จากภัยพิบัติในเฮติเมื่อปี 2553 องค์การกาชาดอเมริกันเป็นหนึ่งในหน่วยงานที่เข้าไปช่วยเหลือและฟื้นฟูด้วยเงินช่วยเหลือจำนวนมาก แต่สื่อ NPR และ ProPublica สืบพบความล้มเหลวของปฏิบัติการที่มาจากทั้งปัญหากรรมสิทธิ์ที่ดินในพื้นที่และปัญหาจากภายในของตัวองค์กรเอง

5 มิ.ย. 2558 สถานีวิทยุแห่งชาติสหรัฐฯ (NPR) และเว็บไซต์โปรพับลิกา (ProPublica) ร่วมกันสืบสวนกรณีที่องค์การกาชาดอเมริกันอ้างใช้เงิน 500 ล้านดอลลาร์ ในการช่วยเหลือภัยพิบัติในเฮติหลังจากเกิดแผ่นดินไหวในปี 2553

ทั้งสองสำนักข่าวระบุว่าหลังจากการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่สิบกว่าคนทั้งในอดีตและปัจจุบันและจากการสำรวจเอกสารภายในและอีเมลขององค์การกาชาดอเมริกันพบว่าพวกเขามีระบบการจัดการในการให้ความช่วยเหลือที่ล้มเหลวติดต่อกันหลายครั้ง และแม้ว่าจะมีการอ้างว่าความช่วยเหลือประสบความสำเร็จ แต่ก็ชวนให้ตั้งคำถามว่าประสบความสำเร็จจริงหรือไม่ รวมถึงมีข้อกังขาเกี่ยวกับการใช้จ่ายเงินในปฏิบัติการ

กาชาดอเมริกันอ้างว่าพวกเขาสร้างบ้านให้กับประชาชนผู้ประสบภัยชาวเฮติมากกว่า 130,000 คน แต่ NPR และ ProPublica ระบุว่าพวกเขาสร้างบ้านที่อยู่อาศัยได้ถาวรเพียง 6 หลังเท่านั้น โดยถึงแม้ว่ากาชาดอเมริกันจะเคยช่วยเหลือบรรเทาทุกข์หลังเกิดภัยพิบัติเช่นการให้น้ำ อาหาร และที่อยู่แก่ประชาชนมาก่อน แต่พวกเขามีประสบการณ์น้อยมากเกี่ยวกับการก่อสร้างฟื้นฟูหลังภัยพิบัติในประเทศที่กำลังพัฒนาซึ่งถือเป็นงานที่ยาก

ทั้งนี้สำนักข่าวทั้งสองแห่งยังตั้งคำถามด้วยว่าองค์การกาชาดอเมริกันซึ่งกำลังอยู่ในสภาพขาดดุลงบประมาณ 100 ล้านดอลลาร์ในช่วงปี 2553 ขอรับเงินบริจาคมากกว่าหน่วยงานการกุศลอื่นๆ หลายร้อยล้านดอลลาร์ นำเงินช่วยเหลือไปใช้ทำอะไรบ้าง

ฌองแม็ก เบลเลอรีฟ นายกรัฐมนตรีเฮติในยุคนั้นและโจเอล บุททรุย รองผู้แทนพิเศษของสหประชาชาติต่างก็ไม่ทราบว่าองค์การกาชาดอเมริกันนำเงินช่วยเหลือไปใช้ทำอะไรบ้าง โดยทั้ง 2 คนยังแสดงความแปลกใจเมื่อกาชาดอเมริกันอ้างว่าใช้จ่ายเงินเพื่อช่วยเหลือประชากรเฮติที่ได้รับผลกระทบ 4.5 ล้านคน ซึ่งพวกเขาเชื่อว่าเป็นการประเมินประชากรที่ได้รับผลกระทบมากเกินจริง ทีมที่ปรึกษาที่ช่วยเหลือองค์การกาชาดอเมริกันประเมินโครงการช่วยเหลือทางตอนเหนือของประเทศก็ระบุว่าการนับจำนวนขององค์การมีการคำนวณที่ผิดพลาดทั้งมากเกินไปและน้อยเกินไปในบางจุด

เดวิด เมลต์เซอร์ ที่ปรึกษาทั่วไปและหัวหน้าฝ่ายกิจการนานาชาติของกาชาดอเมริกันเปิดเผยว่าพวกเขาแบ่งใช้เงินช่วยเหลือทั้งหมดไปในส่วนต่างๆ ทั้งการบรรเทาสาธารณภัย การให้ที่อยู่อาศัย การสาธารณสุข แต่ก็ไม่มีการนำเสนอบัญชีแจกแจงโครงการต่างๆ อย่างชัดเจน มีแต่แผนภาพวงกลมที่แบ่งการใช้จ่ายเป็นจำนวนร้อยละแต่ก็ไม่มีรายละเอียดมากกว่านั้น

อย่างไรก็ตามในเอกสารขององค์การกาชาดเองระบุว่ามีการให้เงินช่วยเหลือแก่กลุ่มอื่นในการทำงานซึ่งทำให้เกิดค่าธรรมเนียมเพิ่ม ซึ่งทั้งสองสำนักข่าวระบุจากการสืบสวนของพวกเขาว่าค่าธรรมเนียมดังกล่าวนี้ใช้ไป 1 ใน 3 ของจำนวนเงินที่ควรจะใช้ช่วยเหลือชาวเฮติ

หนึ่งในโครงการใหญ่ขององค์การกาชาดอเมริกันคือโครงการฟื้นฟูที่อยู่ให้กับชาวเฮติเป็นโครงการที่ใช้เงินทุนมากกว่าโครงการส่วนอื่นๆ ถึงสองเท่า แต่ในเมืองแคมเปเชและย่านใกล้เคียงยังคงอยู่ในสภาพขาดน้ำประปาและขาดการดูแลสาธารณสุข บ้านหลายร้อยหลังที่กาชาดอเมริกันสัญญาว่าจะสร้างรวมถึงระบบสาธารณสุขต่างๆ ก็ไม่ได้เกิดขึ้นจริงในเมืองนี้

โดยผู้นำชุมชนในแคมเปเชเผยแพร่โบชัวร์โฆษณาให้นักข่าวเห็นรายละเอียดเกี่ยวกับโครงการฟื้นฟูที่อยู่อาศัยและสิ่งก่อสร้างอย่างสถานพยาบาล น้ำประปา และห้องสุขา ซึ่งโครงการมีกำหนดเสร็จสิ้นในปีหน้า (2559) แต่สุดท้ายแล้วผู้คนก็ยังอาศัยอยู่ในเต็นท์และไม่มีโครงสร้างพื้นฐานดังกล่าว ซึ่งทางกาชาดอเมริกันชี้แจงสื่อ "เข้าใจผิด" ในเรื่องโครงการของพวกเขาและกล่าวหาว่า NPR และ ProPublica สร้างทัศนคติที่ไม่ดีต่อชุมชน

อย่างไรก็ตามในอีเมลภายในของกาชาดเองก็ระบุว่าพวกเขามีแผนการสร้างบ้านเรือนหลังใหม่ 700 หลังในแคมเปเช แต่ก็มีการติดขัดเรื่องสิทธิครอบครองที่ดิน นอกจากนี้ยังมีปัญหาภายในอย่างการเปลี่ยนผู้ดูแลหลายคน ความล่าช้าในการทำงานแบบราชการ อีกทั้งยังมีการหยุดดำเนินโครงการชั่วคราวเป็นเวลาเกือบ 1 ปี ซึ่งในอีเมลของพวกเขาชี้ว่ามีปัญหาเรื่องความล่าช้ามาจากฝ่ายสำนักงานในกรุงวอชิงตัน

ลี มาลานี หนึ่งในผู้จัดการโครงการฟื้นฟูในเฮติที่ไม่พอใจการทำงานของฝ่ายสำนักงานกล่าวว่าปัญหาเกิดจากการที่พวกผู้บริหารองค์การไม่มีแผนการที่ชัดเจนเกี่ยวกับเรื่องที่อยู่อาศัยและไม่รู้ว่าจะจัดสรรเงินช่วยเหลือเพื่อเรื่องที่อยู่อาศัยอย่างไร และจากข้อมูลเอกสารของพวกเขาแสดงให้เห็นว่าอีก 3 ปีหลังจากนั้นพวกเขาก็ยังตัดสินใจไม่ได้ว่าจะจัดการเรื่องนี้อย่างไร จนถึงที่สุดแล้วพวกเขาก็ทำได้แค่สร้างบ้านอยู่อาศัยถาวรได้ 6 หลัง และไม่สามารถสร้างชุมชนใหม่ได้เลย

ไม่เพียงแค่โครงการที่อยู่อาศัยเท่านั้นมีหลายโครงการของกาชาดอเมริกันเกี่ยวกับเฮติที่ประสบปัญหา เช่นโครงการพัฒนาเขตภาคเหนือของเฮติซึ่งคนในท้องถิ่นรู้สึกไม่พอใจที่ผ่านไปมากกว่า 2 ปีแล้วยังไม่มีอะไรเป็นชิ้นเป็นอัน อีกโครงการหนึ่งที่ประสบปัญหาอย่างมากคือโครงการต่อสู้กับการระบาดของอหิวาตกโรค

เมลต์เซอร์จากกาชาดอเมริกันชี้ว่าเรื่องปัญหาการถือครองที่ดินกับประเด็นของรัฐบาลเฮติเป็นสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมขององค์การกาชาด และยังปฏิเสธอีกว่าปฏิบัติการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมของพวกเขาไม่ได้ล้มเหลว

อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อสงสัยเรื่องคำกล่าวอ้างถึงการสร้างที่อยู่ให้ชาวเฮติ 130,000 คน ซึ่งสองสำนักข่าวระบุว่า "ชาวเอิต 130,000 คน" ที่พวกเขากล่าวถึงนี้เป็นกลุ่มคนที่เข้าร่วมประชุมสัมมนาเรื่องการซ่อมแซมบ้านเรือนของตนเอง ประชาชนที่ได้รับการช่วยเหลือเช่าที่ชั่วคราว และอีกหลายพันคนที่ได้รับที่พักพิงชั่วคราว ซึ่งข้อมูลนี้พวกเขาได้มาจากอีเมลของกาชาดอเมริกัน

แม้ว่าเรื่องความยากลำบากจากระบบถือครองที่ดินและกระบวนการรัฐที่ล้าสมัยในเฮติจะเป็นอุปสรรคต่อการทำงานจริง แต่องค์กรโกลบอลเชลเตอร์ตลัสเตอร์ (GSC) ก็มีข้อมูลว่าองค์กรการกุศลอื่นๆ สามารถสร้างที่อยู่อาศัยในเฮติได้เกือบ 9,000 หลังแล้ว เช่นกลุ่มโกลบอลคอมมูนิตีและพีซีไอซึ่งส่วนหนึ่งที่พวกเขาประสบความสำเร็จเพราะมีผู้จัดการและคณะทำงานส่วนใหญ่เป็นชาวเฮติ แต่กาชาดอเมริกันกลับไม่ใช้วิธีเดียวกันนี้และบางครั้งถึงขั้นปฏิบัติต่อคณะทำงานชาวเฮติในเชิงดูถูก รวมถึงไม่มีคนที่พูดภาษาฝรั่งเศสหรือคภาษาครีโอลเพื่อสื่อสารกับชุมชนพวกเขาได้

NPR ระบุว่ากาชาดอเมริกันกำลังจะออกจากประเทศเฮติในอีกไม่นานนี้แล้วส่งไม้ต่อให้กับกาชาดเฮติ ถึงแม้ว่าประชาชนในแคมเปเชอาจจะได้รับการซ่อมแซมบ้านและโรงเรียน แต่การซ่อมแซมไม่ใช่สิ่งที่คนในพื้นที่คาดหวังไว้แต่แรก
 

เรียบเรียงจาก

In Search Of The Red Cross' $500 Million In Haiti Relief, NPR, 03-05-2015
http://www.npr.org/2015/06/03/411524156/in-search-of-the-red-cross-500-million-in-haiti-relief