อากงและมาตรา เรื่องน่าเศร้าของกฎหมายที่เลวร้าย คำพิพากษาที่ไร้เหตุผล และความสะดวกทางการเมือง

อาชญากรรมเพียงอย่างเดียวตามที่เขาถูกกล่าวหา คือ การส่งข้อความจำนวนสี่ข้อความทางโทรศัพท์มือถือไปยังเจ้าหน้าที่รัฐบาล เนื้อหาในข้อความเหล่านี้มีการอ้างถึงราชวงศ์ไทย ศาลไทยมีความเห็นว่าข้อความเหล่านั้นเป็นการหมิ่นเหม่ต่อสถาบันพระมหาษัตริย์ภายใต้กฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพที่มีความเคร่งครัดและรุนแรง ในเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว นายอำพล ตั้งนพกุลถูกศาลตัดสินจำคุก 20 ปี คดีนี้โดยเฉพาะการพิพากษาที่ไม่มีความเหมาะสมจุดประกายกระแสการประท้วงจากทั้งในประเทศไทยและในระดับสากล นายอำพล ลุงแก่อายุ 61 ปีที่ไร้ประวัติการก่ออาชญกรรมและไม่มีคุณสมบัติในการเป็นนักปฏิวัติฯ จึงถูกขนานนามว่าอากงเอสเอ็มเอส นายอำพลปฏิเสธทุกข้อกล่าวหาพร้อมกับอ้างว่าเขาไม่รู้ด้วยซ้ำว่าการส่งข้อความในมือถือทำอย่างไร

ในวันที่ 8 พฤษภาคมที่ผ่านมานายอำพลเสียชีวิตในโรงพยาบาลประจำเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ เขาได้ป่วยเป็นระยะเวลานานแล้ว แต่แพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอนของการเสียชีวิต เหตุการณ์นี้ได้กระตุ้นข้อกังวลต่อการบังคับใช้กฎหมายหมิ่นฯ และพรบ. ว่าด้วยอาชญากรรมคอมพิวเตอร์ที่มีความรุนแรงมากขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง นักกิจกรรมเสื้อแดงซึ่งเป็นผู้สนับสนุนนายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีที่ถูกรัฐประหารในปี 2549 โดยกลุ่มนายพลฝ่ายนิยมเจ้า ได้จัดการชุมนุมประท้วงและจัดส่งพวงหลีดไปที่โรงพยาบาล

ในขณะเดียวกันคนเสื้อแดงบางกลุ่มเริ่มแสดงความไม่พอใจต่อการบังคับใช้กฎหมายหมิ่นฯ โดยรัฐบาลปัจจุบันที่นำโดยนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ผู้เป็นน้องสาวคนเล็กของทักษิณ คนเสื้อแดงได้ช่วยให้พรรคเพื่อไทยได้รับชัยชนะอย่างถล่มทลายในการเลือกตั้งทั่วไปในเดือนมิถุนายนปีที่แล้วเคยคาดหวังว่ารัฐบาลชุดใหม่จะมีการปฏิรูปกฎหมายหมิ่นฯ รวมถึงการเคยคาดหวังไปไกลถึงว่ารัฐบาลชุดนี้จะยกเลิกกฎหมายนี้

คนเสื้อแดงเห็นว่าในอดีตกฎหมายหมิ่นฯ และพรบ.คอมฯ ได้ถูกใช้เพื่อผลประโยชน์ทางการเมืองเป็นหลักเพื่อลดแรงต่อต้านการรัฐประหารที่ล้มรัฐบาลทักษิณ ซึ่งการวิเคราะห์เช่นนี้เป็นการมองสถานการณ์ที่ถูกต้อง เนื่องจากกฎหมายหมิ่นฯ ได้ถูกใช้อย่างจำกัดก่อนการรัฐประหารในปี 2549 หลังจากนั้นจำนวนคดีหมิ่นฯ ที่ถูกพิพากษาลงโทษได้เพิ่มขึ้นมากมายและการลงโทษก็มีความรุนแรงมากกว่าเดิม นักวิเคราะห์ให้ความเห็นว่ากฎหมายเหล่านี้ไม่เพียงแต่มีความล้าหลังไม่สอดคล้องกับยุคสมัยแล้วยังถูกใช้ในทางที่เป็นโทษ กฎหมายหมิ่นฯ มีเป้าหมายในการป้องกันการโจมตีสถาบันพระมหากษัตริย์ แต่ในปัจจุบันกฎหมายนี้ได้ถูกนำไปเพื่อควบคุมสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและขัดขวางการวิพากษ์วิจารณ์แม้แต่อำมาตยาธิปไตยและรัฐธรรมนูญ

แม้จะเพียงใดก็ตาม นางสาวยิ่งลักษณ์ได้แสดงจุดยืนคัดค้านกฎหมายนี้น้อยมาก ดูเหมือนเธอต้องการที่จะเอาใจกลุ่มอำมาตยาธิปไตยซึ่งมีพลเอกเปรม ติลสูยานนท์ ประธานองคมนตรีเป็นแกนกลาง เพื่อที่จะทำให้การเดินทางกลับเมืองไทยของพี่ชายเธอภายในปีนี้มีความราบรื่นมากที่สุด ในปัจจุบันนี้นายทักษิณได้อาศัยอยู่นอกประเทศเพื่อที่จะหลบหนีการถูกดำเนินคดีจากการคอรั่ปชั่น ในขณะที่นายอำพลได้เสียชีวิตอย่างโดดเดียวในโรงพยาบาลประจำเรือนจำ พร้อมๆ กับการที่ชื่อเสียงของประเทศไทยถูกทำลาย

แปลและเรียบเรียงจากบทความ An inconvenient death ในเว็ปไซต์ The Economist วันที่ 12 พฤษภาคม, http://www.economist.com/node/21554585