แปลและเรียบเรียง : พงษ์พันธุ์ ชุ่มใจ
ผู้สนับสนุนประธานาธิบดีฮูโก ชาเวซ ออกมารวมกัน ณ จัตุรัสโบลิวาร์ในกรุงคารากัสวานนี้ (31 ม.ค.) ระหว่าง "การลงมติกลางแจ้ง" ของสภาคองเกรสเพื่อผ่านกฤษฎีกาให้อำนาจพิเศษแก่ชาเวซในการแก้ไขปัญหาประเทศ (AP Photo/Fernando Llano)
ประชาไท - 2ก.พ. 50 เมื่อวันที่ 31 ม.ค. สภาคองเกรสของเวเนซุเอลาอนุมัติรับหลักการในกฎหมายฉบับใหม่ที่จะให้อำนาจแก่ประธานาธิบดีฮูโก ชาเวซออกกฤษฎีกาเป็นระยะเวลา 18 เดือน เพื่อทำแก้ปัญหาเศรษฐกิจ พลังงาน และการทหาร โดนเน้นการแปรรูปกิจการเอกชนให้เป็นของรัฐ (nationalizations) ตามแนวทางปฏิวัตินิยมซ้ายของชาเวซ
สมาชิกสภาคองเกรสที่สนับสนุนประธานาธิบดีชาเวซ ซึ่งมาจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาคองเกรสในปี 2548 ที่พรรคฝ่ายค้านคว่ำบาตรการเลือกตั้งครั้งดังกล่าว จะแสดงกระแสสนับสนุนในตัวชาเวซ ด้วยการจัดให้มีการลงมติของสมาชิกสภาคองเกรสที่จัตุรัสในกรุงคารากัส นับเป็นการลงมติในที่สาธารณะ
โดยสภาคองเกรสผ่านกฎหมายดังกล่าวซึ่งมี 4 มาตรา ด้วยการลงมติด้วยการยกมือ ซึ่งมีการเรียกกฎหมายฉบับนี้กันว่า "กฎหมายแห่งการมอบอำนาจ" (enabling law)
"อธิปไตยของประชาชนจงเจริญ! ประธานาธิบดีฮูโก ชาเวซจงเจริญ! สังคมนิยมจงเจริญ! นายซิเลีย ฟลอเรส (Cilia Flores) ประธานสมัชชาแห่งชาติเวเนซุเอลากล่าวขณะทำการรับรองกฎหมายฉบับนี้
คาดกันว่า เมื่อกฎหมายฉบับนี้ผ่าน จะทำให้ประธานาธิบดีฮูโก ชาเวซซึ่งดำรงตำแหน่งมาตั้งแต่ปี 2542 และเป็นผู้ต่อต้านสหรัฐอเมริกา จะมีอำนาจรัฐในการควบคุมเศรษฐกิจอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยเป้าหมายการควบคุมกิจการของประธานาธิบดีชาเวซอยู่ที่อุตสาหกรรมน้ำมัน และสาธารณูปโภค ซึ่งจะส่งผลกระทบกับผู้ประกอบการชาวต่างชาติและหุ้นส่วน
ทั้งนี้ นโยบายการปฏิรูปเศรษฐกิจของชาเวซ อยู่ที่การเพิ่มการรวมอำนาจทางการเมือง โดยชาเวซอาศัยพรรคขบวนการสาธารณรัฐที่ 5 (Fifth Republic Movement) ของเขาทำการปฏิรูปประเทศอย่างถอนรากถอนโคนของเขา ทั้งการควบคุมธนาคารกลางเวเนซุเอลา และการเลือกตั้งใหม่ที่จะไม่จำกัดระยะเวลาการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีที่แน่นอน
โดยฝ่ายต่อต้านชาเวซกล่าวหาว่าการกระทำของชาเวซเป็นเผด็จการ และใกล้จะเป็นเหมือนผู้นำเผด็จการของคิวบา นายฟีเดล คาสโตรเข้าไปทุกที แต่ชาเวซก็โต้แย้งว่าเขานั้นใจกว้างต่อฝ่ายต่อต้านเสมอและจะเลิกล้มแผนการปฏิรูปทันทีถ้าเขาแพ้การเลือกตั้ง
ขณะที่ผู้สนับสนุนของชาเวซก็คาดหวังว่ากฎหมายฉบับนี้จะทำให้การเมืองและเศรษฐกิจมีความเที่ยงธรรมและนำสังคมไปสู่ความเท่าเทียมมากกว่านี้
แกะรอยชาเวซออก "กฎหมาย" ใช้ "อำนาจพิเศษ"
การออกกฎหมายเพื่อให้ประธานาธิบดีฮูโก ชาเวซใช้ "อำนาจพิเศษ" นี้ ไม่ได้มีขึ้นเป็นครั้งแรก
ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ เคยชาเวซเรียกร้องให้มีอำนาจพิเศษผ่านกฤษฎีกาเช่นนี้มาแล้ว 2 ครั้ง โดยเป็นไปเพื่อแก้ไขกฎหมายมากกว่า
โดยในปี 2542 หลังจากเขาชนะการเลือกตั้งครั้งแรกเล็กน้อย เขาทำได้เพียงตั้งการเก็บภาษีใหม่ 2 ประเภทและแก้ไขกฎหมายภาษีเงินได้หลังจากต้องเผชิญการคัดค้านอย่างรุนแรงในสภาคองเกรส และในปี 2544 ด้วยการออก "กฎหมายแห่งการมอบอำนาจ" 2 ครั้ง ทำให้ชาเวซออกกฤษฎีกา 49 ฉบับ ซึ่งหนึ่งในจำนวนนั้นมีกฎหมายเพื่อปฏิรูปที่ดินให้ชาวนาไร้ที่ดิน และกฎหมายปรับเพิ่มการเก็บภาษีบริษัทต่างชาติที่ลงทุนขุดเจาะปิโตรเลียมในเวเนซุเอลา
และในปีนี้ จาก "กฎหมายแห่งการมอบอำนาจ" ฉบับใหม่ดังกล่าว จะทำให้ชาเวซสะดวกในการใช้กลไกของรัฐควบคุมบริษัทน้ำมันและก๊าซธรรมชาติบางแห่งที่ดำเนินการโดยบริษัทเอกชน นับเป็นนโยบายด้านพลังงานแนวชาตินิยมของเวเนซุเอลา ประเทศที่ส่งออกปิโตรเลียมรายใหญ่ให้กับสหรัฐอเมริกาและประเทศที่มีก๊าซธรรมชาติสำรองมหาศาลที่สุดของโลก
ชาเวซกล่าวว่าบริษัทน้ำมันที่กำลังขุดเจาะน้ำมันในลุ่มแม่น้ำโอริโนโค อันได้แก่ British Petroleum PLC, Exxon Mobil Corp., Chevron Corp., ConocoPhillips Co., Total SA และ Statoil ASA จะต้องยอมรับการเข้ามาควบคุมกิจการของรัฐบาลเวเนซุเอลาผ่านการร่วมเป็นหุ้นส่วนก่อน จึงจะสามารถดำเนินการขุดเจาะที่ใดก็ได้ในเวเนซุเอลา
ทั้งนี้ กฎหมายฉบับนี้ให้อำนาจชาเวซในการแทรกแซงและ "จัดระเบียบ" การแปลงสภาพของผู้ถือหุ้นของบริษัทน้ำมัน หากบริษัทเหล่านั้นไปปฏิบัติตามกรอบข้อบังคับใหม่ภายในช่วงที่กฤษฎีกา "มีผลบังคับใช้"
ที่มาของข่าว
Venezuela gives initial approval to Chavez powers, Reuters, Jan 31, 2007.
Chavez gets powers to remake Venezuela By FABIOLA SANCHEZ, Associated Press, Jan 31, 2007.