"ศิวิไลซ์" ใน "หายนะ"

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

ความเสียหายทางสังคมและเศรษฐกิจในประเทศญี่ปุ่นจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ “สึนามิ” โศกนาฏกรรมที่เพิ่งเกิดทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะฮอนชู ประเทศญี่ปุ่น หรือ เขต Tohoku มีความรุนแรงถึงระดับ 9.0 ริกเตอร์ นับเป็นแผ่นดินไหวที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของญี่ปุ่น และเป็นอันดับ 5 ของโลก คลื่นสึนามิครั้งนี้ความเร็วถึง 800 กม.ต่อชั่วโมง ความสูงถึง 10 เมตร ส่งผลให้จังหวัดมิยางิและจังหวัดฟุคุชิมาได้รับความเสียหายอย่างหนัก รายงานล่าสุดยอดผู้เสียชีวิตพุ่งขึ้นกว่า 10,000 คน  ประกอบกับรายชื่อผู้สูญหายอีก 17,541 คน

สึนามินับเป็นภัยพิบัติที่เกิดจากอำนาจทางธรรมชาติก่อให้เกิดหายนะเป็น ภัยคุมคามที่ร้ายแรงที่ได้ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินในวง กว้างรองลงมาจากน้ำท่วม แผ่นดินไหว พายุไซโคลน

ความเสียหายครั้งมโหฬารนี้นอกจากทรัพย์สินอาคาร สิ่งปลูกสร้าง ถนนหนทาง โทรศัพท์ ประปา ไฟฟ้า  โรงกลั่นน้ำมัน รถยนต์ เรือโดยสาร รถไฟฟ้า เครื่องบินฯลฯจะพังพินาศยับเยินแล้ว แรงกระแทกจากแผ่นดินไหวทำให้ระบบทำความเย็นและดักจับธาตุซีเซียมของเตา ปฏิกรณ์โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟุกุชิมาพังใช้การไม่ได้เกิดระเบิด

แรงระเบิดทำให้เตาปฏิมากรณ์ตกอยู่ในภาวะสุ่มเสี่ยงที่จะเกิดการหลอมละลาย ซึ่งนั่นจะนำไปสู่การแพร่กระจายของสารกัมมันตรังสีสู่ชั้นบรรยากาศโลกใน ปริมาณมหาศาล   ระดับสารกัมมันตภาพรังสีในอากาศบริเวณภายในรัศมีรอบๆ โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟูกูชิมะ-ไดอิจิ อยู่ในขั้นเป็นอันตรายยิ่งต่อร่างกายมนุษย์

ธนาคารโลกประมาณการณ์ว่า มูลค่าความเสียหายจากเหตุแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิครั้งนี้จะสูงถึง 2.35 แสนล้านดอลลาร์ ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงกว่าต้นทุนความเสียหายของเหตุแผ่นดินไหวที่เมืองโกเบ เมื่อปี 2538 ที่ระดับ 1 แสนล้านดอลลาร์ และคาดว่าบริษัทประกันจะมีต้นทุนในการจ่ายค่าชดเชยเป็นวงเงินสูงถึง 3.3 หมื่นล้านดอลลาร์

ภาพโศกนาฏกรรมที่เต็มไปด้วยความหดหู่เศร้าสร้อยของญี่ปุ่นถูกแพร่ทางสื่อ ต่างๆ ใครเลยจะคิดว่าประเทศซึ่งก้าวล้ำนำสมัยที่สุดแห่งหนึ่งของโลกจะต้องประสบ ชะตากรรมอันเลวร้ายเช่นนี้

นอกจากภาพปรักหักพังของอาคาร ถนน เรือลำใหญ่ รถยนต์ เครื่องบินถูกลากซัดดูดกลืนจากคลื่นยักษ์พังพินาศย่อยยับแล้ว สื่อมวลชนได้แพร่ภาพชาวญี่ปุ่นเข้าคิวซื้อข้าวของเครื่องใช้ที่จำเป็นในภาวะ หนีตาย ภาพการเข้าคิวรับถุงยังชีพของบริจาคอย่างเป็นระเบียบ และภาพขบวนรถหนีตายเรียงเป็นทิวแถวยาวเหยียดโดยไม่มีใครเอะอะโวยวาย ไม่มีรถคันไหนขับแซงกันเลยทั้งที่เลนส์ข้างๆ ก็โล่งว่าง เป็นภาพที่น่านำมาเป็นแบบอย่างด้านการบ่มเพาะประชากรด้านการรักษาระเบียบ วินัยยิ่งนัก

คนญี่ปุ่นเป็นชนชาติที่ที่ได้ชื่อว่ามีระเบียบวินัย และตรงต่อเวลาเป็นอย่างสูง ไม่ว่าจะซื้อของ หรืออะไร คนญี่ปุ่นจะเข้าแถวกันอย่างเป็นระเบียบ ช่วงเกิดแผ่นดินไหวและสึนามิยิ่งทำให้เราได้เห็นภาพเหล่านี้มากยิ่งขึ้น ในสถานการณ์ลำบากเดือดร้อนขนาดนี้  ก็ไม่ได้ทำให้ระเบียบวินัยของเขาหย่อนยานลงเลยแม้แต่น้อย หากเป็นในประเทศอื่นเราอาจเห็นภาพความวุ่นวายของผู้คนที่เห็นแก่ตัวต้องการ เอาชีวิตรอด หรือข่าวในบางประเทศเมื่อคราน้ำมันปาล์มขาดตลาดยังปรากฏข่าวประชาชนบางส่วน ยิ่งกันซื้อแค่น้ำมันปาล์มคนละไม่กี่ขวดถึงขั้นทะเลาะชกต่อยกันให้ชวนหัว  และในหลายประเทศเวลาเกิดภัยพิบัติแบบนี้ เราจะได้ยินข่าวการปล้นสะดม ลักเล็กขโมยน้อยอยู่บ่อยๆ แต่เหตุการณ์เช่นว่านี้ไม่เกิดขึ้นที่ญี่ปุ่น

คุณสมบัติอีกประการหนึ่งของคนญี่ปุ่นที่น่ายกย่องคือ "ความเป็นชาตินิยม" ชาวญี่ปุ่นจะรักชาติ รักวัฒนธรรมของตนเอง เราจะเห็นว่า ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีเทคโนโลยีอันก้าวหน้าทันสมัย ในขณะเดียวกันวัฒนธรรมเก่าแก่แต่ครั้งโบร่ำโบราณก็ยังคงได้รับการอนุรักษ์ สืบทอดแก่อนุชนตามลำดับ

ชาวญี่ปุ่นต้องช่วยตัวเองให้อยู่รอดท่ามกลางภัยพิบัติมาหลายพันปี ทั้งจากสภาพอากาศเหน็บหนาว พายุถล่ม แผ่นดินไหว น้ำท่วม เขาสั่งสอนให้ลูกหลานเตรียมพร้อมรับมือกับภัยธรรมชาติเนื่องจากทราบดีอยู่ แล้วตั้งแต่ครั้งบรรพชนว่าใต้พื้นพิภพที่ตนอาศัยอยู่มีสภาพแปรปรวนเช่นไร  เด็กญี่ปุ่นต้องเรียนรู้วิธีหลบภัยทั้งเวลาเกิดเหตุขณะอาศัยอยู่ภายในตัว อาคารหรือเวลาที่ควรวิ่งสู่ที่สูงเมื่อได้ยินสัญญาณเตือนภัย  และถูกบ่มเพาะระเบียบวินัยที่ควรปฏิบัติในกิจวัตรประจำวัน

เหตุสะเทือนขวัญจากภัยพิบัติที่คนญี่ปุ่นต้องประสบครั้งนี้   นอกจากได้เรียนรู้ชีวิตของชาวญี่ปุ่นที่ต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงของ ธรรมชาติ  ได้เห็นความน่าสะพรึงกลัวอันโหดร้ายที่มนุษย์ต้องยอมศิโรราบให้กับพลังอำนาจ ของธรรมชาติแล้ว ยังได้ประจักษ์ถึงความศิวิไลซ์ของชาวญี่ปุ่นที่ควรค่าแก่การยกย่องยิ่งนัก
     
 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท