สถานการณ์คบเพลิงจากกัวลาลัมเปอร์ ถึง จาการ์ต้า และเหตุการณ์อื่น ๆ

 

ชาวญี่ปุ่นได้รับการปล่อยตัวหลังการประท้วงในกัวลาลัมเปอร์

(รูปจาก STR , AFP , Getty Image)

 

คบเพลิงวีไอพีที่จาการ์ต้า ผู้ประท้วงบางคนถูกจับแบบไร้ข้อหา

วันที่ 22 เม.ย. ที่จาการ์ต้า ประเทศอินโดนีเชีย จะเป็นคิวที่คบเพลิงโอลิมปิกจะมาถึง แต่ก็มีเหตุเกิดขึ้นเสียก่อน โดยก่อนหน้าที่จะมีการวิ่งคบเพลิง ตำรวจต้องใช้กำลังเข้าตีผู้ชุมนุมให้แตกกลุ่มออกจากกัน ขณะที่ผู้ชุมนุมกำลังเดินขบวนประท้วงสนับสนุนทิเบตอยู่ภายนอกสนามกีฬาแห่งชาติ ที่ซึ่งกำลังจะมีพิธีวิ่งคบเพลิง

 

มีผู้ผระท้วงอยู่ประมาณ 100 คน พวกเขาใส่เสื้อยืด "ปลดปล่อยทิเบต" และถือป้าย "ถ้าไม่มีสิทธิมนุษยชน ก็อย่าหวังจะมีโอลิมปิก" โดยตำรวจได้เข้ามาลากตัวคนเก้าคนออกจากที่ชุมนุมเพื่อสอบสวน มีแปดคนถูกปล่อยตัวกลับมาอย่างรวดเร็วเว้นแต่คนหนึ่งที่เป็นชาวดัชช์เท่านั้นที่ถูกพาไปยังสำนักงานตำรวจประจำกรุงจาการ์ต้า โดยต่อมาชาวดัชช์ที่ถูกคุมตัวไว้ก็บอกผ่านทางโทรศัพท์ของสำนักงานตำรวจว่า "จนถึงตอนนี้ตำรวจก็ยังไม่ได้พูดอะไร ไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น"

 

หนึ่งในคนที่ถูกจับกุมตัวบอกว่า พวกเขากำลังระท้วงการที่ทางการจีนใช้กำลังปราบปรามผู้ประท้วงชาวทิเบตเมื่อเดือนที่แล้ว และประท้วงโดยปราศจากความรุนแรงอย่างสิ้นเชิง

 

โดยการวิ่งคบเพลิงที่อินโดนีเชียในครั้งนี้ ทางการจีนร้องขอมาว่าไม่ให้มีการวิ่งคบเพลิงไปในถนนที่เปิดให้ผู้คนสัญจร และมีการคัดเลือกผู้เข้าชมและคอยให้กำลังใจจำนวนกว่าสองสามพันคน ในนั้นเป็นนักศึกษาชาวจีนเสียราว ๆ 1,000 คน พิธีกรรมจบสิ้นลงภายในเวลา 90 นาทีต่อมา หลังจากที่ประธานคณะกรรมการฝ่ายกีฬามอบคบเพลิงให้กับนักกีฬาชาวจีนผู้ที่จะนำไปยังประเทศออสเตรเลียในวันที่ 24 เม.ย. ที่จะถึงนี้

 

ทางเจ้าหน้าที่ได้วางกำหนดการเดิมเอาไว้ว่า พวกเขาจะให้มีการเดินขบวนพาเหรดคบเพลิงในฐานะที่เป็นครั้งแรกที่มีการวิ่งคบเพลิงในอินโดนีเซีย โดยจะมีการเดินขบวนผ่านถนนสายสำคัญของเมืองหลวงและมีการผ่านย่านชาวจีน (ไชน่าทาวน์) ด้วย แต่แผนการก็ถูกเปลี่ยนแปลงหมดรูปหลังจากที่มี "การประสานงาน" จากทางการปักกิ่งเห็นได้ชัดว่าทางการจีนพยายามจะป้องกันไม่ให้มีการเสียหน้าจากการประท้วงเรียกร้องสิทธิมนุษยชนแบบเดียวกับที่เกิดขึ้นในประเทศแถบยุโรปและสหรัฐฯ

 

ในด้านการรักษาความปลอดภัย การเข้ามาชมพิธีส่งทอดคบเพลิงในครั้งนี้ ทางตำรวจจะอนุญาตให้เพียงคนที่ได้รับการเชิญหรือคนที่มีบัตรประจำตัวเฉพาะเท่านั้น อย่างไรก็ดีได้มีนักเรียนราว ๆ 100 คนที่ไม่ได้รับเชิญ เดินทางประมาณ 2 กิโลเมตรจาก ไฮสคูลตอนใต้ของจาการ์ต้า มายังสนามกีฬาเพื่อที่จะเข้าไปแต่ถูกกันเอาไว้โดยเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยที่ประตู

 

นักกิจกรรมรณรงค์ด้านสิทธิ์เผยว่า อินโดนีเซียถูกบีบรัดให้อยู่ภายใต้การกดดันของจีน ที่ขู่จะมีการปราบปรามผู้ประท้วงต่อต้านจีนในกรณีเรื่องทิเบต แกตตอท จากมูลนิธี Legal Aid ของอินโดนีเซีย บอกว่า "พวกเราเสียใจมากในวิธีการที่พวกเขาใช้จัดการกับโอลิมปิกในครั้งนี้ ...ความเข้มงวดในการจัดการวิ่งคบเพลิงมันขัดแย้งกันกับจิตวิญญาณของโอลิมปิกที่ประกอบด้วยความเปิดกว้าง ความเป็นมิตร และ การเคารพซึ่งกันและกัน"

 

เป็นที่น่าสังเกตว่าการวิ่งคบเพลิงที่อินโดนิเซียไม่ได้รับความสนใจจากสื่อและผู้คนมากนัก น่าจะเป็นเพราะกีฬาโอลิมปิกเองไม่ได้เป็นที่นิยมนักในประเทศนี้ ในปี 2547 ซึ่งกีฬาโอลิมปิกจัดขึ้นที่กรุงเอเธนส์ อินโดนีเซียเป็นประเทศเดียวในโลกที่ไม่มีการถ่ายทอดรายการกีฬาโอลิมปิกทางโทรทัศน์

 

ชาวจีนในกัวลาลัมเปอร์เกเร รุมเฮชาวญี่ปุ่นที่สนับสนุนทิเบต

ในการวิ่งคบเพลิงที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย วันที่ 21 เม.ย. ที่ผ่านมา ได้มีชายชาวญี่ปุ่น น้องสาวของเขาและลูกชายของน้องสาวอายุ 5 ปี ถูกกลุ่มชาวจีนรุมซักไซ้เอาความเมื่อพวกเขาได้คลี่ธงทิเบตก่อนการวิ่งคบเพลิงจะเริ่มขึ้น ตำรวจได้เข้าควบคุมตัวชาวญี่ปุ่นไว้ก่อนจะปล่อยออกมาโดยไม่ตั้งข้อกล่าวหาใด ๆ ในอีก 6 ชั่วโมงต่อมา แต่ไม่มีชาวจีนคนได้ถูกควบคุมตัวเลย

 

ในช่วงหนึ่งของการวิ่งคบเพลิง มีชาวตะวันตกคนหนึ่งวิ่งมาในชุดที่เขียนว่า "ปักกิ่งจุดคบเพลิงเผาสิทธิมนุษยชน" (Beijing Torches Human Rights) เขาวิ่งออกมาข้างหน้าพร้อมทั้งตะโกน "น่าละอาย น่าละอาย น่าละอาย" (Shame shame shame) ก่อนจะถูกล็อคตัวไว้โดยตำรวจแต่ไม่ถูกจับกุมตัวไป นอกจากนี้ตำรวจยังได้ควบคุมตัวหญิงชาวอังกฤษที่ใส่ชุดเสื้อยืด "ปลดปล่อยทิเบต" และพระสงฆ์ต่างชาติ เอาไว้ แต่ก็ปล่อยตัวในเวลาต่อมา

 

ชาวจีนบางคนได้ทุบตีชาวญี่ปุ่นด้วยกระบองพลาสติกซึ่งแต่เดิมมีไว้สำหรับชูขึ้นเพื่อฉลองคบเพลิง บางส่วนตะโกนขณะที่มีการปะทะว่า "ไต้หวันและทิเบตเป็นของจีน" อย่างไรก็ตามไม่มีรายงานผู้ได้รับบาดเจ็บ ชาวจีนส่วนใหญ่ใส่ชุดแดงถือธงชาติจีนและโบกป้ายที่เขียนว่า "คบเพลิงจะแพร่ไปทั่วโลก" และ "ไม่มีใครแบ่งแยกจีนได้"

 

อธิบดีกรมตำรวจของมาเลเซียบอกว่า การที่จับกุมตัวชาวญี่ปุ่นที่ออกมาคลี่ธงสนับสนุนทิเบตไป ก็เพื่อ "การสอบปากคำประกอบพยานเท่านั้น"

 

นักวิ่งคบเพลิงบางส่วนสละสิทธิ วัดญี่ปุ่นร่วมสวดมนต์ให้ทิเบตก่อนวิ่งคบเพลิงในวันเสาร์

ขณะเดียวกันในวันที่ 22 เม.ย. นักวิ่งคบเพลิงชาวเกาหลีใต้สองคนที่ถูกวางตัวเอาไว้ให้วิ่งคบเพลิงในวันที่ 27 เม.ย. ที่จะถึงนี้ได้ออกมาบอกว่า พวกเขาจะบอยคอตต์การวิ่งคบเพลิงในกรุงโซลเพื่อประท้วงการที่จีนใช้กำลังปราบปรามชาวทิเบต

 

ขณะที่นักวิ่งคบเพลิงชาวออสเตรเลีย ลิน แฮทฟิลด์-ดอดส์ ก็ขอสละสิทธิ์ในการวิ่งคบเพลิงที่กรุงแคนเบอร์ร่า ซึ่งจะมีขึ้นในวันที่ 24 เม.ย. นี้ โดยให้เหตุผลว่าเพื่อแสดงความรู้สึกร่วมกับเหตุการณ์ละเมิดสิทธิมนุษยชนในจีน "ฉันหวังว่ามันจะไม่ได้เป็นการส่งสารอะไรให้กับนักกีฬาชาวออสเตรเลียโดยเฉพาะ ฉันหวังว่ามันจะเป็นการส่งสารไปยังทั่วโลกในเรื่องเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน"

 

ในวันเดียวกันนี้ เจ้าหน้าที่ประจำวัดเซนโคจิของญี่ปุ่น ได้ออกมาประกาศว่าจะร่วมจัดพิธีสวดมนต์ให้กับทิเบตในช่วงเช้าของวันที่จะมีการวิ่งคบเพลิงในญี่ปุ่นคือในวันที่ 26 ที่จะถึงนี้

 

โดยเมื่อวันที่ 21 เม.ย. ที่ผ่านมา ผู้จัดงานของญี่ปุ่นได้ประกาศเปลี่ยนสถานที่เริ่มต้นวิ่งในญี่ปุ่นจากวัดเซนโคจิ เป็นสถานที่ผ่างออกไปจากเดิม 800 ไมล์ เนื่องจากเจ้าหน้าที่วัดเซนโคจิออกมาแสดงความเป็นห่วงเรื่องความปลอดภัย เพราะพระในวัดได้ออกมาแสดงความเสียใจกับการที่จีนละเมิดสิทธิมนุษยชนในทิเบต และเสียใจกับสิ่งที่จีนปฏิบัติต่อเพื่อนนักบวชในพุทธศาสนา

 

สหภาพยุโรปมุ่งอภิปรายเรื่องทิเบตขณะเยือนปักกิ่ง

นาย โฆเซ่ มานูเอล บาร์รอสโซ่ ประธานคณะกรรมการสหภาพยุโรปมีแผนที่จะเปิดอภิปรายกรณีทิเบตในช่วงที่มีการเข้าเยือนกรุงปักกิ่ง โดย จะเน้นพูดคุยในเรื่องเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนและอิสรภาพในการแสดงออก

 

โดยในวันที่ 22 เม.ย. บาร์รอสโซ่ได้เข้าเยือนกรุงปักกิ่งเป็นวันแรกท่ามกลางกระแสเรียกร้องจากผู้นำโลก ให้มีการกล่าวหาจีนในการใช้นโยบายแบบแข็งกร้าวในเฉพาะทิเบตรวมถึงกรณีที่ทำให้ชาวทิเบตกลายเป็นชนชาติที่แปลกแยกและจีนยังพยายามจะทำลายวัฒนธรรมพุทธในพื้นที่ทิเบตด้วย

 

นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นนาย ยาสุโอะ ฟุคุดะ ได้บอกกับรัฐมนตรีการต่างประเทศของจีนในวัน 17 เม.ย. ที่ผ่านมาว่า ทางการจีนจะต้อง "เผชิญหน้ากับความจริงที่ว่า เรื่องความขัดแย้งในทิเบตได้กลายเป็นประเด็นระดับนานาชาติไปแล้ว"

 

บาร์รอสโซ่ ได้วางแผนเยือนจีนมาตั้งแต่หนึ่งเดือนก่อนหน้านี้ เขาทำหน้าที่เป็นผู้นำตัวแทนทั้งเก้าคนในการพูดคุยในเรื่องประเด็นต่าง ๆ ตั้งแต่เรื่องการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาไปจนถึงเรื่องการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลก แต่เรื่องความขัดแย้งในทิเบตในช่วงที่ผ่านมาได้กลายเป็นเรื่องที่อยู่เหนือประเด็นอื่น ๆ

 

ซึ่งในตอนนี้ทางสภาสหภาพยุโรป ที่มีสมาชิก 27 ประเทศ ก็ได้มีการร่วมพิจารณามติร่วมกันว่าจะมีการ "เลือกไม่เข้าร่วม" พิธีเปิดโอลิมปิกหรือไม่ หากทางการจีนยังปฏิเสธที่จะเจรจากับดาไล ลามะ ผู้นำทางจิตวิญญาณทิเบต อย่างไรก็ดี บาร์รอสโซ่ก็บอกว่าเขาไม่เห็นด้วยกับการบอยคอตต์โอลิมปิกด้วยเหตุผลเรื่องทิเบต

 

คณะกรรมการสหภาพยุโรปได้แถลงว่า พวกเขาจะต้องยืนหยัดให้มีการอภิปรายกับจีน ในเรื่องสิทธิมนุษยชนและเรื่องอิสรภาพในการแสดงออก พวกเขาเผยว่า "เหตุการณ์ในช่วงที่ผ่านมาของทิเบตเป็นเหตุผลสนับสนุนให้มีการที่พูดถึงเรื่องเหล่านี้"

 

ลองกลับมามองถึงเรื่องอิสรภาพในการแสดงออกของจีนในปัจจุบัน ก็พบว่า หน้าบทบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์พีเพิลเดลี่ ปากกระบอกเสียงของพรรคคอมมิวนิสท์จีน ได้เรียกร้องให้ประชาชนอยู่ในความสงบและสนับสนุนให้ประชาชนเทิดทูนความรักชาติเอาไว้ "ขณะเดียวกันก็ควรแสดงออกอย่างมีเหตุผล"

 

ขณะเดียวกันสื่อของรัฐยังได้ประกาศว่าจะมีโครงการ "การศึกษาที่ปลูกฝังสำนึกรักชาติ" ในกรุงลาซาและเขตอื่น ๆ รอบทิเบตเป็นเวลาสองเดือน โดยก่อนหน้านี้ทางการจีนก็เคยมีการบังคับให้พระในวัดทิเบตปฏิเสธดาไล ลามะ ซึ่งเชื่อว่าเป็นเชื้อเพลิงอย่างดีที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ประท้วงของชาวทิเบต

 

 

ที่มา แปลและเรียบเรียงจาก

 

Olympic torch paraded behind closed doors in Indonesia , Presi Mandari , AFP , 22/4/2551

Protests begin in Indonesia ahead of Olympic torch run , Zakki Hakim , AP , 22/4/2551

Chinese supporters heckle Olympic torch relay protesters in Malaysia , ESPN , 22/4/2551

Nagano picks new Games torch route to skip temple , Asahi , 22/4/2551

EU president to bring up concerns on Tibet in Beijing talks , Christopher Bodeen , AP , 21/4/2551

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท