การชุมนุมทางการเมืองถือเป็นสิทธิและเสรีภาพที่ประชาชนพึงมี ตราบเท่าที่การชุมนุมทางการเมืองดังกล่าวไม่มีลักษณะที่ขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติของกฎหมายที่รัฐได้วางหลักเกณฑ์เอาไว้ ซึ่งการชุมนุมทางการเมืองนั้นอาจนำมาซึ่งผลประโยชน์ทางการเมืองและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นในทางการเมืองจากข้อเรียกร้องหรือข้อเสนอของกลุ่มผลประโยชน์และกลุ่มอิทธิพลที่มาทำการเคลื่อนไหวทางการเมืองผ่านการชุมนุมทางการเมือง อนึ่ง การชุมนุมทางการเมืองนั้นอาจทำได้ทั้งในเวลากลางวันและเวลากลางคืน เหตุที่เป็นเช่นนี้ ก็เพราะในปัจจุบันผู้จัดการชุมนุมทางการเมืองและผู้เข้าร่วมชุมนุมทางการเมืองได้นำเอาเทคโนโลยีส่องสว่างหรือไฟส่องสว่างประเภทต่างๆ มาประกอบกับการชุมนุมทางการเมือง เพื่อให้แกนนำการชุมนุมทางการเมืองและประชาชนที่สนใจเข้าร่วมชุมนุมทางการเมือง ได้มีโอกาสเลือกที่จะเข้าร่วมชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนหรือเวลาตั้งแต่เวลาพระอาทิตย์ตกจนถึงเวลาพระอาทิตย์ขึ้น ทั้งนี้ การจัดเวลาชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืน ก็ถือเป็นทางเลือกหนึ่งที่ผู้นำหรือแกนนำที่จัดกิจกรรมการชุมนุมทางการเมืองได้เปิดโอกาสให้ประชาชนผู้สนใจสามารถเข้าร่วมการชุมนุมทางการเมืองในเวลาช่วงเย็นหลังเลิกงาน ช่วงพลบค่ำหลังจากที่ว่างจากกิจกรรมประจำอื่นๆ และช่วงกลางคืนที่ไม่มีอุปสรรคด้านสภาพอากาศร้อนที่อาจกระทบต่อสุขภาพของผู้ชุมนุมทุกเพศทุกวัย

การชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนจำเป็นที่ต้องใช้เทคโนโยยีส่องสว่างหรือไฟส่องสว่างเข้ามาประกอบกับการจัดกิจกรรมการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืน ก็ย่อมสามารถให้ประโยชน์นานับประการต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและประชาชนที่มาเข้าร่วมกิจกรรมในบริเวณพื้นที่ชุมนุมทางการเมือง ตัวอย่างเช่น

ประการแรก ผู้จัดการชุมนุมทางการเมืองหรือแกนนำในการชุมนุมทางการเมือง สามารถจัดหามาตรการตรวจตราความปลอดภัยสำหรับประชาชนผู้สนใจเข้าร่วมชุมนุมในเวลากลางคืน ให้ประชาชนผู้เข้าร่วมชุมนุมทุกเพศทุกวัย มีความปลอดภัยในด้านชีวิต ทรัพย์สินและสุขภาพในขณะที่เข้ามาร่วมชุมนุมในเวลากลางคืน

ประการถัดมา ผู้จัดการชุมนุมทางการเมืองและแกนนำในการชุมนุมทางการเมืองอาจใช้เทคโนโลยีส่องสว่างหรือไฟส่องสว่าง ที่ก่อให้เกิดแสงสว่างในเวลากลางคืน ทำให้ผู้จัดการชุมนุมทางการเมืองและแกนนำทางการเมืองสามารถดำเนินกิจกรรมทางการเมืองในช่วงเวลากลางคืนได้เช่นเดียวกันกับเวลากลางวัน

ประการสุดท้าย ผู้จัดการชุมนุมทางการเมืองและแกนนำในการชุมนุมทางการเมืองอาจใช้การออกแบบแสงสว่างทางสถาปัตยกรรมประกอบกับอาคารหรือสิ่งก่อสร้างในบริเวณที่จัดการชุมนุมทางการเมือง เพื่อสร้างความรู้สึกการมีส่วนร่วมทางการเมือง ให้ประชาชนมีความรู้สึกว่าสถานที่ชุมนุมทางการเมืองนั้นมีความยิ่งใหญ่ ตลอดจนอาจทำให้ประชาชนมีอารมรณ์และความรู้สึกร่วมไปกับการปราศรัยหรือการแสดงสุนทรพจน์เพื่อปลุกระดมทางการเมืองของผู้นำการชุมนุมหรือแกนนำในการชุมนุมทางการเมืองในลักษณะต่างๆ รวมไปถึงมีความรู้สึกรวมไปกับกิจกรรมประกอบการชุมนุมทางการเมืองในลักษณะอื่นๆ เช่น การเดินขบวนและการแสดงต่างๆ ในเวลากลางคืน เป็นต้น

แม้ว่าเทคโนโลยีส่องสว่างหรือไฟส่องสว่างจะสามารถเอื้อประโยชน์ต่อการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนสักเพียงใดก็ตาม แต่ทว่าการนำเทคโนโลยีส่องสว่างหรือไฟส่องสว่างมาใช้สร้างประโยชน์ในการชุมนุมทางการเมือง โดยไม่คำนึงถึงการใช้งานแสงสว่างให้เหมาะสมกับลักษณะของพื้นที่หรือสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติในเวลากลางคืนบริเวณพื้นที่ที่มีการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืน รวมไปถึงพื้นที่ชุมชนในบริเวณโดยรอบ ย่อมอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพของผู้เข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองในเวลากลางคืน ระบบนิเวศของสัตว์และสิ่งมีชีวิตบริเวณโดยรอบพื้นที่ชุมนุมทางการเมืองที่ย่อมต้องการความมืดมิดตามธรรมชาติในเวลากลางคืน (nocturnal ecological system) สำหรับพักผ่อน ทำกิจกรรมตามธรรมชาติในเวลากลางคืน ผสมพันธุ์และเคลื่อนย้ายถิ่นฐานโดยอาศัยความมืดตามธรรมชาติ (dark-sky environment)

รูปที่ 1: ภาพการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนของพรรคนาซีโดยสถาปนิกชื่อ Albert Speer ได้ออกแบบการใช้งานแสงสว่างสำหรับประกอบกิจกรรมทางการเมืองในเวลากลางคืนในบริเวณเมืองนูเรมเบิร์ก (Nürnberg) ประเทศเยอรมนี

อ้างอิงจาก: Berkshire Fine Arts. (2013). Illuminati at Eclipse Mill Gallery: An Energized Exhibition in North Adams. 

ด้วยเหตุนี้ ไม่ว่าจะเป็นแสงสว่างจ้า (glare) ที่ส่องมาเข้าดวงตาของแกนนำการชุมนุมหรือประชาชนที่เข้าร่วมชุมนุมโดยตรง การใช้เทคโนโลยีแสงสว่างหรือไฟส่องสว่างในบริเวณพื้นที่ชุมนุมที่มีทิศทางส่องรุกล้ำไปยังที่อยู่อาศัยหรือพื้นที่ส่วนตัวของประชาชนที่อยู่อาศัยโดยรอบ (trespassing lights) รวมไปถึงการส่องแสงสว่างจากการออกแบบหรือติดตั้งหลอดไฟฟ้าหรือโคมไฟในบริเวณพื้นที่ที่มีการชุมนุมทางการเมืองในลักษณะที่ไม่เหมาะสม จนทำให้เกิดทิศทางของแสงส่องเรืองขึ้นไปยังท้องฟ้าในเวลากลางคืน  (sky glow) ซึ่งไม่เพียงจะทำให้เป็นการสิ้นเปลืองพลังงานโดยใช้เหตุแล้ว แสงส่องเรืองขึ้นไปยังท้องฟ้าในเวลากลางคืนยังอาจทำลายธรรมชาติและความมืดมิดในยามค่ำคืนในบริเวณโดยรอบพื้นที่ดังกล่าวได้

ฉะนั้น การใช้งานเทคโนโลยีแสงสว่างหรือไฟส่องสว่างที่มาจากการติดตั้งไฟส่องสว่างในบริเวณพื้นที่ชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนที่มีลักษณะที่ไม่เหมาะสมหรือไม่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในเวลากลางคืนดังที่ได้กล่าวมาในข้างต้น ย่อมล้วนแล้วแต่อาจก่อให้เกิดปัญหามลภาวะทางแสง (light pollution) ที่อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาวะของผู้ชุมนุมที่มาเข้าร่วมชุมนุมในเวลากลางคืนได้

อนึ่ง ในเวลากลางคืนร่างกายจะหลั่งสารเมลาโทนินได้ดีในช่วงที่มนุษย์นอนหลับพักผ่อนระหว่างเวลาตี 2 ถึงตี 4 หากแต่การจัดกิจกรรมการชุมนุมของแกนนำและประชาชนในเวลากลางคืนในช่วงระหว่างเวลาตี 2 ถึงตี 4 ย่อมอาจกระทบต่อกลไกการหลั่งสารเมลาโทนินในร่างกาย ซึ่งประโยชน์ที่สำคัญของสารเมลาโทนิน นั้นก็คือ การควบคุมนาฬิกาชีวิต (biological clock) และวงจรชีวิต (human circadian rhythms) ตามปกติหรือตามธรรมชาติของมนุษย์ที่ควรจะเป็น ด้วยเหตุนี้ การเปิดไฟส่องสว่างประกอบกับการจัดหรือดำเนินกิจกรรมของประชาชนในช่วงเวลาที่สมควรพักผ่อนในเวลากลางคืน อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อกลไกการทำงานตามปกติของร่างกายและนาฬิกาชีวิตของแกนนำการชุมนุม ประชาชนผู้เข้าร่วมชุมนุมและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ ที่ต้องมาปฏิบัติงานเพื่ออำนวยการต่างๆ ให้การชุมนุมผ่านพ้นไปได้ในเวลากลางคืน เช่น เจ้าหน้าที่ตำรวจ เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง เทศกิจ และพนักงานรักษาความสะอาดของท้องถิ่น เป็นต้น

รูปที่ 2: ภาพการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนของกลุ่มชุมนุมทางการเมืองเพื่อคัดค้านร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรม โดยบริเวณเวทีปราศรัยอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย บริเวณอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยและบริเวณพื้นที่โดยรอบ มีการใช้เทคโนโลยีแสงสว่างหรือไฟส่องสว่างหลายประเภท
อ้างอิงจาก: ไทยรัฐออนไลน์. (2013). ประมวลภาพ 'ม็อบต้านนิรโทษ' ยามค่ำคืนที่ถนนราชดำเนิน.

รูปที่ 3: ภาพการชุมนุมของกลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ในเวลากลางคืนบริเวณสนาม SCG เมืองทองธานี ที่มีการใช้งานของไฟส่องสว่างสนามกีฬา อันอาจก่อให้เกิดแสงเรืองไปยังท้องฟ้าบริเวณสนามกีฬาดังกล่าวได้ (sky glow around sports stadiums)

อ้างอิงจาก: โพสต์ทูเดย์ดอทคอม. (2013). ม็อบแดงรวมพล เตรียมปกป้องรัฐบาล.

ฉะนั้น การจัดการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืนของผู้นำการชุมนุมหรือแกนนำการชุมนุม จำต้องคำนึงถึงความปลอดภัย ระบบนิเวศในเวลากลางคืนและธรรมชาติในยามค่ำคืนบริเวณโดยรอบพื้นที่ชุมนุมด้วย เพราะไม่ว่าการชุมนุมทางการเมืองของกลุ่มอิทธิพลหรือกลุ่มผลประโยชน์ทางการเมืองระดับต่างๆ ที่ต้องการต่อสู้ให้ได้มาซึ่งข้อเรียกร้องให้ฝ่ายตรงกันข้ามกระทำตาม ไม่กระทำตามหรือจำยอมจะสำเร็จผลหรือไม่สำเร็จผลนั้น ก็ย่อมเป็นไปตามจังหวะและแนวทางแห่งการต่อสู้ในรูปแบบต่างๆ หากแต่ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ปัญหาด้านสุขภาพของประชาชนและปัญหาด้านความปลอดภัยของประชาชนที่เข้าร่วมการชุมนุมทางการเมืองในเวลากลางคืน ก็เป็นสิ่งสำคัญที่แกนนำการชุมนุมทางการเมือง ผู้จัดการชุมนุมทางการเมือง ผู้นำการชุมนุมทางการเมืองและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการชุมนุมทางการเมืองจำต้องหยิบยกหรือนำมาพิจารณาเช่นเดียวกัน

ดังนี้แล้ว แกนนำผู้ชุมนุม ผู้จัดการชุมนุม และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับการชุมนุม จำต้องตระหนักถึงประโยชน์อนันต์และโทษมหันต์ของการใช้งานเทคโนโลยีแสงสว่างหรือไฟส่องสว่างประกอบกับการชุมนุมในเวลากลางคืนด้วย โดยการติดตั้ง (installations) หลอดไฟฟ้าหรือโคมไฟภายนอกอาคารในบริเวณพื้นที่ที่มีการชุมนุมในเวลากลางคืน ควรถูกใส่ใจและตระหนัก ในขณะเดียวกัน การกำหนดเวลาเปิดปิดไฟส่องสว่างในเวลาที่ไม่ต้องการใช้งาน (switching off during night hours) ในบริเวณพื้นที่ชุมนุมทางการเมืองในเวลาที่มีผู้เข้าร่วมชุมนุมน้อยหรือไม่ต้องการใช้งาน ย่อมไม่เพียงจะเป็นการเสริมสร้างการประหยัดพลังงานเท่านั้น หากแต่ยังเป็นลดการใช้งานแสงสว่างในกรณีที่ไม่จำเป็นต่อการใช้งานในบริเวณพื้นที่ที่มีการชุมนุมทางการเมืองอีกด้วย

นอกจากนี้ การจัดที่พักที่มีความมืดอันปลอดจากมลภาวะทางแสงและปลอดภัยให้ประชาชนได้พักผ่อนในบริเวณที่มีการชุมนุมทางการเมืองในยามค่ำคืน ย่อมไม่เพียงส่งผลดีต่อสุขภาพของผู้เข้าร่วมชุมนุมในเวลากลางคืนเท่านั้น ยังอาจส่งผลดีต่อการต่อสู้ทางการเมืองในระยะยาวที่จำต้องอาศัยสุขภาพอนามัย แรงกายและจิตใจของผู้เข้าร่วมชุมนุมในการต่อสู้ร่วมไปกับแกนนำหรือผู้นำการชุมนุมอีกด้วย