นายเดชา คำเบ้าเมือง

สำนักข่าวประชาธรรมอุดรธานี

เมื่อวันที่ 25 ก.พ. 51 ในพื้นที่กรณีโครงการเหมืองแร่โปแตช จ.อุดรธานี 4 ตำบล ซึ่งประกอบไปด้วย ต.โนนสูง ต.หนองไผ่ อ.เมือง และต.ห้วยสามพาด ต.นาม่วง อ.ประจักษ์ศิลปาคม ผู้นำได้แก่ กำนัน และนายกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ของแต่ละตำบล พร้อมด้วยตัวแทนจากกลุ่มคัดค้านและสนับสนุนโครงการฯ ได้รับหนังสือจากกระทรวงมหาดไทย ให้เข้าร่วมประชุมเพื่อแก้ไขปัญหาข้อร้องเรียนและความขัดแย้งปัญหาการสนับสนุนและคัดค้านโครงการเหมืองแร่โปแตช จังหวัดอุดรธานี ในวันที่ 27 ก.พ. ณ ห้องประชุม 2 กระทรวงมหาดไทย โดยมีส่วนราชการในจังหวัด นำโดย ผู้ว่าราชการจังหวัด นายอำเภอทั้ง 2 อำเภอ อุตสาหกรรมจังหวัด ปลัดฝ่ายป้องกันจังหวัด เข้าร่วมชี้แจง กรณีปัญหาความขัดแย้งในพื้นที่ โดยเกือบทั้งหมดได้ร่วมกันออกเดินทางจากจังหวัดอุดรธานีในบ่ายวันนี้ (26 ก.พ.)

ทั้งนี้ เนื่องจากเมื่อต้นเดือน ก.พ.นี้ ผู้บริหารระดับสูงของ บริษัท อิตาเลียนไทย ดีวีล๊อปเมนต์ จำกัด มหาชน ได้ทำหนังสือร้องเรียนไปถึงปลัดกระทรวงมหาดไทยเพื่อขอให้มีการจัดประชุมเพื่อกำหนดนโยบายและการดำเนินงานเกี่ยวกับกรณีโครงการเหมืองแร่โปแตช จ.อุดรธานี ซึ่งปัจจุบันอยู่ในระหว่างขั้นตอนการรังวัด ปักหมุดเพื่อขึ้นรูปแผนที่ และอยู่ในกระบวนการที่หน่วยงานจากกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.) ต้องลงพื้นที่เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจกับประชาชนในพื้นที่ หากแต่ถูกคัดค้านจากกลุ่มชาวบ้านมาแล้วถึง 2 ครั้ง จึงเป็นผลให้การดำเนินงานของส่วนราชการต้องล่าช้าออกไป และทำให้บริษัทฯ ประสบความเสียหายเป็นอย่างมาก

ล่าสุด ปลัดกระทรวงมหาดไทยพิจารณาแล้ว จึงจัดให้มีการประชุมตามข้อร้องเรียนของ บริษัท อิตาเลียนไทย พร้อมกับเชิญให้ทุกๆ ส่วนที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมด้วย ในวันที่ 27 ก.พ. ศกนี้

ผู้สื่อข่าวรายงานอีกว่า มีข้าราชการและผู้นำหลายคนในพื้นที่ไม่อยากเข้าร่วมการประชุมดังกล่าว แต่จำใจต้องไป เพราะเป็นผู้ใต้บังคับบัญชา ขณะเดียวกัน มีข้าราชการคนหนึ่งเปิดเผยกับผู้สื่อข่าวว่า การเอาส่วนราชการกับผู้นำไปประชุมครั้งนี้จะไม่ช่วยแก้ไขปัญหาความขัดแย้งได้ เพราะต้นตอที่แท้จริงของปัญหาก็คือ บริษัทฯ กับชาวบ้าน ส่วนราชการในจังหวัดก็มีหน้าที่ประสานงาน ดูแลความสงบเรียบร้อย ซึ่งก็ได้ทำเต็มที่แล้ว

"การประชุมครั้งนี้เกิดจากการร้องเรียนของบริษัทฯ ที่รายงานว่าชาวบ้านขัดขวางไม่ให้ กพร.ลงพื้นที่ชี้แจงข้อมูลและยังกล่าวหาผู้ว่าฯ อีกว่าเข้าข้างชาวบ้าน จนเป็นเหตุให้การชี้แจงต้องล้มไป แต่ต้องขอบอกว่าส่วนราชการในจังหวัดได้ดำเนินการตามอำนาจ หน้าที่ของตนเป็นอย่างดีแล้ว" ข้าราชการคนดังกล่าวเผยพร้อมขอสงวนชื่อและตำแหน่งของตน

ด้านนายประจวบ แสนพงษ์ นายก อบต.ห้วยสามพาด และประธานกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอุดรธานี ปฏิเสธที่จะเข้าร่วมเวทีดังกล่าว แต่ได้ทำหนังสือชี้แจงพร้อมให้เหตุผลว่า เวทีดังกล่าวไม่มีความชอบธรรม และไม่มีความเป็นกลาง โดยบริษัทฯ ได้รายงานให้เห็นว่า กลุ่มอนุรักษ์ฯ เป็นกลุ่มที่ชอบใช้ความรุนแรง ไม่มีเหตุผลในการคัดค้าน ทั้งๆ ที่ปัญหาทั้งหมดเกิดขึ้นจากบริษัทฯ ที่นำโครงการเหมืองแร่โปแตชมาสู่ชุมชนเกษตรกรรม ซึ่งมีวิถีชีวิตอันเรียบง่ายปกติสุข โดยการพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติ ชาวบ้านจึงต้องลุกขึ้นมาปกป้องบ้านเกิด

"กลุ่มอนุรักษ์ฯ เห็นว่า เวทีหรือผู้ดำเนินการพูดคุยต้องมีความเป็นกลาง ยกตัวอย่างเช่น คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นต้น ดังนั้น จึงไม่ขอเข้าร่วมเวทีการประชุมดังกล่าว ซึ่งไม่มีความเป็นกลางและไม่ได้นำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริง หากแต่จะเป็นการเผชิญหน้าระหว่างฝ่ายชาวบ้านกับบริษัทฯ มากกว่า ทั้งนี้ ในการคัดค้านของกลุ่มชาวบ้านได้ยึดมั่นในหลักกฎหมาย มาโดยตลอด พร้อมทั้งเรียกร้องให้ กพร. และบริษัทผู้ขอประทานบัตร ดำเนินการตามมาตรา 88/9 ว่าด้วยการปรึกษาเบื้องต้นกับผู้มีส่วนได้เสีย ของพ.ร.บ.แร่ ปีพ.ศ.2545 เสียก่อน ซึ่งสอดคล้องกับ รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน (ปี พ.ศ.2550) ในมาตรา56, 57, 66, 67 และ87 แต่ก็ไม่ได้มีการนำไปปฏิบัติตามแต่อย่างใดเลย แล้วใครกันแน่ที่เป็นผู้ละเมิดกฎหมาย" นายประจวบกล่าว

ประธานกลุ่มอนุรักษ์ฯ และนายก อบต.ห้วยสามพาด ยังกล่าวอีกว่า "ต้องขอชื่นชมผู้ว่าราชการจังหวัด พร้อมส่วนราชการในจังหวัด เพราะเป็นหน่วยงานในพื้นที่ที่ต้องรับกับสภาพปัญหาความขัดแย้งโดยตรง ซึ่งได้เล็งเห็นถึงผลที่จะเกิดขึ้นในหลายครั้ง และสามารถแก้ไขปัญหาไม่ให้เกิดความขัดแย้งอย่างรุนแรงขึ้นมาได้" นายประจวบกล่าว