‘5 พ.ค.’ วันนักเขียน อ่านบทสัมภาษณ์ ‘บัณฑิต อานียา’ (ถึงจะเก่าแต่ยังไม่ได้เผยแพร่ที่ไหน) นักเขียนอาวุโส ผู้ได้รับความสนใจขึ้นมาอย่างปัจจุบันทันด่วน (อาจจะโดยไม่ตั้งใจ) หลังวิกฤตการเมืองไทยยุครถไฟขบวน 112 วันนี้เราลองมาคุยถึงเรื่องตัวตนและงานของนักเขียนที่ได้รับการยกย่องว่า ‘กึ่งบ้า-กึ่งอัจฉริยะ’ และมุมมองต่อ 'ความโง่' ในสังคมไทย

ย้อนไปต้นเดือนตุลาคมในขณะที่ในเมืองกรุงยังคงไร้ความกังวลเรื่องมวลน้ำ พวกเราได้นัดพูดคุยกับลุง ‘บัณฑิต อานียา’  นักเขียน ‘เสียดสี’ รุ่นเดอะที่ผ่านร้อนผ่านหนาวทนแรง ‘เสียดทาน’ จนแทบกระอัก มาอย่างยาวนานคนหนึ่ง  

อารมเสียดสีและการท้าทายสังคมผ่านงานเขียนของลุงบัณฑิตนั้นหลายครั้งก็ทำให้ขำไม่ออก เมื่อเจ้าตัวต้องไประเห็จไปอยู่ในเรือนจำ รวมถึงเกือบถูกช๊อตไฟฟ้าในโรงพยาบาลจิตเวช ในข้อหา ‘คนบ้า’ และอาจจะเป็นนักเขียนเจ้าเดียวในประเทศไทยที่ผ่านโรงพยาบาลบ้ามาถึง 3 สถาบัน

นี่เป็นอีกหนึ่งบทสัมภาษณ์ กับนักเขียนที่อาจจะ ‘บ้า’ เกินไปสำหรับสังคมไทย ‘ไทย’ …

0 0 0 color:#0000CC">

“ผมก็ดีขึ้น 50% และผมอยากจะหายให้หมด ถ้ามีคนซื้อหนังสือผม ผมก็อาจจะหายบ้าได้” mso-themeshade:128">

ได้ข่าวว่าเป็นคนบ้า?

คือไม่ใช่ข่าวครับ มันเป็นความจริงเลยครับ

ก็คือผมผ่านโรงพยาบาลโรคจิตมาสามสถาบัน จิตแพทย์สามคนลงความเห็นว่าผมเป็นโรคจิต

แต่ผมเคยอ่านนิตยสารชัยพฤกษ์ เมื่อหลายสิบปีก่อนอาจารย์ท่านหนึ่งได้กล่าวว่าถ้าจิตแพทย์กับคนไข้โรคจิตได้พบกัน จิตแพทย์จะยังไม่รักษา แต่จิตแพทย์มีหน้าที่พูดให้คนไข้โรคจิตรู้ตัวว่าตัวเองเป็นโรคจิตและก็ยอมรับว่าตัวเองเป็นโรคจิต ถ้าคนไข้คนไข้รู้ตัวและยอมรับว่าตัวเองเป็นโรคจิต อาการโรคจิตก็จะหายไป 50% ส่วนอีก 50% อยู่ที่การรักษาพยาบาล

ในทำนองเดียวกันนี้เมื่อจิตแพทย์สามคนบอกว่าผมเป็นโรคจิตและผมก็ยอมรับว่าผมเป็นโรคจิต อาการโรคจิตของผมก็หายไปแล้ว 50% อีก 50% จะหายก็ต่อเมื่อมีคนซื้อหนังสือผม

เพราะฉะนั้นคุณต้องซื้อผมถึงจะหายเป็นโรคจิต

เมื่อยอมรับแล้วเป็นยังไงต่อ? color:#0000CC">

ผมก็ดีขึ้น 50% และผมอยากจะหายให้หมด ถ้ามีคนซื้อหนังสือผม ผมก็อาจจะหายบ้าได้

แล้วคนอื่นจะเป็นบ้าไหม ถ้าอ่านหนังสือลุงบัณฑิต?

ถ้าคนอื่นเป็นบ้าผมได้ยิ่งดีเลย แผ่นดินนี้จะได้น่าอยู่ขึ้น ระบบการปกครองจะได้ดีขึ้น

ทำไมถึงมีความพยายามที่จะดิ้นรนขายหนังสือของตัวเองขนาดนั้น? color:#0000CC">

ก็เรามีความคิดที่จะเผยแพร่ความคิดที่ดีงามและถูกต้องให้สังคมไทย เพราะสังคมไทยเป็นสังคมที่เลว ต้องเอาหนังสือผมไปเผยแพร่ แล้วจะรู้ว่ามันดียังไง และผมอธิบายได้ ว่าสิ่งที่ผมเสนอในหนังสือเป็นประโยชน์ต่อแผ่นดินไทย ต่อคนไทยทั้งแผ่นดิน และผมก็สู้มาตลอด

สังคมไทยเป็นสังคมที่เลวเพราะระบอบปกครองมันเลว รัฐธรรมนูญมันก็เลว กฎหมายมันก็เลว กระบวนการยุติธรรมมันก็เลว สื่อมวลชนมันก็เลว นักวิชาการมันก็เลว

แล้วพวกคุณเป็นสื่อมวลชนหรือเปล่า คุณเป็นคนดีหรือคนเลว

ระบบการปกครองมันเลวยังไงบ้าง? color:#0000CC">

ระบอบการปกครองมันทำให้พวกที่มีอำนาจมีอำนาจเหนือทุกสิ่งทุกอย่าง จนกระทั่งทำให้ประชาชนกลายเป็นสัตว์หรือต่ำยิ่งกว่าสัตว์ และระบอบการปกครองแบบนี้มันผูกขาดด้วย

ถ้ามันเลวจริงแล้วทำไมคนถึงยอมเป็นสัตว์? color:#0000CC">

ก็เพราะว่าคนโดนปลูกฝัง ถูกใส่ข้อมูลว่าระบบการปกครองนี้ดีที่สุด และผู้คนส่วนใหญ่ก็โง่ ส่วนน้อยฉลาดแต่ส่วนน้อยที่ฉลาดมันก็เอาตัวรอดไม่กล้าพูด

แต่ตอนนี้ส่วนน้อยที่ฉลาดมันเริ่มมากขึ้นแล้ว และมีความกล้าหาญมากขึ้น ดังนั้นการปกครองที่เลวจะต้องสิ้นสุดลง... ในไม่ช้า

"It better to die in Moscow than to stay in Thailand" color:gray;mso-themecolor:background1;mso-themeshade:128">

ย้อนไปเรื่องที่ผ่านโรงพยาบาลบ้ามาสามสถาบัน เรื่องราวเป็นยังไงบ้าง?

ผมมีความฝันว่าอยากจะไปอยู่ที่ประเทศรัสเซีย ในปี พ.ศ. 2508 ผมจึงเอามุ้งไปกางนอนหน้าสถานทูตรัสเซีย และเขียนข้อความไว้หน้าสถานทูตว่า "It better to die in Moscow than to stay in Thailand" ตำรวจมาจับผมส่งโรงพยาบาลศรีธัญญา เป็นครั้งแรก

ครั้งที่สองปี พ.ศ. 2518 ผมเขียนหนังสือชื่อดาวแดง มีข้อความที่หน้าปกว่า “จักรพรรดิปิศาจสามแสนล้าน เสวยเพชรพลอยและทองคำเป็นอาหาร ส่วนประชาชนต้องกินน้ำเลือดน้ำหนองของแผ่นดิน” โดยจักรพรรดิที่กล่าวนี่ผมหมายถึงจักรพรรดิของเอธิโอเปีย มันปกครองประชาชนชาวเอธิโอเปีย มันรวยสามแสนล้าน แต่ประชาชนชาวเอธิโอเปียกลับยากจน ผมเลยเขียนว่าอย่างนี้ เสร็จแล้วข้างในเล่มผมยังเขียนต่อไปว่าไอ้จักรพรรดิคนนี้มันหวงมงกุฎของมันมาก แต่ผมเขียนบอกว่ารองเท้าของผมที่ซื้อหลังกระทรวงยังมีค่ามากกว่ามงกุฎของมัน จากนั้นพอมีคนอ่านหนังสือเล่มนี้ที่เป็นฝ่ายขวาก็ไปฟ้องอธิบดีกรมตำรวจในยุคนั้นว่าหนังสือดาวแดงมีข้อความหมิ่นสถาบันกษัตริย์ทั้งเล่ม เขาก็จับผมส่งโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา และหมอก็ลงความเห็นว่าผมเป็นโรคจิต ครั้งนั้นเขายังไม่เอาผมเข้าคุก พอลงความเห็นว่าผมเป็นโรคจิตก็ปล่อยผมไป

ครั้งที่สามปี พ.ศ. 2547 ผมได้ไปพูดในงานสัมมนาของ กกต. และก็เอาหนังสือที่เขียนไปขายด้วย ที่โรงแรมโซลทวิน ทาวน์เวอร์ ต่อมาผมก็โดนจับในปลายเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2547 จากนั้นปี พ.ศ. 2548 ผมถูกส่งตัวไปโรงพยาบาลโรคจิตสถาบันกัลยาณ์ราชนครินทร์

ถ้าปีไหนลงท้ายด้วยเลข 8 ผมมักจะมีเรื่องเสมอครับ

(อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับคดีของบัณฑิต: LM watch: กรณีบัณฑิต อานียา (จือเซ็ง แซ่โค้ว) ,LM watch, 12 พ.ค. 2552) color:#C00000">

ยังเชื่อว่าคนไทยนี่โง่อยู่? color:#0000CC">

ส่วนหนึ่งโง่อยู่

โง่ยังไง? color:#0000CC">

ก็ส่วนหนึ่งยังอ่านหนังสือปีละ 8 บรรทัดอยู่ ก็แปลว่าโง่อยู่ แต่ถ้าเราจะพูดเอาใจคนไทยว่าคนไทยนี่อ่านหนังสือปีละ 8 บรรทัดแปลว่าเขารู้ดีหมดแล้ว ไม่ต้องอ่านมากอ่านปีละ 8 บรรทัดก็พอ ถ้าจะพูดแบบประจบสอพลอเอาใจก็ได้ จะพูดในสองด้านก็ได้

แล้วอ่านหนังสือทำให้คนฉลาดยังไง บางคนอ่านหนังสือบางเล่มยังโง่อยู่?

ก็ไปอ่านหนังสือที่คนเขียนโง่ไง

หนังสือประเภทไหนที่อ่านแล้วโง่? color:#0000CC">

หนังสือที่เขียนประจบสอพลอระบบการปกครองเลวๆ หรือหนังสือเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมให้คนสวามิภักดิ์ต่อผู้มีอำนาจ ผู้มีเงิน โดยไม่คำนึงถึงว่ามันจะมีอำนาจและมีเงินมาด้วยวิธีใด หนังสือแบบนี้ยิ่งอ่านยิ่งทำให้โง่ขึ้น

เรื่องนี้ขอยกตัวอย่างพูดถึงนักเขียนที่ผมชอบแปลอย่าง B.Traven เค้าเคยพูดถึงศาสนาของเขา เขาบอกว่า "โบสถ์นั้นไม่มีอะไรดีเลย มีแต่ทำให้พวกเราชาวอินเดียนโง่แล้วโง่มากขึ้น" ประโยคนี้มีอยู่ในหนังสือที่ผมแปลของ B.Traven

งั้นต้องอ่านหนังสือของลุงบัณฑิตอย่างเดียวเลยหรือ? color:#0000CC">

ไม่ๆ ต้องอ่านอย่างอื่นด้วย.