ระบุชุมชนในรัฐฉานแสดงความโกรธเคืองต่อการละเมิดสิทธิมนุษยชนซึ่งเกิดขึ้นระหว่างกระบวนการสันติภาพ หลายพื้นที่กองทัพมีการใช้ความรุนแรงทางเพศ มีการเวนคืนที่ดิน ชาวบ้านระบุข้อมูลที่ถูกเปิดเผยเป็นแค่ยอดภูเขาน้าแข็ง ยังมีอีกหลายกรณีที่ไม่ถูกบอกเล่า

เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่ (SWAN) เผยแพร่รายงานเมื่อเร็วๆ นี้ ระบุว่า ชุมชนต่างๆ ที่เข้าร่วมการประชุมซึ่งจัดขึ้นทั่วรัฐฉานเมื่อเร็วๆ นี้ แสดงความโกรธเคืองต่อการละเมิดสิทธิที่ยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าในช่วงกว่าหนึ่งปีที่ผ่านมา มีความพยายามส่งเสริมกระบวนการสันติภาพ

การประชุมเพื่อสร้างความไว้วางใจและสันติภาพ จัดขึ้นที่ย่างกุ้งระหว่างวันที่ 26-28 พ.ย.(ที่มาของภาพ: เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่)

ทั้งนี้เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่ ได้เป็นเจ้าภาพร่วมจัดงาน “การประชุมเพื่อสร้างความไว้วางใจและสันติภาพ” ที่กรุงย่างกุ้งระหว่างวันที่ 26-28 พฤศจิกายน โดยความริเริ่มของพรรคสันนิบัติเพื่อประชาธิปไตยไทใหญ่ (Shan Nationalities League for Democracy - SNLD) โดยมีกลุ่มประชาสังคมหลายกลุ่มจากรัฐฉานเป็นผู้ร่วมจัดงานสัมนา โดยหลังจากนั้นสมาชิกของเครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่ ได้เดินทางเพื่อพบปะชุมชนต่างๆ ในรัฐฉานเกือบสามสัปดาห์ ทั้งที่เมืองตองจี หนองเขียว จ็อกแม สี่ป้อ ล่าเสี้ยว เกซี แสนหวี, ก๊ดขาย น้ำคำ หมู่แจ้ และเชียงตุง แม้จะถูกหน่วยงานทหารจับตามองอย่างใกล้ชิด ทั้งนี้โดยมีชาวบ้านหลายร้อยคนในแต่ละเมืองได้มาเข้าร่วมการประชุมซึ่งจัดขึ้นโดยสมาชิกพรรค พรรคสันนิบาตเพื่อประชาธิปไตยไทใหญ่ (พรรคหัวเสือ) (Shan Nationalities League for Democracy – SNLD) พรรคประชาธิปไตยเพื่อชาติพันธุ์ (พรรคเสือเผือก) (Shan Nationalities Democratic Party - SNDP) และสมาคมวรรณกรรมและวัฒนธรรมแห่งรัฐฉาน (Shan Literature and Culture Associations)

โดยจากการหารือชาวบ้านแสดงข้อกังวลเกี่ยวกับการเวนคืนที่ดินและความเสื่อมโทรมด้านสิ่งแวดล้อมอันเป็นผลมาจากการลงทุนในโครงการต่าง ๆ การสู้รบที่ยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องแม้จะมีข้อตกลงหยุดยิง และการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างต่อเนื่องโดยกองทัพพม่า รวมทั้งการใช้ความรุนแรงทางเพศ ผู้หญิงเหล่านี้ต่างกระตุ้นให้เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่เผยแพร่ข้อมูลต่อไป เกี่ยวกับกรณีที่ทหารพม่าก่อความรุนแรงทางเพศแต่กลับไม่ต้องรับโทษ

“ข้อมูลการข่มขืนกระทำชำเราตามรายงานของเครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่ เป็นแค่ยอดของภูเขาน้าแข็ง ยังมีอีกหลายกรณีที่ไม่มีการบอกเล่า เราต้องการทำงานกับเครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่เพื่อให้เกิดความยุติธรรมกับประชาชนของเรา” สตรีผู้หนึ่งจากเมืองจ็อกมีกล่าว

นอกจากนี้ชาวบ้านหลายคนพูดถึงโครงการสร้างท่อส่งก๊าซและน้ำมันของจีนในเขตที่ดินของตนทางตอนเหนือของรัฐฉาน ผู้หญิงซึ่งกระเสือกระสนหาทางเลี้ยงดูครอบครัวบรรยายให้ฟังว่า พวกเธอต้องหลบ ๆ ซ่อน ๆ ปลูกพืชผลในที่ดินซึ่งถูกทางการเวนคืนไปแล้ว

พิธีสวดมนต์ที่บ้านบ่อเกลือ เมืองสี่ป้อ เมื่อวันที่ 5 ธ.ค. เพื่อประท้วงโครงการท่อส่งก๊าซที่ส่งผลกระทบด้านความปลอดภัยในบริเวณพื้นที่ทำนาเกลือของชาวบ้าน ทั้งนี้ชาวบ้านต้องซ่อมแซมพื้นบ้านที่ถูกเกลือกัดเซาะทุกปี และกลัวว่าท่อก๊าซเส้นนี้อาจได้รับผลกระทบจากการกัดเซาะของเกลือ (ที่มาของภาพ: เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่)

ที่เมืองบ่อเกลือ เมืองสี่ป้อ เครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่ยังได้เข้าร่วมพิธีสวดมนต์ร่วมกับชาวนาและเกษตรกรกว่า 300 คน พร้อมพระภิกษุและ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในสภาพม่า ซึ่งจัดขึ้นที่บ้านบ่อเกลือ เมืองสี่ป้อ เมื่อวันที่ 5 ธ.ค. เพื่อประท้วงโครงการท่อส่งก๊าซที่ส่งผลกระทบด้านความปลอดภัยในบริเวณพื้นที่ทำนาเกลือของชาวบ้าน ชาวบ้านต้องซ่อมแซมพื้นบ้านที่ถูกเกลือกัดเซาะทุกปี และกลัวว่าท่อก๊าซเส้นนี้อาจแตกและระเบิดออกมาได้

“ประชาชนในรัฐฉานต่างตั้งคำถามต่อสันติภาพที่เกิดขึ้น เพราะมันกลับทำให้พวกเขาต้องสูญเสียที่ดินและหนทางทำมาหากินมากยิ่งขึ้น” หญิงหาญฟ้า โฆษกเครือข่ายปฏิบัติงานผู้หญิงไทใหญ่กล่าว เสียงของชาวบ้านเหล่านี้เน้นให้เห็นความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องยุติการตรึงกำลังของทหารพม่าในพื้นที่รัฐต่างๆ ของกลุ่มชาติพันธุ์ และเรียกร้องให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการสันติภาพอย่างเสรี หลายคนยังสะท้อนข้อเรียกร้องจาก “การประชุมเพื่อสร้างความไว้วางใจและสันติภาพ” เพื่อให้มีการจัดตั้งเป็นสหพันธรัฐเพื่อประกันความเท่าเทียมและความสงบสุขอย่างแท้จริงในพม่าด้วย