จดหมายถึงทีมสนับสนุนและทีมทนายความ

12 พฤษภาคม 2557

สวัสดีครับทุกคน

ผมได้รับฉันทานุมัติจากเพื่อนๆ ให้เป็นตัวแทนเขียนจดหมายฉบับนี้ถึงฟินแลนด์ แม้ว่าผมจะเขียนเรื่องราวของพวกเราคนงาน Ber-Ex ร่วมชะตากรรมมาหลายฉบับ แต่ไม่มีครั้งไหนที่ผมจะนั่งเขียนหนังสือฉบับนี้ด้วยใจที่หดหู่มากเช่นนี้

หลังจากได้นัดเจอกับเพื่อนๆ 50 คนที่บ้านของผม ในสายของวันที่ 9 พฤษภาคม 2557 ซึ่งการนัดหมายเจอกันในครั้งนี้ ทำให้ตัวผมนอนแทบไม่หลับตลอดทั้ง 2 คืนที่ผ่านมา บอกในใจตัวเองว่าทำไม่เราไม่รวยกว่านี้ จะได้แก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของเพื่อนๆ หลายคนที่มีอยู่

เกือบจะถึงหนึ่งปีแล้ว ที่ปัญหาความเดือดร้อนของพวกเราคนงาน BER-EX 50คน ยังไม่ได้รับการแก้ไขหรือเยียวยา จากBer-ex และหน่วยงาน หรือคนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง

ชะตากรรมของเพื่อนๆ และตัวผมมันช่างตอกย้ำสุภาษิตที่ว่า "ผีซ้ำด้ำพลอย" คือเมื่อเริ่มรวน ปัญหาต่างๆ ก็เททับลงมากันเป็นระลอกคลื่น ชีวิตของพวกเราทุกคนมันรวนและซวนเซกันไปหมด นับตั้งแต่กลับมาจากฟินแลนด์ แต่พวกผมไม่ยอมรับหรอกนะครับว่า นี่เป็นความโชคร้ายเฉพาะพวกผมแค่ 50 คนเท่านั้น ส่วนคนงานคนอื่นๆ โชคดีได้เงินกลับบ้านเช่นที่บริษัทและอุตสาหกรรมเบอร์รี่พากันกล่าวอ้าง

แม้แต่ในหมู่บ้านผมเอง ในปีที่ผ่านมา มีคนในหมู่บ้านผมเดินทางไปเก็บเบอร์รี่ด้วยกัน 20 คน สวีเดน 10 คน และฟินแลนด์ 10 คน มีเพียง 3 คนที่บอกว่าพอใจกับรายได้ที่ได้กลับบ้านคนละ 3,000 ยูโร 2 คน และมีเพียง 1 คนที่ได้ 5,000 ยูโร ส่วนที่เหลือได้เงินกลับมาคนละแค่ 1,000–1,500 ยูโร และต่างก็พูดกันเป็นเสียงเดียวว่าไม่คุ้มค่าแรงงาน ทั้งนี้พวกเราถึงครึ่งหนึ่ง หรือ 10 คน ต้องเสียหายและต้องลุกมาประท้วงและฟ้องร้องบริษัทเบอร์รี่ ทั้ง M Phoenix ที่สวีเดน และ Ber-Ex ที่ฟินแลนด์

เพราะความช่วยเหลือของทุกคนที่ฟินแลนด์ พวกเราชาว Ber-Ex ยังคงรักษาเอกภาพและพลังใจที่จะสู้ แต่ในขณะที่เพื่อนร่วมหมู่บ้านของผม 2 คน ที่ต้องสู้อย่างโดดเดี่ยวและไร้คนช่วยเหลือ ต้องถอนคดีฟ้องร้องกับ Phoenix เพราะทนแรงกดดันและค่าใช้จ่ายในการดำเนินคดีที่ต้องจ่ายเองไม่ได้ เขาทั้งคู่ต่างก็เคร่งเครียดกับการก้มหน้าก้มตาทำงานใช้หนี้เบอร์รี่คนละ 1,500 ยูโร กันอยู่ถึงตอนนี้

พวกเราคนงาน Ber-Ex ทั้ง 50 คน ที่ลุกขึ้นสู้นั้น แม้ชีวิตนับตั้งแต่กลับมาจะยากลำบากกันอย่างที่สุด กับภาระหนี้ที่ยังคงค้างกันอยู่คนละเป็นแสนหรือกว่าแสน และต้องทำงานรับจ้างกันทุกชนิดเพื่อหาเงินมาจ่ายดอกเบี้ย แต่ทุกคนจะยังคงเชื่อมั่นในกระบวนการยุติธรรมและรอคอยการตัดสินคดีที่ฟินแลนด์ พวกเราไม่อาจหาคำขอบคุณได้มากพอ ที่มีทนายอาสา Ville Hoikkala และทีมสนับสนุนที่ฟินแลนด์ที่ทำงานกันอย่างแข็งขัน โดยเฉพาะพี่เล็ก พี่ริกู ลี่ ทะนะลี่ มิสก้า มารู เซียป้า เฮลี่ และ สส. แอนนา ขอบคุณทุกท่านอย่างเหลือเกิน

ในวันที่ 9 พฤษภาคมนั้น เพื่อนๆ ที่สามารถเดินทางมาประชุมที่บ้านผมได้มากันถึง 30 คน โดยได้รับมอบหมายจากคนอื่นในครอบครัวที่ไปเก็บเบอร์รี่กับพวกเรา ที่ไม่อาจเดินทางมาร่วมประชุมได้ ทั้งนี้มีหนึ่งคนเดินทางไปทำงานที่ต่างประเทศอีกครั้ง และหนึ่งคนต้องไปเป็นทหารเกณฑ์ 2 ปี  

แน่นอนว่า ในวงสนทนาของเพื่อนๆ ปัญหาที่หนักหน่วงของทุกคน ก็คือเรื่องภาระหนี้สินที่เกิดขึ้นในการมาเก็บเบอร์รี่ที่ฟินแลนด์เมื่อปีที่ผ่านมา เพื่อนๆ ที่กู้ยืมเงินนอกระบบไป ต่างก็ถูกตามทวงจากนายทุนเงินกู้ ไม่เว้นแต่ละวัน พวกเขาต่างก็ยืมเงินคนนั้นมาโปะคนนี้ ในจำนวนหนี้สินที่ยังอยู่เท่าเดิม

ในจดหมายฉบับนี้ ในระหว่างเขียนในนามเพื่อนทุกคน ผมจำเป็นต้องขอเล่าด้วยใจจริงว่า ผมรู้สึกหดหู่และเจ็บปวดมาก ที่เห็นความยากลำบากของเพื่อน และจำต้องย้ำกับทีมสนับสนุนและทางคุณทนายว่าพวกเรากำลังลำบากมาก และจำเป็นที่จะต้องมีการช่วยเหลือที่เป็นรูปธรรมเข้ามาบ้าง และจำเป็นจะต้องมีเงินมาแก้ไขปัญหาหนี้สินบ้างเพื่อผ่อนปรนความเครียดและความกดดันของทุกคนและครอบครัวในระหว่างรอคดีตัดสิน

นับแต่เดินทางกลับมาบ้าน พวกเราส่วนใหญ่ต้องเร่รอนหาทำงานไปทั่ว ในภาระประจำของชีวิตที่มีอยู่แล้วก็มากกันอยู่ เมื่อโถมทับด้วยภาระหนี้เบอร์รี่ก้อนใหญ่และดอกเบี้ยแพง พวกเราจึงมีศักยภาพในการใช้ได้แค่ดอกเบี้ย ประจวบกับผลิตผลทางการเกษตรก็ไม่ได้ดีเท่าที่ควร ทั้งทำนาไม่ได้เพราะไม่มีน้ำ และขาดทุนอ้อยที่แห้งตายเพราะความแห้งแล้ง และปัญหาการเมืองที่ยังวุ่นวายและเราก็อยู่ในสภาวะที่ไร้รัฐบาลกันมาเป็นปี ส่งผลให้พวกเราบางคนยังไม่ได้รับเงินค่าจำนำราคาข้าว เราไม่รู้ว่าในปีหน้าพวกเรากี่คน ที่อาจจะต้องเสียทรัพย์สินไปกับการใช้หนี้เบอร์รี่ ถ้าคดีความยังไม่ตัดสินและพวกเรายังไม่ได้รับเงินค้างจ่ายและค่าชดเชย

นอกจากเงินกู้นอกระบบ เพื่อนๆ ที่กู้ยืมเงินจาก ธกส.โดยการค้ำประกันของ Ber-Ex รวมทั้งตัวผม ธกส. ก็ยังมาตามถามถึงบ้านว่าทำไมไม่นำเงินไปใช้หนี้ที่มีอยู่ จะให้เอาเงินที่ไหนไปใช้เล่า ก็พวกเราได้เงินมาเพียงเล็กน้อย ไปจ่ายค่าปุ๋ยค่ายาที่ค้างคาเขาไว้ที่ร้านค้า มันก็ยังจะไม่พอจ่ายอยู่แล้ว ธกส. มีหนังสือมาและมาเองหลายครั้ง บอกว่าจะหาแนวทางแก้ไข แนวทางแก้ไขของ ธกส. ก็คือเราคนงานต้องจ่ายหนี้เบอร์รี่ ทั้งๆ ที่ก่อนอนุมัติเงิน ธกส. มีใบประเมินรายได้ ที่พวกเราจะได้รับในเวลา 2 เดือนที่อยู่ฟินแลนด์ ก็น่าจะพิทักษ์ประโยชน์พวกเราคนงาน แทนที่จะมาไล่บี้เอาเงินจากเรากันให้ได้

เอาเข้าจริง ธกส. ก็รู้อยู่เต็มอกในขั้นตอนต่างๆ และให้ความร่วมมือกับบริษัท เพื่อให้เราต้องเป็นหนี้ ธนาคารปล่อยกู้ก็ได้ดอกเบี้ย (หรืออาจจะมีค่าอื่นๆ ที่เจ้าหน้าที่บางคนอาจจะได้จากความร่วมมือกับบริษัท) จึงร่วมกันทำให้คนงานอย่างพวกเราฝันสวยหรูว่า จะต้องได้เงินกลับบ้าน ได้เงินมาใช้หนี้ ธกส.

ในวันนี้พวกเราไม่มีเงิน ไม่ได้เงินกลับบ้าน หลังจากไปเก็บเบอร์รี่แล้วเกิดปัญหา เจ้าหน้าที่ ธกส. ก็ยังมาตามไล่บี้กับพวกเราคนจน มิใยที่เราจะบอกว่าให้ไปไล่บี้เอากับบริษัท Ber-Ex ที่เขาร่วมวางแผนกับ ธกส. เพื่อให้พวกเราไปเก็บเบอร์รี่ และบริษัทก็โกงพวกเราอีกด้วย

จนวันนี้จะเป็นปีแล้วที่เพื่อนๆ ของพวกเราอีก 20 คน ที่ Ber-Ex ไม่ยอมจ่ายเงินและไม่ยอมแก้ไขใดๆ แล้วพวกเราจะเอาเงินที่ไหนมาใช้หนี้เบอร์รี่

ยิ่งคิดเรื่องของตัวเองและเพื่อนๆ ที่เจอะเจอ ปัญหาร่วมกันก็ยิ่งเหนื่อยใจแทนครอบครัวของพวกเขาลำพังจะต่อสู้เพื่อครอบครัว ก็ปากกัดตีนถีบอยู่แล้วสำหรับพวกเรา ยิ่งคิดก็ยิ่งคับแค้นในใจ อยากทวงถามถึงความยุติธรรมว่ามันมีบ้างไหมในโลกใบนี้ ในประเทศไทย หรือแม้แต่ในฟินแลนด์

มันมีด้วยหรือกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับพวกเราแบบนี้ แล้วไม่มีใครเลยมาแสดงความรับผิดชอบกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับพวกเรา

พวกเราผิดหรือ พวกเราผิดตรงไหน ผิดตรงที่เชื่อบริษัทค้าคนงานไปเก็บเบอร์รี่อย่างง่ายๆ ใช่ไหม ก็เราเชื่อเพราะข้าราชการทั้งสองประเทศออกใบอนุญาตต่างๆ ให้ Ber-Ex และ TS-Law เพื่อมาหลอกลวงพวกเรา ทำทุกอย่างที่ดูเหมือนถูกต้องตามกฎหมาย ของทั้งสองประเทศ ข้าราชการของทั้งสองประเทศ รับรู้กับทุกเรื่องทุกขั้นตอน ในการนำเข้าแรงงานทาสอย่างพวกเรา พร้อมพากันพูดว่า "งานเก็บเบอร์รี่ช่วยนำรายได้เข้าจังหวัดชัยภูมิ พวกเราจะไม่ถูกหลอกเพราะกระทรวงแรงงานรับรอง และได้เงินกลับบ้านแน่"

แต่พอพวกเราประสบปัญหา ทุกฝ่ายพยายามปัดภาระ อ้างว่าเป็นเฉพาะคนกลุ่มน้อย หัวรุนแรง มาเพื่อสร้างปัญหา ขี้เกียจทำงาน สุดแต่จะพยายามอ้างกันเพื่อปัดความรับผิดชอบ

พวกเราต้องเป็นหนี้ตั้งแต่เริ่มต้นคิดที่จะมาเก็บเบอร์รี่ที่ฟินแลนด์ เงินน้อยนิดที่เก็บออมและกู้หนี้ยืมสินมาละลายหายไปกับธุรกิจเบอร์รี่ของที่นี่ กับความผิดพลาดที่หน่วยงานรัฐทั้ง 2 ประเทศ ไม่ยอมรับ และไม่ยอมแก้ไขเยี่ยวยา

พวกเราต้องเสียเวลา ถูกบีบทั้งร่างกายและจิตใจในเวลาที่อยู่ฟินแลนด์ เดือนหรือ 2 เดือน ต้องทำงานหนักเพื่อให้ได้มาซึ่งความอยู่รอดของธุรกิจเบอร์รี่ของฟินแลนด์

พวกเราเหน็ดเหนื่อยเพียงไร ในแต่ละวันที่ทำงานเก็บเบอร์รี่ให้บริษัท เพื่อเก็บเบอร์รี่ให้ได้ 5 ตัน 6 ตัน เพื่อจะได้เหลือเงินกลับบ้านดังที่วาดหวัง ... แต่บริษัทไม่เคยรับรู้และไม่เคยใส่ใจ

Ber-Ex, Polarica และบริษัทเบอร์รี่ทั้งหลาย ท่านมีหัวใจในความเป็นคนอยู่หรือเปล่า หรือคิดว่า พวกเรามันก็แค่ขยะที่บริษัทจะทำอย่างไรก็ได้ ในร่างกายของท่านมันมีอะไรที่เกินกว่าพวกเรามีหรือ ถึงได้ดูถูกความเป็นคนของพวกเราเช่นนี้ เราก็มีร่างกายและหัวใจเหมือนๆ กันกับทุกคน เหมือนกับท่าน แต่สิ่งที่เรามีน้อยกว่าก็แค่เพียงทรัพย์สิน ซึ่งพวกท่านก็ได้มาจากการทำนาบนหลังของพวกเรา

ในวันนี้พวกเรา 50 คน จะขอยืนหยัดเพื่อให้พวกท่านหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องรับผิดชอบในเรื่องที่เกิดขึ้นกับพวกเราในครั้งนี้ เพื่อจะบอกว่า คนงานไทยไม่ใช่วัวควาย เรามีตัวตนและศักดิ์ศรี และเรากลุ่มคนงาน Ber-Ex 50 จะต่อสู้เพื่อให้บริษัทและอุตสาหกรรมเบอร์รี่ต้องรับผิดชอบกับความเจ็บปวดและเสียหายของคนงานเก็บเบอร์รี่ชาวไทย

พวกเราได้ทำแบบสำรวจหนี้สินและค่าใช้จ่ายดอกเบี้ยหลังจากกลับมาแล้ว พร้อมแนบมากับจดหมายนี้ เพื่อชี้ให้เห็นว่าอุตสาหกรรมเบอร์รี่ที่ฟินแลนด์ได้ทำร้ายพวกเราเกษตรและครอบครัวชาวไทยอย่างไรบ้าง และขอร่วมกันส่งเสียงอีกครั้งว่า แม้พวกเราจะถูกบริษัทและอุตสาหกรมเบอร์รี่ย่ำยีราวกับเป็นอาชญากร แต่พวกเราไม่ใช่อาชญากร พวกเรารับรู้ดีว่า มีคนงานเก็บเบอร์รี่ชาวไทยนับพันนับหรือนับหมื่นที่เคยเสียหายและเจ็บปวดกับการเดินทางมาเก็บเบอร์รี่แต่พวกเขาถูกทำให้กลัวและปิดปากเงียบ แต่พวกเรา 50 คน ขอพูด ขอต่อสู้พิสูจน์ข้อเท็จจริง เพื่อยืนยันว่า พวกเราถูกหลอกลวงด้วยกลโกงแห่งกฎหมาย และถูกค้ามาเป็นทาส

เราอยากจะบอกทางทีมทนายและทีมสนับสนุนว่า พวกเราเป็นคนมีศักยภาพ และมีศักดิ์ศรีเช่นเดียวกับคนฟินน์ และการถูกค้าครั้งนี้ มันสร้างความเสียหายกับพวกเราอย่างใหญ่หลวง และชีวิตพวกเราเสียศูนย์กันคนละปีหรืออาจจะสองปี

ถ้าจะถามว่า พวกเราจะเรียกร้องค่าเสียหายจากการถูกย่ำยีศักดิ์ศรีและใช้แรงงานฟรีเช่นนี้เท่าไร พวกเราคนงาน Ber-Ex ทั้ง 50 คน ได้มีการพูดคุยกันเรื่องนี้และรู้ว่าความเสียหายมันแทบจะประเมินมูลค่าไม่ได้ เพราะราคาความเสียหายมันเยอะเกินกว่าจะกล่าวได้ แต่พวกเราก็ตระหนักถึงความจริง และลงความเห็นกันว่า เพื่อให้พวกเราฟื้นฟูสภาพชีวิตของพวกเราคืนมาในสภาพก่อนที่ชีวิตและครอบครัวของเราจะต้องมาประสบชะตากรรม อันเป็นผลพวงจากความละโมภของอุตสาหกรรมเบอร์รี่ที่ฟินแลนด์ ที่รัฐบาลฟินแลนด์ส่งเสริมและช่วยเหลือ คงต้องใช้เงินไม่ต่ำกว่า 5,000 ยูโร เพื่อฟื้นฟูสู่สภาพเดิม

อยากจะบอกกับฟินแลนด์และอุตสาหกรรมเบอร์รี่ โดยเฉพาะ Ber-Ex ว่า หยุดทำกับพวกเราราวกับว่าเป็นอาชญากร เพราะเราพูดความจริง และกระบวนการยุติธรรมโปรดเอาบริษัทที่ค้ามนุษย์มาลงโทษเสียทีเถิด เราขอย้ำว่า ไม่ใช่เราแค่ 50 คนเท่านั้นที่มีปัญหา แต่เพราะคนงานคนอื่นถูกทำให้อยู่ในความกลัวและปิดปากเงียบต่างหาก เพราะเราทราบกันดีว่า การลุกขึ้นสู้เพื่อสิทธิแรงงานและศักดิ์ศรีมันมีค่าใช้จ่ายและความเสียหาย และพวกเราสมควรได้รับการสนับสนุน ไม่ใช่ถูกผลักใสไล่ส่ง เพราะสังคมไม่อาจยอมรับความจริงได้

พวกเราขอบคุณทีมทนายและทีมสนับสนุนเป็นอย่างสูงมา ณ ที่นี่ ในการใส่ใจและทุ่มเทแรงกายแรงใจเพื่อช่วยพวกเราต่อสู้เพื่อสิทธิ และเพื่อหยุดยั้งขบวนการค้าแรงงานทาสมาฟินแลนด์ พวกเรายืนยันจะสู้ถึงที่สุด เพื่อโอกาสในการให้ปากคำข้อเท็จจริง เพื่อให้กระบวนการยุติธรรมที่ฟินแลนด์และสังคมฟินแลนด์ได้เป็นผู้ตัดสิน ไม่ใช่โดยการเชื่อการตัดสินพวกเราจากบริษัทที่ค้าพวกเรามาแสวงหาประโยชน์เช่นนี้