สถาบันปรีดี พนมยงค์ ออกแถลงการณ์ลงวันที่ 14 ตุลาคมนำเสนอเนื้อหาบางส่วนจากสุนทรพจน์ของ ฯพณฯ ปรีดี พนมยงค์ ขณะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีที่ได้กล่าวปราศรัยในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ ๗ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๙ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของแนวคิด ช่วยกันคลี่คลายหาทางออกร่วมกับภาคส่วนอื่นของสังคม ระบุความหมายของประชาธิปไตย อันมีระเบียบตามกฎหมาย ศีลธรรมและความซื่อสัตย์สุจริต การใช้สิทธิตามระบอบประชาธิปไตยมุ่งหวังผลส่วนรวม

"ข้าพเจ้าขอฝากความคิดไว้ต่อท่านผู้แทนราษฎรทั้งหลาย โดยเป็นห่วงถึงอนาคตของชาติ ข้าพเจ้าปรารถนาที่จะได้เห็นประเทศชาติปลอดจากระบอบเผด็จการ และปลอดจากระบอบอนาธิปไตย คงมีแต่ระบอบประชาธิปไตยอันพรั่งพร้อมไปด้วยสามัคคีธรรม" ส่วนหนึ่งของแถลงการณ์ระบุ

แถลงการณ์ของสถาบันปรีดี พนมยงค์

ท่ามกลางการเกิดวิกฤตทางการเมืองในขณะนี้ สถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอนำเสนอสุนทรพจน์ของ ฯพณฯ ปรีดี พนมยงค์ ขณะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีที่ได้กล่าวปราศรัยในการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ ๗ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๙ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของแนวคิด ช่วยกันคลี่คลายหาทางออกร่วมกับภาคส่วนอื่นของสังคม โดยมีเนื้อหาบางส่วนดังนี้

"ระบบประชาธิปไตยนั้น เราหมายถึงประชาธิปไตย อันมีระเบียบตามกฎหมายและศีลธรรมและความซื่อสัตย์สุจริต ไม่ใช่ประชาธิปไตยอันไม่มีระเบียบ หรือประชาธิปไตยที่ไร้ศีลธรรม เช่น การใช้สิทธิเสรีภาพอันมีแต่จะให้เกิดความปั่นป่วน ความไม่สงบเรียบร้อยความเสื่อมศีลธรรม ระบอบชนิดนี้เรียกว่าอนาธิปไตย หาใช่ประชาธิปไตยไม่ ขอให้ระวังอย่าปนประชาธิปไตยกับอนาธิปไตย"

"ข้าพเจ้าไม่พึงประสงค์ที่จะให้มีระบอบเผด็จการในประเทศไทย ในการนี้ ก็จำเป็นต้องป้องกันหรือขัดขวางมิให้มีอนาธิปไตย อันเป็นทางที่ระบอบเผด็จการจะอ้างได้ ข้าพเจ้าเชื่อว่าถ้าเราช่วยกันประคองใช้ให้ระบอบประชาธิปไตยนี้ได้เป็นไปตามระเบียบเรียบร้อย....ระบอบเผด็จการย่อมมีขึ้นไม่ได้"

"การใช้สิทธิตามระบอบประชาธิปไตย ต้องทำโดยความบริสุทธิ์ใจ มุ่งหวังผลส่วนรวมจริงๆ ไม่ใช่มุ่งหวังส่วนตัว หรือมีความอิจฉาริษยากันเป็นมูลฐาน เนื่องมาจากความเห็นแก่ตัว"

"โดยมีอุดมคติซื่อสัตย์ต่อองค์ พระมหากษัตริย์ ข้าพเจ้าเคารพในความซื่อสัตย์ ซึ่งมีตัวอย่างอยู่มากหลายที่ผู้ซื่อสัตย์เหล่านี้ได้ร่วมกิจการรับใช้ชาติกับข้าพเจ้า.... แต่ผู้ซึ่งแสดงว่าซื่อสัตย์ต่อองค์พระมหากษัตริย์ในภายนอก ส่วนภายในหวังผลส่วนตน หรือมูลสืบเนื่องมาแต่ความไม่พอใจเป็นส่วนตัวเช่นนี้แล้ว ก็เกรงว่าผู้นั้นก็อาจหันเหไปได้ สุดแต่ว่าตนจะได้รับประโยชน์ส่วนตนอย่างไรมากกว่า"

"ข้าพเจ้าขอฝากความคิดไว้ต่อท่านผู้แทนราษฎรทั้งหลาย โดยเป็นห่วงถึงอนาคตของชาติ ข้าพเจ้าปรารถนาที่จะได้เห็นประเทศชาติปลอดจากระบอบเผด็จการ และปลอดจากระบอบอนาธิปไตย คงมีแต่ระบอบประชาธิปไตยอันพรั่งพร้อมไปด้วยสามัคคีธรรม"