพื่อทำเครื่องเรือนและเครื่องใช้สอย

 

บัญชีสาม

ธุรกิจที่คนไทยยังไม่มีความพร้อมที่จะแข่งขันในการประกอบกิจการกับคนต่างด้าว

 

(๑) การสีข้าว และการผลิตแป้งจากข้าวและพืชไร่

(๒) การทำการประมง เฉพาะการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

(๓) การทำป่าไม้จากป่าปลูก

(๔) การผลิตไม้อัด แผ่นไม้วีเนียร์ ชิปบอร์ด หรือฮาร์ดบอร์ด

(๕) การผลิตปูนขาว

(๖) การทำกิจการบริการทางบัญชี

(๗) การทำกิจการบริการทางกฎหมาย

(๘) การทำกิจการบริการทางสถาปัตยกรรม

(๙) การทำกิจการบริการทางวิศวกรรม

(๑๐) การก่อสร้าง ยกเว้น

(ก) การก่อสร้างสิ่งซึ่งเป็นการให้บริการพื้นฐานแก่ประชาชนด้านการสาธารณูปโภคหรือการคมนาคมที่ต้องใช้เครื่องมือ เครื่องจักร เทคโนโลยีหรือความชำนาญในการก่อสร้างเป็นพิเศษ โดยมีทุนขั้นต่ำของคนต่างด้าวตั้งแต่ห้าร้อยล้านบาทขึ้นไป

(ข) การก่อสร้างประเภทอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

(๑๑) การทำกิจการนายหนา้ หรือตัวแทน ยกเว้น

(ก) การเป็นนายหน้าหรือตัวแทนซื้อขายหลักทรัพย์หรือการบริการที่เกี่ยวกับการซื้อขายล่วงหน้าซึ่งสินค้าเกษตรหรือตราสารทางการเงินหรือหลักทรัพย์

(ข) การเป็นนายหน้าหรือตัวแทนซื้อขายหรือจัดหาสินค้าหรือบริการที่จำเป็นต่อการผลิตหรือการให้บริการของวิสาหกิจในเครือเดียวกัน

(ค) การเป็นนายหน้าหรือตัวแทนซื้อขาย จัดซื้อหรือจัดจำหน่ายหรือจัดหาตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศเพื่อการจำหน่ายซึ่งสินค้าที่ผลิตในประเทศหรือนำเข้ามาจากต่างประเทศอันมีลักษณะ เป็นการประกอบธุรกิจระหว่างประเทศ โดยมีทุนขั้นต่ำของคนต่างด้าวตั้งแต่หนึ่งร้อยล้านบาทขึ้นไป

(ง) การเป็นนายหน้าหรือตัวแทนประเภทอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

(๑๒) การขายทอดตลาด ยกเว้น

(ก) การขายทอดตลาดที่มีลักษณะเป็นการประมูลซื้อขายระหว่างประเทศที่มิใช่การประมูลซื้อขายของเก่า วัตถุโบราณ หรือศิลปวัตถุซึ่งเป็นงานศิลปกรรม หัตถกรรม หรือโบราณวัตถุของไทย หรือที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ของประเทศ

(ข) การขายทอดตลาดประเภทอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

(๑๓) การค้าภายในเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์หรือผลิตผลทางการเกษตรพื้นเมืองที่ยังไม่มีกฎหมายห้ามไว้

(๑๔) การค้าปลีกสินค้าทุกประเภทที่มีทุนขั้นต่ำรวมทั้งสิ้นน้อยกว่าหนึ่งร้อยล้านบาท หรือที่มีทุนขั้นต่ำของแต่ละร้านค้าน้อยกว่ายี่สิบล้านบาท

(๑๕) การค้าส่งสินค้าทุกประเภทที่มีทุนขั้นต่ำของแต่ละร้านค้าน้อยกว่าหนึ่งร้อยล้านบาท

(๑๖) การทำกิจการโฆษณา

(๑๗) การทำกิจการโรงแรม เว้นแต่บริการจัดการโรมแรม

(๑๘) การนำเที่ยว

(๑๙) การขายอาหารหรือเครื่องดื่ม

(๒๐) การทำกิจการเพาะขยายหรือปรับปรุงพันธุ์พืช

(๒๑) การทำธุรกิจบริการอื่น ยกเว้นธุรกิจบริการที่กำหนดในกฎกระทรวง