เมื่อหนังสือภาพในญี่ปุ่น "Nyotaika!! Sekai no Dokusaisha Retsuden" เปลี่ยนจินตภาพใบหน้าของผู้นำเผด็จการในประวัติศาสตร์ทางการเมืองจากภาพจริงอันเคร่งขรึมหรือภาพการ์ตูนเชิงล้อเลียน ให้กลายเป็นลายเส้นการ์ตูนสาวน้อย (bishoujo)

หากให้ท่านนึกถึงผู้นำประเทศที่เป็นเผด็จการ (หรือถูกกล่าวหาว่าเป็น) แล้วผูกโยงกับโลกของการ์ตูน ท่านอาจจะนึกถึงภาพพวกเขาที่ดูตลกในการ์ตูนล้อเลียน หรือบางครั้งก็เป็นภาพที่ถูกทำให้ดูโหดเหี้ยม

แต่ล่าสุด ประเทศญี่ปุ่นก็ได้ออกหนังสือชื่อ "Nyotaika!! Sekai no Dokusaisha Retsuden" หรือ "ชีวประวัติผู้นำเผด็จการโลก ในร่างผู้หญิง!" ซึ่งเป็นหนังสือภาพภาษาญี่ปุ่นที่รวบรวมชีวประวัติของเผด็จการโลกในศตวรรษที่ 20 โดยมีจุดเด่นคือ ภาพของเผด็จการถูกนำเสนอในฐานะตัวการ์ตูนแบบ 'สาวน้อย' (bishoujo) ซึ่งเป็นที่นิยมในกลุ่มวัฒนธรรมย่อยของญี่ปุ่น

หนังสือภาพฉบับนี้นำเสนอประวัติเผด็จการ 70 คน จากทั่วทุกมุมโลก ตั้งแต่อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ เผด็จการนาซีเยอรมันสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2, คิมอิลซุง บิดาของคิมจองอิลแห่งเกาหลีเหนือ, พลพต ผู้นำเขมรแดง, มุมมาร์ กัดดาฟี อดีตผู้นำลิเบีย รวมถึงจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ของไทย

ประธานเหมา

พอลพต

มุสโสลินี

สตาลิน

ฮิตเลอร์

คิม อิลซุง

ติโต

บางส่วนของตัวละครสาวน้อยเผด็จการ ที่มาภาพ: Akibablog 

ชีวประวัติเผด็จการแบบ 'สาวน้อย' เล่มนี้มีนักวาดการ์ตูนหลายคนร่วมวาดอย่าง Nishieda, Takeshi Nogami, Miki Nonohara ซึ่งแต่ละคนก็วาดสาวน้อยออกมาในแบบที่เรียกภาษาเฉพาะว่า 'โมเอะ' (Moe) ซึ่งเป็นคำสแลงภาษาญี่ปุ่นที่ใช้แสดงความชื่นชมอย่างลึกซึ้งต่อตัวละครที่ตนถูกใจ

เว็บไซต์ Kotaku.com ระบุว่าในเนื้อหาของเล่มนี้มีทั้งประวัติศาสตร์ของผู้นำ, มีการถกเถียงเรื่องปรัชญาการเมืองของพวกเขา, และนำเสนอเหตุการณ์ในช่วงชีวิตของแต่ละคน ทั้งหมดอยู่ภายใต้ 'หีบห่อ' ของความ 'โมเอะ'

Moe Anthromorphism : ทุกสิ่งทุกอย่างแปลงร่างเป็นตัวละครได้

ปรากฏการณ์แปลงโฉมสิ่งต่าง ไม่ว่ากับคน สัตว์ หรือสิ่งของให้กลายเป็น 'สาวน้อย' (หรือบางครั้งก็เป็น 'ชายหนุ่ม') เกิดขึ้นในวัฒนธรรมย่อยของญี่ปุ่นอยู่หลายครั้งในแบบที่เรียกว่า Moe anthropomorphism (มานุษยรูปนิยม) ไม่ว่าจะเป็นเหล่าสุนัข แมว หรือสัตว์อื่นๆ แบบที่เรียกว่า Kemono หรือการนำสาวน้อยมาเป็นตัวแทนระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร์เช่นเหล่า OS-tan นอกจากนี้ยังมี อาวุธ, รถยนต์, อาหาร, บุหรี่ แม้กระทั่งถ่านไม้ ก็เอามาแปลงเป็นตัวการ์ตูนภาพแทนได้

ก่อนหน้านี้ก็มีการแปลงโฉมในเชิงสังคม-การเมือง เกิดขึ้นมาแล้ว เช่น การ์ตูนสี่ช่องเรื่อง อะฟุกานิสุตัน (Afuganisu-tan) ในปี 2003 ซึ่งนำเสนอเรื่องราวของเด็กผู้หญิงชื่ออะฟุกานิสุตัน ที่ผู้เขียนจงใจให้เป็นภาพแทนของประเทศอัฟกานิสถาน ที่ถูกรายล้อมด้วยเพื่อนบ้านที่มีบุคลิกแข็งกร้าว รวมถึงเด็กที่ร่ำรวยและชอบรังแกคนอื่นอย่างเมอริเคน (ภาพแทนของสหรัฐอเมริกา)

เด็กหญิงอัฟุกานิสุตันกับเมอริเคน

เมื่อปี 2010 ก็เคยมีการสร้างตัวละครฮิโนโมโตะ โอนิโกะ ซึ่งแสดงภาพแทนคำที่ชาวจีนมักจะใช้ด่าชาวญี่ปุ่นว่าเป็น "พวกปีศาจญี่ปุ่น" เป็นความพยายามตอบโต้กึ่งล้อเลียนแนวคิดต่อต้านญี่ปุ่นในหมู่ชาวเน็ตจีน ในช่วงที่ทั้งสองประเทศมีข้อพิพาทเรื่องเกาะ

ฮิโนโมโตะ โอนิโกะ ที่มาภาพ: Wikipedia

และที่หลายท่านอาจจะเคยเห็นผ่านตาอยู่บ่อยครั้ง คือตัวละครจากเรื่อง 'พลังอักษะ เฮตาเลีย' (Hetalia: Axis Powers) ผลงานชองฮิมารูยะ ฮิเดคาสึ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเป็นตัวละคร 'ชายหนุ่ม' (bishounen) แต่ละคนก็เป็นภาพตัวแทนของประเทศในสงครามโลกครั้งที่ 1-2 เช่น ลุดวิค ตัวแทนของประเทศเยอรมนีซึ่งมักจะใส่ชุดทหารและมีบุคลิกแข็งกร้าว จริงจัง ตัวละครอิตาลีต้องพึ่งพาความช่วยเหลือเยอรมนีอยู่เรื่อยๆ ขณะที่ตัวละครอเมริกาชอบคิดว่าตัวเองเป็นฮีโร่ เป็นต้น เห็นว่ามีตัวละครตัวแทนประเทศไทยชื่อ 'เอกราช' ด้วย

การ์ตูน 'พลังอักษะ เฮตาเลีย' (Hetalia: Axis Powers) ที่มาภาพ: Wikipedia

มาถึงจุดนี้การสร้างบุคลาธิษฐานหรือการใช้ตัวการ์ตูนที่เป็นคนในการสร้างภาพแทนสิ่งต่างๆ น่าจะกลายเป็นเรื่องปกติของญี่ปุ่นไปแล้ว แม้กระทั่งรัฐธรรมนูญญี่ปุ่นก็ถูกนำมาดัดแปลงเป็นตัวละครสาวได้ ในหนังสือชื่อ Constitution Girls - Nihon-Koku Kenpo ซึ่งนำเสนอมาตราต่างๆ ในรัฐธรรมนูญญี่ปุ่นออกมาในรูปแบบของตัวการ์ตูนสาวน่ารัก โดยอาศัยฝีมือของนักวาด 10 คน และมีผู้เขียนคือนักกฏหมายยูโกะ โมริตะ จากสมาคมไดนิโตเกียวบาร์ ซึ่งเป็นสมาคมให้คำปรึกษาและบริการด้านกฏหมาย

Constitution Girls - Nihon-Koku Kenpo ที่มาภาพ: http://otakutlan.blogspot.com

และเมื่อปี 2011 ที่ผ่านมานี้เอง ก็มีของจุนจิ ฮ็อตตะ เรื่อง "Tsundere, Heidegger, and Me" ที่นำนักปรัชญายุโรปอย่างเรอเน เดสการ์ตส์, อิมมานูเอล คานท์ หรือกระทั่งนิชเช่ มาเป็นตัวละครสาวน้อยบุคลิกแตกต่างกัน

สีสันของประวัติศาสตร์ จากการตีความด้วยลายเส้นมังงะ

แต่ก็มีคำถามว่า การนำเสนอภาพของผู้นำเผด็จการซึ่งบางคนก็มีประวัติโหดเหี้ยม และฝากรอยแผลไว้ให้กับประชาชนในหน้าประวัติศาสตร์โลก จะเป็นการเหมาะสมแล้วหรือที่จะนำเสนอผู้นำเหล่านี้ในรูปแบบที่ดูน่ารัก-เซ็กซี่ หรือจริงๆ แล้วมันก็เป็นสีสันอย่างหนึ่งของการนำเสนอประวัติศาสตร์

"การทำให้ผู้นำเผด็จการฉาวโฉ่ดู 'น่ารัก' เหมือนจะเป็นการลดทอนความสำคัญของพวกเขา" ไบรอัน แอชคราฟ จากเว็บไซต์ Kotaku กล่าว "แต่คุณก็อาจจะอยากเถียงว่า พอได้เห็นพลพตนั่งเอกเขนกท่ามกลางภูเขาหัวกระโหลกยิ่งทำให้ผู้นำเขมรแดงผู้นี้ดูน่าเกรงกลัวมากขึ้นกว่าเดิม"

กระนั้นเองการนำภาพของเผด็จการมาวาดก็ทำให้เกิดการตีความใหม่ตามแต่ศิลปินผู้วาด เช่นการที่ Nishieda วาดเหมา เจ๋อ ตุง ออกมาในรูปแบบของเด็กสวมชุดเรดการ์ดกับกางเกงทรงฟักทอง, ผู้ใช้ชื่อ Super Zombie วาดคิมอิลซุงเป็นนักร้องไอดอล, ฮิตเลอร์เป็นเด็กผู้หญิงถือพู่กันและจานสี (ฮิตเลอร์มีประวัติเคยพยายามสอบเข้าโรงเรียนศิลปะแต่ถูกปฏิเสธ และใช้ชีวิตเป็นศิลปินลุ่มๆ ดอนๆ อยู่ในเวียนนา), ยอซีป บรอซ ตีโต เป็นภาพของผู้หญิงที่โอบอุ้มเด็กหลายๆ คน ซึ่งอาจจะสื่อถึงการเป็นผู้รวมชาติยูโกสลาเวีย

"Nyotaika!! Sekai no Dokusaisha Retsuden" จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์อิคารอส ในบ้านเราสามารถสั่งซื้อได้ผ่านคิโนะคุนิยะ

เรียบเรียงจาก

Hitler in a Mini-Skirt and Stalin in Hot Pants. Infamous Dictators as Anime Ladies, Kotaku, Brian Ashcraft, 03-12-2012

World's Dictators Transformed Into Moe Girls in Book, AnimeNewsNetwork, 03-12-2012

Constitution Girls Book Turns Law Into Moe Girls, AnimeNewsNetwork, 29-06-2011

http://en.wikipedia.org/wiki/Moe_anthropomorphism

http://en.wikipedia.org/wiki/Afuganisu-tan

http://th.wikipedia.org/wiki/พลังอักษะ_เฮตาเลีย (เข้าดูเมื่อวันที่ 6 ธ.ค. 2012)

เว็บบอร์ด Pantip : เมื่อท่านผู้นำเผด็จการ...กลายร่างเป็นสาวน้อยโมเอะ!!!!, โพสท์เมื่อ 4 ธ.ค.