หนุ่มวัย 17 ปีที่โพสต์คลิปวิจารณ์ลีกวนยูถูกตั้ง 3 ข้อหา โดยส่วนใหญ่เป็นกฎหมายระบุถึงการพูดหรือกระทำสิ่งที่ทำให้คนรู้สึกทุกข์ใจหรือถูกทำร้ายความรู้สึก ขณะบล็อกเกอร์วิจารณ์กฎหมายเหล่านี้ว่าตีความได้กว้างและเอื้อต่อการถูกนำมาใช้แบบเลือกปฏิบัติ

เอมอส ยี

3 เม.ย. 2558 เอมอส ยี เด็กหนุ่มชาวสิงคโปร์ผู้เคยเผยแพร่คลิปตัวเองวิพากษ์วิจารณ์ลีกวนยู อดีตผู้นำสิงคโปร์ผู้ล่วงลับและกล่าวหมิ่นศาสนาคริสต์ถูกตั้งข้อหาหลายข้อหาหลังถูกจับกุมตัวเมื่อวันที่ 30 เม.ย. ที่ผ่านมา

ศาลชี้แจงฐานความผิด เอมอส ยี 3 ข้อหา คือ ความผิดตามกฎหมายอาญามาตรา 298 และมาตรา 292(1) รวมถึงกฎหมายป้องกันการคุกคามมาตรา 4(1)

ข้อหาแรกอ้างความผิดตามกฎหมายอาญามาตรา 298 ที่สั่งห้ามการกระทำหรือเอ่ยวาจาโดยมีเจตนาทำร้ายจิตใจผู้มีเชื้อชาติหรือนับถือศาสนาใดศาสนาหนึ่ง ซึ่งศาลอ้างว่าการที่ยีกล่าววิพากษ์วิจารณ์ศาสนาคริสต์ "เป็นการกระทำที่จงใจทำร้ายความรู้สึกของชาวคริสต์ทั่วๆ ไป"

อีกมาตราหนึ่งคือกฎหมายอาญามาตรา 292 (1) ซึ่งห้ามจำหน่ายหรือเผยแพร่สื่อหรือการแสดงออกต่อสาธารณะรวมถึงการแสดงออกทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์ไปในทางที่หยาบโลนหรืออนาจาร

ส่วนกฎหมายป้องกันการคุกคามปี 2557 ของสิงคโปร์มาตราที่ 4(1) ระบุห้ามไม่ให้มีการพูดหรือแสดงพฤติกรรมข่มขู่หรือดูหมิ่นซึ่งทำให้ผู้รับรู้เกิดความรู้สึกถูกคุกคาม ตื่นตระหนกหรือทุกข์ใจ โดยศาลในสิงคโปร์อ้างว่าการที่ยีกล่าววิพากษ์วิจารณ์ลีกวนยูนั้น "จงใจทำให้ผู้พบเห็นหรือผู้รับฟังเกิดความรู้สึกทุกข์ใจ"

ทั้งนี้ศาลอนุญาตให้มีการประกันตัวยีเป็นเงิน 20,000 ดอลลาร์สิงคโปร์ (ราว 480,000 บาท) รวมถึงตั้งเงื่อนไขห้ามไม่ให้เขาโพสต์ อัปโหลด หรือแจกจ่าย เนื้อหาหรือการวิพากษ์วิจารณ์ทั้งทางตรงและทางอ้อม บนโซเชียลมีเดีย บริการอินเทอร์เน็ต เว็บไซต์ต่างๆ ในขณะที่มีการดำเนินคดีอยู่ รวมถึงรองอัยการรัฐเสนอให้ยีต้องรายงานตัวทุกวัน แต่ถูกผู้พิพากษาปฏิเสธในเงื่อนไขสุดท้าย

ยีได้รับการประกันตัวออกมา โดยบิดาของยีกล่าวต่อสื่อว่าเขาขอใช้โอกาสนี้ในการกล่าวขอโทษต่อลีกวนยู

มีสื่อต่างประเทศหลายแห่งนำเสนอเรื่องของเอมอส ยี หลังจากที่เขาถูกจับกุมและมีการวิพากษ์วิจารณ์ในเรื่องนี้ ขณะที่สื่อหลายแห่งวิจารณ์โดยเน้นที่เรื่องการหมิ่นลีกวนยู แต่ คาร์ลตัน ตัน บล็อกเกอร์ผู้เขียนเรื่องเกี่ยวกับสิงคโปร์แสดงความคิดเห็นว่าข้อกล่าวหาที่มีต่อยีเป็นเรื่องกฎหมายห้ามผู้ใช้สื่อสร้าง "ความทุกข์ใจ" ต่อผู้ชม มากกว่าเป็นเรื่องการวิพากษ์วิจารณ์ลีกวนยู

สิ่งที่ตันรู้สึกว่าน่าเป็นห่วงและควรวิพากษ์วิจารณ์มากกว่าคือการตีความ "คำพูดสร้างความเกลียดชัง" (hate speech) ในกฎหมายของสิงคโปร์ที่มีความซ้ำซ้อนและความไม่คงเส้นคงวาเสี่ยงต่อการนำกฎหมายไปใช้ในทางที่ผิดได้

"ประเด็นคือการบังคับใช้กฎหมายอย่างเท่าเทียมกัน" ตันระบุในบทความ

ตันระบุว่าจากเนื้อความกฎหมายที่ยีถูกตั้งข้อหาไม่สามารถนำมาใช้ได้จริงเพราะไม่ว่าจะมีคนแสดงออกใดๆ ก็ตามในโลกออนไลน์ก็มีโอกาสทำให้ผู้ที่พบเห็นบางส่วนรู้สึกว่าตนถูกล่วงเกินได้ทั้งสิ้น แต่ในเมื่อให้ตำรวจไปไล่จับทุกคนไม่ได้เลยเลือกจับแต่กรณีดังๆ อย่างกรณีของยี และการที่ไม่สามารถบังคับใช้กับทุกคนได้ทำให้กฎหมายเหล่านี้เอื้อต่อการนำมาใช้แบบเลือกปฏิบัติด้วย

ตันยกตัวอย่างการเลือกปฏิบัติดังกล่าวกรณีที่มียุวชนพรรคกิจประชาชน (PAP) ซึ่งเป็นพรรครัฐบาลสิงคโปร์ที่มีอำนาจมานานกล่าวในเชิงเหยียดเชื้อชาติต่อเด็กชาวมุสลิมแต่ก็ยังไม่มีการตั้งข้อหาใดๆ ทั้งสิ้นแม้ว่าจะให้ตำรวจสืบสวนคดีนี้มาเป็นเวลา 4 ปีแล้ว

เรียบเรียงจาก

YouTuber Amos Yee charged, bail set at S$20,000, Channel News Asia, 31-03-2015
http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/youtuber-amos-yee-charged/1758018.html

Critics miss the point, problem lies with hate speech law in Amos Yee case, Carlton Tan, Asian Correspondent, 02-04-2015
http://asiancorrespondent.com/131853/critics-are-missing-the-point-problem-lies-with-hate-speech-law-amos-yee-case/

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
เว็บไซต์กฎหมายประเทศสิงคโปร์
http://statutes.agc.gov.sg/