ICC เสนอลดระดับ 'กรรมการสิทธิไทย' จาก A เป็น B

คณะอนุกรรมการในการประเมินสถานะของ ICC ซึ่งเป็นหน่วยงานตรวจสอบ-ประเมินการทำงานของคณะกรรมการสิทธิทั่วโลก เสนอลดระดับกรรมการสิทธิของไทย จาก A เหลือ B หลังพบปัญหา อาทิ กสม.ไม่สนองต่อปัญหาละเมิดสิทธิในประเทศทันท่วงที กระบวนการสรรหาไม่มีความหลากหลาย ทั้งนี้ มีเวลา 1 ปีในการแก้ไขตามความเห็นที่ ICC เสนอให้ มิเช่นนั้นจะถูกลดสถานะเป็น B

31 ธ.ค.2557 วานนี้มีการเผยแพร่รายงานการประชุมเมื่อเดือนตุลาคมของคณะอนุกรรมการในการประเมินสถานะฯ ของคณะกรรมการประสานงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน (International Coordinating Committee on National Human Rights Institutions: ICC) โดยมีมติเสนอให้ลดระดับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ของไทย จากสถานะ A เป็น B

สำหรับ ICC ตั้งอยู่ที่กรุงเจนีวา สวิตเซอร์แลนด์ เป็นหน่วยงานระหว่างประเทศที่มีบทบาทในการตรวจสอบและประเมินการทำงานของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนทั่วโลกว่าได้ดำเนินการตามหลักการปารีส (Paris Principles) ในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนหรือไม่

ทั้งนี้ ในการประชุมเมื่อเดือน ต.ค.ที่ผ่านมา มีการประเมินคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนทั่วโลกจาก 16 ประเทศ โดยมีเพียงไทยเท่านั้นที่ถูกลดระดับ ที่เหลือเป็นการเลื่อนขั้น คงระดับและบางส่วนถูกเลื่อนการประเมินไปครั้งหน้า โดยครั้งนี้ มีการเสนอให้รับรองสถานะของประเทศลิเบียเป็น B

สำหรับประเด็นที่คณะอนุกรรมการฯ ของ ICC ให้ความเห็นต่อ กสม. มีอาทิ

กระบวนการคัดเลือกและแต่งตั้ง กสม. พบว่า ไม่มีการกำหนดให้ต้องประชาสัมพันธ์การรับสมัคร กสม. คณะกรรมการสรรหา กสม. มาจากองค์กรสาธารณะไม่กี่แห่ง ไม่มีความเป็นตัวแทนที่ชัดเจน ไม่มีการกำหนดให้ปรึกษา หารือกับกลุ่มที่มีส่วนได้ส่วนเสีย หรือภาคประชาสังคม ไม่มีข้อกำหนดเรื่องการปรึกษาหารือหรือการมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางในการรับสมัคร การคัดเลือกและกระบวนการสรรหาคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และไม่มีเกณฑ์ที่ละเอียดและชัดเจนที่จะใช้ประเมินคุณสมบัติของผู้สมัครเป็น กสม.

ด้านการตอบรับปัญหาด้านสิทธิมนุษย์อย่างทันสถานการณ์ กสม.ไม่สามารถตอบรับกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนร้ายแรงได้ทันสถานการณ์ โดยอ้างถึงเหตุการณ์ความรุนแรงในปี 2553 ซึ่งมีผู้บาดเจ็บล้มตายจำนวนมาก แต่ กสม.ใช้เวลาถึงสามปีในการทำรายงานเรื่องดังกล่าว นอกจากนี้ ยังมีกรณีการชุมนุมในปลายปี 2556 ซึ่งส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บเช่นกัน ทั้งนี้ แม้ว่า กสม.ได้ระบุว่ากำลังพยายามติดตามสถานการณ์สิทธิ แต่จะเห็นว่า ขณะนี้ กสม.ยังไม่มีรายงานการละเมิดสิทธิกรณีนี้ออกมา

นอกจากนี้ ยังมีข้อสังเกตถึงบทบาทของ กสม. ในสถานการณ์รัฐประหารหรือสถานการณ์ฉุกเฉินว่า องค์กรสิทธิควรมีหน้าที่เฝ้าระวังและธำรงความเป็นอิสระ รวมถึงส่งเสริมและยืนยันการเคารพสิทธิมนุษยชน หลักประชาธิปไตย และส่งเสริมความแข็งแกร่งของหลักนิติรัฐในทุกสถานการณ์โดยไม่มีข้อยกเว้น นอกจากนี้ ควรมีการเฝ้าระวัง การบันทึก ออกแถลงการณ์ และรายงานการละเมิดสิทธิผ่านสื่ออย่างทันท่วงที

ด้านความเป็นอิสระของ กสม. พบว่า มีเจ้าหน้าที่ของ กสม. แสดงความเห็นทางการเมืองขณะปฏิบัติหน้าที่ 

ทั้งนี้ กสม. มีเวลา 1 ปีในการแก้ไขตามความเห็นที่ ICC เสนอให้ หากไม่ได้ดำเนินการตามนั้นจะถูกลดสถานะเป็น B

โดยผลกระทบจากการเป็น B status คือ
1) จะไม่สามารถแสดงความคิดเห็นหรือส่งเอกสารในการประชุมคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติได้ รวมถึงการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนของประเทศไทย (Universal Periodic Review) ในคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติที่เกิดขึ้นในต้นปี 2559

2) สถานะของ กสม. คือ จะเป็นเพียงผู้สังเกตการณ์ในการประชุมในระดับภูมิภาคและนานาชาติที่เกี่ยวข้องกับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (เช่น การประชุมคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก - Asia Pacific Forum on National Human Rights Institutions)

3) จะไม่สามารถลงคะแนนเสียงในการประชุมของ ICC หรือสมัครเป็นคณะกรรมการ/อนุกรรมการของ ICC ได้

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท