แอฟริกาใต้ 2010: ไทยกระชับพื้นที่ถ่ายทอดสดบอลโลก “จานดำ” จอมืด (อีกแล้ว)

 

สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน ที่ผ่านมา ในการแข่งขันในกลุ่มอี ระหว่าง "ฮอลแลนด์" กับ "เดนมาร์ก" ที่มีกำหนดการแข่งขันในเวลา 18.30 น. ซึ่งจะถ่ายทอดสัญญาณผ่านดาวเทียมทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 นั้น ปรากฎว่าก่อนถึงเวลา 18.00 น. ผู้ประกาศข่าวช่อง 3 แจ้งผ่านรายการข่าวเด่นเย็นนี้ว่า สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (ฟีฟ่า) ได้เข้ารหัสสัญญาณการถ่ายทอดสดเวิลด์คัพ 2010 ส่งผลให้จานดาวเทียมระบบซีแบนด์ ดาวเทียมไทยคม 2 หรือที่เรียกว่า “จานดำ” ไม่สามารถรับชมการแข่งขันได้ ดังนั้นถ้าแฟนบอลต้องการชมฟุตบอลโลก ต้องติดตั้งเสาอากาศเท่านั้น

กระทั่งเวลา 18.00 น. ซึ่งเป็นกำหนดการถ่ายทอดการแข่งขัน ปรากฏว่า จอช่อง 3 มืดทันที โดยมีข้อความระบุว่า "เนื่องด้วยสหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ หรือฟีฟ่า กำหนดให้มีการเข้ารหัสสัญญาณการถ่ายทอดสดทุกคู่ อันจะทำให้การรับชมผ่านทางดาวเทียมไม่สามารถทำได้ จึงเรียนมาเพื่อให้ผู้ชมรับชมการถ่ายทอดสดผ่านทางการใช้เสาอากาศ ทั้งนี้ หากมีข้อสงสัยประการใดสามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ 0-2810-0777 ต่อ 230"

เกี่ยวกับกรณีนี้ นายสุรชัย เชษฐโชติศักดิ์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท อาร์เอส จำกัด (มหาชน) เปิดเผยว่าในกรณีที่มีการสอบถามเข้ามาถึงเรื่อง ทำไมการแข่งขัน 2010 ฟีฟ่า เวิล์ด คัพ เซาธ์ แอฟริกา จึงไม่มีการถ่ายทอดสดพิธีเปิด บริษัท อาร์เอส จำกัด (มหาชน) ในฐานะผู้บริหารจัดการสิทธิ์การถ่ายทอดการแข่งขัน 2010 FIFA World Cup South Africa (2010 ฟีฟ่า เวิล์ด คัพ เซาธ์ แอฟริกา) ขอชี้แจงกรณีดังกล่าว เป็นเหตุมาจากเรื่องข้อจำกัดของเวลา ซึ่งเป็นผลมาจากที่ทาง Federation Internation ale de Football Association หรือ FIFA ได้ทำการแจ้งเพื่อยืนยันกำหนดการพิธีเปิด 2010 ฟีฟ่า เวิล์ด คัพ เซาธ์ แอฟริกา อย่างเป็นทางการ ว่าจะเริ่มต้นในเวลา 19.10 น. และจะจบพิธีการทั้งหมดในเวลา 19.45 น. ตามเวลาในประเทศไทย ซึ่งเป็นการแจ้งกำหนดการอย่างกระชั้นชิดเพียง 2 สัปดาห์ล่วงหน้าก่อนทำการแข่งขัน

ในขณะที่ทาง อาร์เอส ช่อง 3 และช่อง 7 ได้จัดเตรียมแผนงานล่วงหน้า รวมถึงตารางการถ่ายทอดไว้เสร็จเรียบร้อยแล้วตั้งแต่ต้นปี ซึ่งในแผนที่วางไว้ก็ได้เผื่อเวลาในช่วงพิธีเปิดไว้แล้ว 30 นาที โดยเริ่มรายการในเวลา 20.30 น. และถ่ายทอดสดนัดเปิดสนามคู่แรกระหว่าง แอฟริกาใต้ และ เม็กซิโก ในเวลา 21.00 น. ซึ่งปกติในการจัดการแข่งขันฟุตบอลโลกครั้งที่ผ่านๆมา พิธีเปิดจะอยู่ในช่วงก่อนการแข่งขันคู่แรกครึ่งชั่วโมง ซึ่งทาง อาร์เอส ก็เผื่อเวลาในช่วงนี้ไว้แล้ว แต่จากการเปลี่ยนแปลงการเริ่มต้นของพิธีเปิดที่เร็วขึ้น ผนวกกับการแจ้งที่ล่าช้า และแผนงานที่เราเตรียมล่วงหน้าไว้แล้ว บริษัทฯจึงตัดสินใจไม่แทรกคิวพิธีเปิด ในวันที่ 11 มิ.ย. ในช่วงเวลาปกติของทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3

แต่ถึงอย่างไร ทางอาร์เอส ก็ได้ทำการคัดเลือกและส่งภาพไฮไลท์ บรรยากาศพิธีเปิด 2010 ฟีฟ่า เวิล์ด คัพ เซาธ์ แอฟริกา ไปยังสถานีโทรทัศน์ และช่วงข่าวของ สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 , สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 แล้ว เพื่อให้คนไทยได้เห็นภาพบรรยากาศของพิธีเปิดบอลโลก มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ด้วยข้อจำกัดตามที่แจ้งมาเบื้องต้น

สำหรับกรณีเรื่องการที่ประชาชนในบางพื้นที่ที่รับสัญญาณตรงจากดาวเทียมไม่สามารถรับสัญญาณถ่ายทอดสดการแข่งขันฟุตบอลโลกที่ออกอากาศในเวลา18:30 ของวันที่ 14 มิถุนายนนั้น อาร์เอส ขอชี้แจงว่า ปัจจุบันทาง FIFA เข้มงวดในเรื่องการส่งสัญญาณการถ่ายทอดสดมากยิ่งขึ้น โดยกำหนดว่าผู้ได้รับสิทธิในแต่ละประเทศ จะต้องเข้ารหัสสัญญาณถ่ายทอดสด(Encryption)หากมีการส่งสัญญาณผ่านดาวเทียมเพื่อไม่ให้เกิดการละเมิดสิทธิของผู้ได้รับสิทธิในประเทศอื่น

ทั้งนี้ในกรณีของประเทศไทยนั้นสถานีโทรทัศน์ทุกช่องได้มีการส่งสัญญาณการออกอากาศผ่านดาวเทียมเพื่อนำไปออกอากาศอีกครั้งในพื้นที่ต่างจังหวัด ซึ่งที่ผ่านมาสถานีไม่ได้มีการเข้ารหัสสัญญาณ ทำให้ผู้ที่ต้องการใช้สัญญาณสามารถดึงสัญญาณเหล่านั้นไปใช้ได้ผ่ านการรับจากจานดาวเทียมประเภทต่างๆที่ไม่มีการเข้ารหัสสัญญาณ แต่ในครั้งนี้สถานีจำเป็นต้องเข้ารหัสสัญญาณสำหรับการส่งสัญญาณการถ่ายทอดสดฟุตบอลโลกในครั้งนี้เพื่อให้เป็นไปตามกฎของฟีฟ่าและไม่ละเมิดสัญญาของผู้ได้รับสิทธิในประเทศข้างเคียง อันอาจทำให้เกิดการระงับสัญญาณทั้งหมดโดยฟีฟ่า อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ชมที่รับสัญญาณจากฟรีทีวีตามปกติผ่านเสาอากาศยังสามารถรับชมการออกอากาศของสถานีทุกช่องได้ตามปกติ

นอกจากการรับชมผ่านทางฟรีทีวีทุกช่องโดยการใช้เสาอากาศหรือเสาก้างปลาแล้ว ประชาชนทั่วไปยังสามารถรับชมบอลโลกผ่านช่องฟรีทีวีทุกช่องบนทุกระบบสมาชิกของ True Vision ได้อีกด้วย ทางบริษัทฯอาร์เอส ต้องขออภัยในความไม่สะดวกในการรับชมบอลโลกมา ณ โอกาสนี้

ประเด็นเพิ่มเติม

- ผู้ที่ได้รับผลกระทบในการ Encryption สัญญาณในครั้งนี้ได้แก่ ผู้ที่รับสัญญาณโทรทัศน์ในระบบ C-Band หรือ จานดำ

- การเปลี่ยนดาวเทียมไทยคม 2 เป็นไทยคม 5 นั้น ส่งผลกระทบกับเรา เนื่องจากมีผู้ร้องเรียนเข้ามาในเรื่องของการละเมิดลิขสิทธิ์ จากต่างประเทศ

- ซึ่งที่ผ่านมามีการออกอากาศไปแล้วหลายคู่ เนื่องจาก อาร์เอส ช่อง 3 ช่อง 7 มีเจตนาที่ดี ต้องการให้คนไทยได้ชมบอลโลกฟรี แต่ได้รับการแจ้งเตือนจาก ฟีฟ่า ให้ใช้การ Encryption มิฉะนั้น จะต้องระงับสัญญาณของ ฟีฟ่า

- ซึ่งปัจจุบันนี้เราได้ทำตามกฎและข้อบังคับ เรื่องของการ Encryption สัญญาณ เรียบร้อยแล้ว ปัญหากับฟีฟ่าจึงหมดไป

- ต่อไปนี้สิ่งที่เราต้องทำคือการเร่งรีบประชาสัมพันธ์ และทำความเข้าใจกับผู้ชม ให้สามารถรับชมบอลโลกได้อย่างทั่วถึง

- สำหรับโทษที่ฟีฟ่าตั้งไว้ สำหรับผู้ที่ไม่ทำการกฎเกณฑ์ ก็คือตัดสัญญาณ ซึ่งจะส่งผลกระทบและความเสียหายกับอาร์เอสเป็นอย่างมาก รวมถึงชื่อเสียงของประเทศอีกด้วย

- สำหรับผู้ที่รับสัญญาณโทรทัศน์ในระบบ C Band ก็สามารถติดต่อเพื่อขอคำแนะวิธีการรับชมได้ที่ PSI Call Center 02-730-2999

นางพรพรรณ เตชรุ่งชัยกุล ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการอาร์เอส กล่าวว่า เมื่อต้นเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ฟรีทีวีทุกช่องของไทยได้เปลี่ยนระบบการออกอากาศผ่านดาวเทียมจากดาวเทียมไทยคม 2 ไปไทยคม 5 ทำให้การส่งสัญญาณภาพครอบคลุมจำนวนประเทศมากขึ้น เมื่อวันที่ 13 มิถุนายนที่ผ่านมา ผู้ประกอบการที่ซื้อลิขสิทธิ์ฟุตบอลโลกจากอินเดีย ซึ่งเป็นผู้ประกอบการลิขสิทธิ์กีฬารายใหญ่ที่สุดของอินเดีย ร้องเรียนไปยังฟีฟ่าว่าสัญญาณภาพฟุตบอลโลกจากประเทศไทยเผยแพร่ ไปยังอินเดีย ทำให้ได้รับผลกระทบจากการบริหารลิขสิทธิ์ เพราะหลายประเทศมีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการรับชมฟุตบอลโลกครั้งนี้ ฟีฟ่าจึงมีคำสั่งให้ไทยแก้ปัญหาด้วยการล็อกรหัสสัญญาณตั้งแต่คืนวันอาทิตย์ แต่อาร์เอสได้ขอเจรจามาดำเนินการในวันที่ 14 มิถุนายนแทน และหากไม่ดำเนินการฟีฟ่าจะตัดสัญญาณถ่ายทอดสดในประเทศไทย ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อผู้ชมทั้งประเทศ

"นอกจากอินเดียแล้วยังพบว่ามีหลายประเทศในอาเซียน ร้องเรียนไปยังฟีฟ่าว่าสัญญาณภาพบอลโลกจากไทยได้แพร่ภาพไปละเมิดสิทธิ์ในประเทศอื่นๆ ทำให้อาร์เอสต้องล็อกรหัสสัญญาณฟรีทีวี ซึ่งไม่เคยดำเนินการมาก่อนเช่นกัน" นางพรรณกล่าว

ส่วนประเด็นการถ่ายทอดสดฟุตบอลโลกจอมืดตั้งแต่คู่ ฮอลแลนด์ พบ เดนมาร์ก ถูกวิพากษ์วิจารณ์ในวงกว้าง แม้แต่ในทวิตเตอร์เองก็มีการถกถึงเรื่องนี้ ก่อนจะนำข้อควาทวิตโต้ตอบระหว่างคนวงในที่ใช้ชื่อ "กุ้ง พรพรรณ @kung pornpan" ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายปฏิบัติการ บมจ.อาร์เอส ที่ได้รับแจ้งจากฟีฟ่ามาตั้งแต่คืนวันที่ 13 มิถุนายน 2553 กับข้อสังเกตของ "Prarot Vilapasuwan@pranot"จากเนชั่นทีวีนำมาลงในบล็อกโอเคเนชั่น

โดย "กุ้ง พรพรรณ" ทวิตได้ตั้งแต่เวลา 21.30 น.วันที่ 13 มิถุนายน 2553 หรือ 1 วันก่อนจะเกิดเหตุการณ์ปิดสัญญาณถ่ายทอดสดผ่านเคเบิลทีวีว่า "ทุกคนกำลังมีความสุขกับบอลโลก แต่ดิฉันกังวลมากเลยที่จะมืดดับไปเพราะฟรีทีวีไทยไม่ได้สนใจเรื่องการเข้ารหัสสัญญาณ" จากนั้น 20 นาทีต่อมาจึงมีทวิตตามมาอีกหัวข้อว่า "มีการต่อสายจากฟีฟ่ามาถึงเธอในวันนั้น"

ทั้งนี้ "Pranot Vilapasuwan@pranot" ได้อธิบายเพิ่มเติมไว้ในเย็นวันเดียวกันเกี่ยวกับสาเหตุของปัญหาที่ทำให้คนไทยดูฟรีทีวีจากจานดำไม่ได้เป็นข้อๆ ดังนี้ 1.จากการตรวจสอบไทยน่าจะเป็นชาติเดียวในภูมิภาคนี้ที่ให้รับชมสัญญาณบอลโลกแบบ free - to - air ซึ่งกำลังเป็นปัญหา 2.สัญญาณฟุตบอลโลกในระบบซีแบนด์ของไทยถูกโอเปอเรเตอร์ที่อินเดีย อินโดนีเซีย และอีกหลานประเทศแอบลักสัญญาณไปออกอากาศ 3.โอเปอเรเตอร์ที่เดือดร้อนเลยฟ้องไปที่ฟีฟ่า เพราะประเทศรอบบ้านเราขายรายการฟุตบอลโลกแบบ Pay-tv กันทั้งนั้น

ดังนั้น ในประเทศไทยตอนนี้ใครจะดูบอลโลกที่ฉายผ่านช่อง 3, 7, 9 และ 11 จะดูได้เฉพาะใช้เสารับสัญญาณหนวดกุ้งกับเสาก้างปลาหรือรับตรงจากจานดาวเทียมเคยูแบนด์ จานทีวี (จานเหลือง) จานแดง - จานขาว (ยูบีซี) ถึงจะสามารถดูบอลโลกได้ ส่วนจากซีแบนด์พีเอสไอ ดูช่อง 69 ลาวสตาร์

หลังจากนั้น "กุ้ง พรพรรณ" กลับมาชี้แจงเพิ่มเติมว่า การย้ายดาวเทียมฟรีทีวีของไทยไปอยู่บนไทยคม 5 ซึ่งมีฟุตปรินท์กว้างมากส่งผลกระทบต่อผู้ถือลิขสิทธิ์ใหญ่ทางช่องกีฬารายหนึ่งในอินเดีย และฟีฟ่าเล่นงานไทยมาตั้งแต่เมื่อคืนวันที่ 13 มิถุนายน โดยจะระงับสัญญาคู่สุดท้ายให้ได้ จึงมีการร้องขอให้การแข่งขันจบลงก่อน แล้วจะแก้ปัญหาทั้งหมด โดย "กุ้ง พรพรรณ" ใช้คำว่าต้องใช้พลังของผู้ยิ่งใหญ่แห่งวงการกีฬาบ้านเราท่านหนึ่งต่อสายถึงเลขาฯฟีฟ่า เพื่อให้ผ่านคืนนั้นไปก่อน รุ่งขึ้นจึงเรียกประชุมทุกฝ่ายเพื่อหาทางออก

นานาทัศนะ

นายวิชิต เอื้ออารีวรกุล อุปนายกสมาคมเคเบิลทีวีแห่งประเทศไทย กล่าวว่า สำหรับผู้ชมระบบเคเบิลทีวีไม่มีปัญหา เนื่องจากการรับสัญญาณของเคเบิลทีวีทุกวันนี้ มี 3 ระบบ คือ ระบบเสาอากาศ ระบบจานดาวเทียมเคยู แบนด์ และระบบซี แบนด์ เมื่อระบบซี แบนด์ ถูกเข้ารหัสไม่สามารถรับชมการถ่ายทอดได้ จึงเปลี่ยนไปรับสัญญาณจากเสาอากาศ หรือจานเคยู แบนด์แทน

“ต่อไปลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดกีฬาสำคัญๆ หากผ่านระบบจานดาวเทียมแบบฟรี ทู แอร์ เจ้าของลิขสิทธ์อาจไม่ยอม เพราะเจ้าของลิขสิทธิ์ก็อยากขายสิทธิให้แต่ละประเทศ ไม่ใช่ซื้อแค่ 1 ประเทศ แต่รับชมได้กว่า 40 ประเทศ”

นางปัจฉิมา ธนสันติ อธิบดีกรมทรัพย์สินทางปัญญา กล่าวว่า ในสัปดาห์หน้าจะเชิญนักกฎหมายและผู้ที่เกี่ยวข้องเข้ามาหารือ เพื่อตีความกฎหมายลิขสิทธิ์มาตรา 29 (3) ว่าเจ้าของลิขสิทธิ์สามารถจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์การถ่ายทอดสดฟุตบอลโลก 2010 ที่ติดตั้งจอฉายภาพขนาดใหญ่ภายในโรงแรม และโฆษณาเชิญชวนประชาชนให้มาใช้บริการได้หรือไม่ และเข้าข่ายการละเมิดลิขสิทธิ์อย่างไร

เกิดปัญหาจอมืดการถ่ายทอดสดในประเทศไทยนั้น ต้องร้องเรียนไปยังฟีฟ่าให้ปรับระบบใหม่ ทำให้ตอนนี้คนไทยจะดูได้เฉพาะทีวีติดก้างปลา และหนวดกุ้งเท่านั้น

นายวรสิทธิ์ ลีลาบูรณพงษ์ พรรมการบริหารการตลาด บริษัทพีเอสไอ โฮลดิ้ง จำกัด ผู้ผลิตจำหน่ายและติดตั้งจานรับสัญญาณดาวเทียมระบบซีแบนด์ พีเอสไอกล่าวว่า ปัจจุบันมีจานพีเอสไออยู่ในตลาดกว่า 5 ล้านจาน โดยมีจำนวน 1 ล้านจาน ที่เป็นจานรับสัญญาณแบบรุ่นใหม่ และเป็นชุดเซต ท็อป บ็อกซ์แบบโอทู (O2) ที่สามารถล็อกรหัสได้ ซึ่งขานรุ่นใหม่นี้สามารถรับชมบอลโลกได้ แต่จานดำพีเอสไอรุ่นเก่า อีกกว่า 4 ล้านจาน ที่ไม่มีการล็อกรหัสคงไม่สามารถรับชมบอลโลกในครั้งนี้ได้ โดยพีเอสไอชี้แจงปัญหาดังกล่าวฝนช่องพีเอสไอตั้งแต่เวลา 20.00 น.วันที่ 15 มิถุนายนเบื้องต้นแนะนำลูกค้าที่ติดตั้งจานพีเอสไอรุ่นเก่าให้จานรับสัญญาณไปรับชมบอลโลกจากดาวเทียมดวงอื่น ที่ไม่มีการล็อกรหัส และออกอากาศแบบฟรีทูแอร์ โดยรับชมได้จากแทนพีเอสไอ เช่นจากกล่าวแทน

ทั้งนี้ ปัญหาจานดำไม่สามารถรับชมบอลโลกได้ น่ายจะส่งผลต่อยอดขายพีเอสไอ ในเดือนมิถุนายนนี้ ให้มียอดขายในระดับปกติเดือนละ 1.4 - 1.5 แสนจาน ต่ำกว่าเดือนพฤษภาคมที่เติบโต 20% หรือมียอขาย 1.7-1.9 แสนจานจากกระแสตื่นตัวบอลโลก

นายพรวุฒิ อมราสิทธิ์ ผู้จัดการฝ่ายการตลาด บริษัท ดีทีวี เซอร์วิส จำกัด ผู้ผลิตและจำหน่ายจานเหลืองดีทีวี ระบบเคยูแบนด์ กล่าวว่า จานดีทีวี เป็นจานดาวเทียมที่มีการล็อกรหัสสัญญาณและมีการแพร่ภาพเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น มีรูปแบบการออกอากาศเช่นเดียวกับทรูวิชั่นส์ และยังสามารถรับชมการแข่งขันฟุตบอลโลกทางช่องฟรีทีวี จากจานรับสัญญาณทีวีได้ตามปกติ

อย่างไรก็ตามก่อนการแข่งขันฟุตบอลโลกจะเริ่มขึ้น มีกระแสตื่นตัวในการติดตั้งจานดีทีวีเพิ่มขึ้น โดยมียอดขายเติบโตจากปกติ 30% แต่หลังจากเกิดปัญหาจานดำ ระบบซีแบนด์ ไม่สามารถรับชมฟุตบอลโลกได้ เชื่อว่าจะส่งผลบวกต่อยอดขายจานดีทีวีในเดือนมิถุนายนให้มียอดขายเติบโตระดับ 40-50% คาดว่าสิ้นปีนี้จะมียอดจำหน่ายครบ 1 ล้านชุด

อนึ่งมีการประมาณการกันว่าจานดำในระบบซีแบนด์ที่รับสัญญาณจากดาวเทียมไทยคม 2 นี้มีการติดตั้งในประเทศไทยประมาณ 4 – 6 ล้านครัวเรือน โดยเนื้อหาของรายการจากจานดำนี้โดยเฉพาะของกลุ่มคนเสื้อแดง เคยถูกบล็อกมาหลายครั้งตั้งแต่การชุมนุมเดือนเมษายนปี 2552 และการชุมนุมเดือนมีนาคม-พฤษภาคม 2553

 
ที่มาเรียบเรียงจาก:
4 ล.จานดำอดดูบอล อาร์เอสโยนฟีฟ่าสั่งบล็อก หลังจับได้อินเดียแอบดูด (เว็บไซต์คมชัดลึก, 16-06-2010)

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท