นิธิ เอียวศรีวงศ์ แนะ รัฐบาลอดทน เชื่อไม่มีม็อบไหนอยู่ยาว ชี้ ยึดสถานที่ราชการได้ก็ไม่มีผลกระทบต่อรัฐ เพราะรัฐยุคดิจิตัลไม่ได้มีข้อจำกัดในการทำงาน และสิ่งที่สำคัญม็อบไม่ได้มีอำนาจอาญาสิทธิ์อื่นมารองรับเพื่อสถาปนาอำนาจใหม่

นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ยังระบุด้วยว่าพอใจท่าทียิ่งลักษณ์ในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ เพราะไม่สร้างความขัดแย้งเพิ่มขึ้น เตือนอย่าจุดไฟเพิ่มเชื้อให้ม็อบอยู่ยาว ทั้งนี้ ปัญหาของรัฐบาลคือการเปิดโอกาสสร้างเชื้อไฟให้ม็อบได้จากกรณีการผลักดันนิรโทษกรรม ดังนั้นต้องระมัดระวังที่จะไม่ทำอะไรที่ทำให้ม็อบลุกฮือขึ้นได้อีก

การยึดกระทรวงทบวงกรมตอนนี้ จะส่งผลขัดขวางการทำงานของรัฐจริงหรือไม่

หัวใจของการทำงานในระบบราชการแบบใหม่ โดยเฉพาะหลังยุคดิจิตอลแล้ว บางที มันไม่ได้อยู่ที่ ตัวกระทรวงทบวงกรม จะบอกว่ารัฐบาล ทำงานได้เหมือนเก่านั้นก็เป็นไปไม่ได้ เพราะมันลดลง แต่หัวใจสำคัญอาจจะอยู่ที่ข้อมูลในคอมพิวเตอร์ ซึ่งรวมศูนย์นะ แต่ข้อมูลคอมพิวเตอร์ในเมืองไทยยังไม่ได้รวมศูนย์ เพราะจะกระจายไปตามกรมกองต่างๆ แต่บางรัฐบาลที่ใช้ระบบดิจิตอลมาก จะรวมศูนย์ข้อมูลไว้กับตัวเอง

ตอนนี้รัฐบาลมีความเดือดร้อนแน่นอน แต่ไม่เหมือนสมัยก่อน สมัยก่อนการรัฐประหารคือการยึดพระราชวัง ก็จบเพราะทุกอย่างอยู่ที่ราชบัลลังก์ แต่ปัจจุบัน นี้โดยเฉพาะเมื่อเราใช้คอมพิวเตอร์มากขึ้น รัฐบาลยังสามารถทำงานต่อไปได้ในระดับหนึ่ง เช่น เป็นต้นว่า จ่ายเงินเดือนข้าราชการ เพราะว่าเงินไม่ได้อยู่ที่คลัง สมัยหนึ่งเงินอยู่ที่คลัง สมัยนี้เงินที่คลังมีแต่ตัวเลข แล้วธนาคารต่างๆ ตกลงกับรัฐบาลเป็นปีอยู่แล้วว่าคุณจะต้องจ่ายเงินเดือน ใครเท่าไหร่ เขาก็จะออกเช็คตามนั้นเป๊ะๆ มันก็ Run (ยังดำเนินไปได้) อยู่ ฉะนั้น รัฐบาลปัจจุบัน ในแง่หนึ่งมันกระจายการบริหารซะจนยึดยากชิบเป๋ง แต่ก็ยึดได้นะ ไม่ใช่ว่ายึดไม่ได้เลย

ฉะนั้น โดยสรุปก็คือ เวลาคุณจะยึดรัฐ คุณต้องยึดตัว “อาญาสิทธิ์” หรือ อำนาจที่ถูกต้องตามกฎหมาย เช่น อย่างเวลาที่เขาทำรัฐประหาร ก็คือ เขาไล่รัฐบาลเก่าออก แล้วสถาปนาตัวเองขึ้นมาเป็นอาญาสิทธิ์ แต่ตราบเท่าที่คุณยังไม่สามารถสถาปนาตัวเองเป็นอาญาสิทธิ์ คุณยังยึดไม่ได้

หมายความว่า การยึดสถานที่ราชการจะไม่ทำให้ผู้ชุมนุมบรรลุผลที่เขาต้องการ

จะบรรลุผลหรือไม่ ผมไม่ทราบ เพราะจนถึงที่สุดจริงๆ จะมีอำนาจอื่นเข้ามาทำให้เกิดอาญาสิทธิ์ ขึ้นหรือไม่ อาจจะมีหรือไม่มีผมไม่ทราบ แต่ถามว่าจะนำไปสู่การปฏิวัติแบบรัสเซียไหม ผมว่าไม่มีทางเป็นไปได้

เหตุการณ์ ตอนนี้ เทียบกับประวัติศาสตร์ ตอนไหนได้บ้าง แนวโน้มจะจบอย่างไร

มันเทียบไม่ได้เลย อย่างที่บอกรัฐมันเปลี่ยนไปแล้ว คุณไม่มีศูนย์กลางให้ยึดอีกแล้ว

ต่อให้ประชาชนยึดส่วนราชการได้ก็ยึดอำนาจรัฐไม่ได้

คืออย่างนี้ หัวใจสำคัญของการยึดอำนาจรัฐ คือการสถาปนาอาญาสิทธิ์ใหม่ และถามว่า การเคลื่อนไหวของคุณสุเทพ เวลานี้ เข้าใกล้การสถาปนา อาญาสิทธิ์ใหม่ไหม ผมว่าไม่

ถ้าไม่ใช่แล้วเป็นอะไร

เป็นการจลาจล... คือ อย่างการปฏิวัติรัสเซีย เริ่มต้นที่การจลาจล แต่ในขณะเดียวกันมันมีอีกกลุ่มหนึ่ง ที่พร้อมจะเข้าไปสถาปนาอาญาสิทธิ์ใหม่ คือพรรคคอมมิวนิสต์แห่งโซเวียต แล้วก็ทันทีที่รัฐบาลประชาธิปไตยของ บอลเชวิค ล้มลง เขาก็สถาปนาตัวเองเป็นอาญาสิทธิ์

ทางออก รัฐบาลควรยุบสภา หรือ ม็อบ ควรหยุดยึดสถานที่ราชการ

คืออย่างนี้ ยุบสภาจะได้ประโยชน์อะไร คำตอบคือ สร้างความชอบธรรมอันใหม่ เพราะ คุณถูกเลือกตั้งมาใหม่ ประชาชน ก็ยืนยันจะเอาคุณยิ่งลักษณ์กลับมา แล้วคุณจะเอาอะไรอีก คำถามคือ การเลือกตั้งปัจจุบันในประเทศไทย ยังเป็นความชอบธรรมอยู่หรือไม่ ผมคิดว่า คุณสนธิ คุณสุเทพ ได้กระทืบการเลือกตั้งให้มันเละ ไปหมดแล้ว มันไม่เป็นที่มาแห่งความชอบธรรมสักเท่าไหร่ ไม่ใช่ไม่เป็นเลยนะ คือ ไม่เป็นอย่างแต่ก่อนแล้ว แล้วด้วยเหตุดังนั้น คุณสุเทพ พูดเองว่า ยุบสภาก็ไม่เลิก เพราะการเลือกตั้งถูกทำลายความชอบธรรมไปแยะแล้ว ส่วนจะได้ผลไหม ผมทำนายไม่ถูก

ส่วนตัวอาจารย์ อยากให้จบอย่างไร

คือผมยังคิดว่า คุณไปทำร้ายเขาไม่ได้ ผมก็อยากให้ จบโดยที่ คนจำนวนมากที่อยู่กับคุณสุเทพเวลานี้ เริ่มพบว่า เฮ๊ย มันเป็นไปไม่ได้ ....ไม่ใช่ประเทศไทยไม่ควรเปลี่ยนนะ คือควรเปลี่ยน แต่เปลี่ยนด้วยวิธีนี้ไม่ได้

อาจารย์อยากให้ประชาธิปัตย์ ใจเย็นรอเลือกตั้งครั้งใหม่หรือเปล่า

ผมไม่ไปขอร้องใคร นอกจากเพียงหวังว่า หลังจากรัฐบาลยืนอยู่กับที่ อย่างนี้ได้อีกสักเดือนหนึ่ง ผมก็หวังว่า ผู้ชุมนุมจะลดลง คือจริงๆ ม็อบทั้งหลายในโลกนี้ มันไม่อยู่ถาวรนะ ยกเว้น คุณไปทำให้มันถาวรขึ้นเอง เช่นเป็นต้นว่า เมื่อปี 48 ม็อบของคุณสนธิ เริ่มจางลงเมื่อต้นปี 49 แล้วคุณทักษิณ ก็กรุณาทำให้ม็อบแข็งแรงขึ้นด้วยการขายหุ้น คือขายหุ้นจะถูกหรือผิด ผมไม่พูดถึง แต่มันเป็นเหตุเพียงพอที่จะทำให้ คนเข้ามา ครั้งนี้ คุณทักษิณ ก็ให้ความกรุณาอีก โดยการออก พ.ร.บ.นิรโทษกรรม(เหมาเข่ง) ...คือ ขึ้นชื่อว่าม็อบ ผมยังเชื่อว่า ไม่อยู่ได้ถาวร

อาจารย์พอใจบทบาทคุณยิ่งลักษณ์ ในสภาล่าสุด หรือไม่

พอใจ คือ ผมไม่คิดว่าคุณยิ่งลักษณ์ ควรทำอะไรมากไปกว่านี้ ... คือในสถานการณ์ที่เป็นอยู่ในขณะนี้ คุณหวังจะให้คุณยิ่งลักษณ์ทำอะไร ถ้าคุณยิ่งลักษณ์ขึ้นมาพูดฉาดฉานแบบเดียวกับคุณอภิสิทธิ์ ผมคิดว่า ภาพของคุณยิ่งลักษณ์ ที่คนรู้สึกว่า “เฮ๊ย แกก็เป็นอย่างนี้แหละ” ภาพก็จะเสียไปเปล่าๆ ... ก็ดีแล้วก็ตอบแค่นั้นแหละ

คือเล่นบทบาทในสภา ไม่ต้องตอบโต้การเมืองข้างนอก

ครับ

คำแนะนำของอาจารย์ ของอาจารย์ คือให้รัฐบาลตรึงสภาวะแบบนี้ ทนกับม็อบไป

ใช่ ผมเชื่อว่าไม่มีม็อบไหนอยู่ได้ คือ อย่าไปโหมไฟต่อนะ ผมว่าไม่มีม็อบไหนอยู่ได้ -เช่น คุณทักษิณ ไม่ควรโฟนอิน? คุณทักษิณ ไม่รู้จะเข็ดหรือยัง แต่อย่าทำอะไรให้เกิดสิ่งนี้ขึ้นอีก ...จริงๆ คุณยิ่งลักษณ์ ควรจะออกมาขอโทษ ตั้งแต่ตอนที่ รู้ว่าตัวเองต้องถอยแล้วว่าโอเคอันนี้ผิด

ตอนนี้ มีข้อเรียกร้องให้ยุบสภา เพราะรัฐบาลควรจะรับผิดชอบตั้งแต่ผลักดันแต่นิรโทษกรรมเหมาเข่งแล้ว

ยุบก็ดี ผมไม่ปฏิเสธ ว่าไม่ควรยุบนะ แต่ผมยังสงสัยว่า ยุบแล้ว หลังคุณได้รับการเลือกกลับมาใหม่ ยังเกิดความชอบธรรมมากขึ้นไหม ผมไม่ค่อยแน่ใจ เพราะ เราได้ช่วยกันกระทืบระบบเลือกตั้ง จนหมดความชอบธรรมไปแล้ว

ในขณะเดียวกัน คนที่สนับสนุนพรรคเพื่อไทยไม่น้อยยังเชื่อในระบบการเลือกตั้ง

แต่เลือกตั้งแล้วจะหยุดสิ่งนี้ไหม ผมก็ไม่แน่ใจ เพราะม็อบคุณสุเทพ ก็บอกแล้วว่า ถึงยุบสภาไปก็ยังไม่เลิก แล้วอย่างที่ผมบอก ระบบการเลือกตั้ง ไม่ใช่ความชอบธรรม(ที่มาอำนาจรัฐ) แก่คนจำนวนหนึ่งเสียแล้ว แต่ไม่ใช่ทั้งหมด

อาจารย์ไม่เห็นด้วยที่เป็นแบบนี้

แน่นอน