การจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลย่อมเป็นที่แพร่หลายในปัจจุบัน เพราะการจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลไม่เพียงจะมีส่วนช่วยให้เกิดความเพลิดเพลินและให้อรรถรสในการติดตามรับชมการแข่งขันแก่ทั้งผู้ชมการแข่งขันทางบ้านที่ติดตามรับชมการแข่งขันจากวิทยุ โทรทัศน์ และสื่อบนโลกออนไลน์และผู้รับชมการแข่งขันที่ติดตามรับชมในสนามกีฬาฟุตบอลที่มีการจัดการแข่งขัน การจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลยังเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินธุรกิจและอุตสาหกรรมทางการกีฬา ที่สร้างเม็ดเงินมหาศาลให้กับองค์กรกีฬาและภาคเอกชนที่จัดกิจกรรมดังกล่าว ทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับการแข่งขันกีฬาไม่ว่าจะเป็นนักกีฬาฟุตบอล ผู้ฝึกสอนผู้ควบคุมทีมและผู้จัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับการแข่งขันกีฬาฟตุบอลต่างก็ได้ประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจไปด้วย

ผู้ชมกีฬาฟุตบอลในสนามกีฬาฟุตบอลขณะที่มีการแข่งขัน ย่อมเป็นผู้สร้างสีสันให้กับการจัดการแข่งขันและเกมการแข่งขันในแต่ละครั้ง เพราะผู้ชมกีฬาฟุตบอลย่อมประกอบกิจกรรมต่างๆอันเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่ทำให้เกมการเล่นน่าสนใจมากขึ้น ผ่านการทำกิจกรรมเชียร์หรือกิจกรรมปลุกใจผู้เล่นกีฬาฟุตบอลที่ทำกับแข่งขันกีฬาฟุตบอลในสนาม ทำให้ผู้เล่นมีความฮีกเหิมกับมีกำลังใจในการแข่งขันมากขึ้น

ผู้เข้าชมกีฬาฟุตบอลในสนามอาจประกอบกิจกรรมหลากหลายประเภทที่ทำให้มีส่วนช่วยให้เกมการแข่งขันสนุกและเร้าใจ รวมไปถึงกระตุ้นให้เกิดความสามัคคีในหมู่ผู้ชมการแข่งขันในสนามมากขึ้นเช่นกิจกรรมร้องเพลงเชียร์ประจำสโมสรกิจกรรมแปรอักษรกิจกรรมเต้นท่าทางต่างๆประกอบเพลงเชียร์และกิจกรรมการแต่งกายแฟนซี

อย่างไรก็ตาม การแสดงพฤติกรรมของผู้ชมกีฬาฟุตบอลบางคนหรือบางกลุ่มในขณะที่มีการแข่งขันย่อมอาจก่อให้เกิดผลกระทบในด้านความปลอดภัย (safety) ระหว่างผู้ชมการแข่งขันด้วยกันเองหรืออาจส่งผลต่อความปลอดภัยต่อนักกีฬาฟุตบอลที่อยู่ในสนามได้ เช่น การขว้างปาสิ่งของลงไปในสนามกีฬาฟุตบอลขณะที่กำลังมีการแข่งขันการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอลล์บนอัฒจรรย์ในระหว่างการแข่งขัน การใช้วาจาดูหมิ่นเหยียดหยามผู้เล่นกีฬาฟุตบอลและผู้ชมการแข่งขันทีมหรือสโมสรฝ่ายตรงข้าม

การจุดพลุไฟ (fireworks) ตัวปะทุไฟ (flares) ระเบิดควัน (smoke bombs) บนอัฒจรรย์ในบริเวณสนามและบริเวณพื้นที่โดยรอบสนามก่อนที่จะเริ่มการแข่งขันระหว่างการแข่งขันหรือภายหลังจากเสร็จสิ้นการแข่งขันก็ย่อมเป็นพฤติกรรมและการกระทำที่ไม่เหมาะสมประการหนึ่งอันอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อชีวิตร่างกายอนามัยทรัพย์สินและชื่อเสียงเกียรติคุณของกองเชียร์กีฬาฟุตบอลหรือสโมสรกีฬาฟุตบอลได้เพราะโดยสภาพและส่วนประกอบของพลุไฟตัวปะทุไฟและระเบิดควันถือเป็นทรัพย์อันตราย (dangerous goods) กล่าวอีกนัยหนึ่งพลุไฟ ตัวปะทุไฟและระเบิดควันถือเป็นของที่เกิดอันตรายต่อชีวิตร่างกายอนามัยทรัพย์สินได้โดยสภาพหรือโดยความมุ่งหมายที่จะใช้หรือโดยอาการกลไกของทรัพย์นั้น

แม้การใช้งานพลุไฟตัวประทุไฟ และระเบิดควันที่อยู่ภายใต้การควบคุมของผู้เชี่ยวชาญการใช้วัตถุอันตรายหรือการใช้งานพลุไฟ ตัวประทุไฟ และระเบิดควันโดยปฏิบัติตามคู่มือแนะนำอย่างเคร่งครัดจะไม่เป็นอันตราย แต่ทว่าพลุไฟตัวประทุไฟ และระเบิดควันอาจกลายมาเป็นทรัพย์อันเป็นของเกิดอันตรายโดยความมุ่งหมายที่จะใช้ กล่าวคือโดยสภาพของวัตถุเหล่านี้ไม่เกิดอันตรายแต่โดยการใช้อาจทำให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตร่างกายอนามัยและทรัพย์สินของผู้ชมกีฬาฟุตบอลนักกีฬาฟุตบอลและผู้ที่อยู่ในบริเวณสนามกีฬาฟุตบอลได้

พลุไฟ ตัวประทุไฟและระเบิดควันยังอาจกลายมาเป็นอาวุธได้หากผู้ชมกีฬาฟุตบอลอีกฝ่ายหนึ่งเควี้ยงขว้างปาหรือกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดอันทำให้พุลไฟตัวประทุไฟ หรือระเบิดควันก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ชมกีฬาฟุตบอลฝ่ายตรงข้ามหรือนักกีฬาฟุตบอลทีมคู่แข่งขันฝ่ายตรงข้าม

องค์กรกำกับดูแลกีฬาฟุตบอล (Football Governing Bodies) ทั้งในระดับนานาชาติและในระดับชาติของหลายประเทศ ได้พยายามกำหนดมาตรการกำกับดูแลธรรมาภิบาลด้านกีฬาฟุตบอลและมาตรการเสริมสร้างความปลอดภัยในกีฬาฟตุบอล เช่นการห้ามผู้ที่เคยก่อความวุ่นวายในสนามกีฬาฟุตบอลระหว่างการแข่งขันหรือการห้ามผู้ที่เคยถูกตรวจพบว่านำวัตถุอันตรายเข้ามาในสนาม เข้าชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอล (A ban from attending football matches) หรือร่วมกิจกรรมกับสโมสรกีฬาฟุตบอล (A ban from all football-related activity) ภายในระยะเวลาที่กำหนดเอาไว้หรือตลอดชีวิต

อนึ่ง มาตรการเสริมสร้างความปลอดภัยดังกล่าวอาจมีสภาพเป็นหลักเกณฑ์ทั่วไปที่ผูกพันตามระเบียบข้อบังคับของสโมสรกีฬาฟุตบอลที่ผู้ชมกีฬาฟุตบอลได้ลงทะเบียนเป็นสมาชิกเอาไว้กับผูกพันตามระเบียบข้อบังคับในฐานะที่สโมสรกีฬาฟุตบอลอยู่ภายใต้กำกับขององค์กรกำกับดูแลกีฬาฟุตบอล ซึ่งโดยสภาพแล้วมาตรการเสริมสร้างความปลอดภัยดังกล่าวไม่ได้มีสภาพเป็นกฎหมาย (non-legally binding) แต่อย่างใด คงเป็นเพียงมาตรการคำสั่งขององค์กรกำกับดูแลกีฬาฟุตบอลหรือสโมสรกีฬาฟุตบอลในฐานะที่เป็นนิติบุคคลตามกฎหมายเอกชนเท่านั้น

อย่างไรก็ดี รัฐบาลในหลายประเทศได้พยายามใช้อำนาจแทรกแซงเพื่อจัดการความปลอดภัยในการดำเนินกิจกรรมกีฬา(state intervention in sports safety)ผ่านการกำหนดมาตรการที่ชัดเจนและเคร่งครัดเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาด้านความปลอดภัยและอาชญากรรมในช่วงก่อน ระหว่างและหลังจากที่เกมการแข่งขันกีฬาได้เสร็จสิ้นไปแล้วการแข่งขันกีฬาฟุตบอลก็ถือเป็นกิจกรรมประเภทหนึ่งที่รัฐบาลในหลายๆ ประเทศให้ความใส่ใจในปัญหาความปลอดภัยของผู้ชมกีฬาฟุตบอลในสนามและกำหนดมาตรการความปลอดภัยให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในเกมการแข่งขันได้รับความปลอดภัย ซึ่งมาตรการความปลอดภัยย่อมรวมไปถึงมาตรการในการควบคุมไม่ให้มีการจุด ยิงหรือเล่นพลุไฟตัวประทุไฟและระเบิดควันภายในบริเวณพื้นที่ที่มีการจัดการแข่งขันด้วย

ประเทศอังกฤษก็ถือเป็นประเทศหนึ่งที่การจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลได้แพร่หลายและมีกิจกรรมการแข่งขันทั้งในระดับนานาชาติ ระดับชาติและระดับท้องถิ่นอยู่บ่อยครั้งการจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลในระดับต่างๆ ได้กลายมาเป็นกิจกรรมทางอุตสาหกรรมและพาณิชยกรรมที่สร้างรายได้ให้กับสมาคมกีฬาผู้จัดการแข่งขัน สโมสรกีฬาฟุตบอลและธุรกิจสินค้าบันเทิงและท่องเที่ยวต่างๆที่ได้ประโยชน์จากการจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอล ซึ่งหากภาครัฐหรือองค์กรกำกับดูแลกีฬาฟุตบอลของประเทศอังกฤษปล่อยปละละเลยหรือมิได้กำหนดมาตรการเข้ามาแทรกแซงจัดการความปลอดภัยและควบคุมอาชญากรรมทางการกีฬาแล้ว ก็ย่อมอาจจะก่อให้เกิดผลเสียในด้านความปลอดภัยในการแข่งขันกีฬาฟุตบอลและธุรกิจการจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอล

ด้วยความที่การจัดการแข่งขันกีฬาฟุตบอลแพร่หลายในระดับลีกต่างๆประกอบกับการประกอบอาชญากรรมในระหว่างเกมการแข่งขันโดยผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลได้เพิ่มความรุ่นแรงขึ้น ในปีค.ศ. 1985 รัฐบาลอังกฤษในขณะนั้น (สมัยบารอนเนสมาร์กาเรตแทตเชอร์เป็นนายกรัฐมนตรีของอังกฤษ) ได้ออกกฎหมาย Sporting Events (Control of Alcohol etc.) Act 1985 ขึ้นเพื่อจัดการกับปัญหาอาชญากรรมทางการกีฬาที่อาจเกี่ยวเนื่องกับสวัสดิภาพและความปลอดภัยของผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอล

กฎหมาย Sporting Events (Control of Alcohol etc.) Act 1985 กำหนดมาตรการป้องกันไม่ให้เกิดอาชญากรรมและความรุนแรงในการแข่งขันกีฬาฟุตบอลเอาไว้หลายมาตรการด้วยกัน เช่น ห้าม ผู้ดื่มสุราหรือคนเมาจนไม่สามารถควบคุมตัวเองได้เข้ามาในสนามกีฬาฟุตบอล (drunken entry into a football ground) ห้ามบริโภคเครื่องดิ่มแอลกอฮอลล์ระหว่างชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลในอัฒจรรย์ (consumption of alcohol within view of the playing area) ก่อนเกมการแข่งขันจะเริ่ม 15 นาทีขณะการแข่งขันและหลังจากเกมการแข่งขันเสร็จสิ้น 15 นาทีและห้ามผู้ชมกีฬาฟุตบอลบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บนรถประจำทางบนรถไฟหรือในยานพาหนะอื่นใดในระหว่างที่กำลังเดินทางไปยังสนามกีฬาฟุตบอล (consumption of alcohol on certain coaches, trains and motor vehicles travelling to a designated football match) รวมไปถึงการห้ามผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลครอบครองพลุไฟตัวประทุไฟและระเบิดควัน (possession of fireworks or flares)

การห้ามผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลครอบครองพลุไฟ ตัวประทุไฟและระเบิดควันถือเป็นมาตรการอย่างหนึ่งเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ชมกีฬาฟุตบอลครอบครองพลุไฟตัวประทุไฟและระเบิดควันขณะกำลังเข้าไปในสนาม (possession while attempting to enter) และห้ามปรามไม่ให้ผู้ชมกีฬาฟุตบอลครอบครองพลุไฟตัวปะทุไฟและระเบิดควันในสนาม (possession in the football ground)ระหว่างที่มีการแข่งขันแล้ว เพราะวัตถุอันตรายเหล่านี้อาจทำอันตรายต่อชีวิต ร่างกายและทรัพยสินได้ หากผู้ใดฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามกฎหมายย่อมได้รับโทษจำคุกสามเดือนหรือปรับเป็นจำนวนเงินหนึ่งพันปอนด์ (£1,000หรือประมาณ 50,000 บาท)หรือทั้งจำคุกและปรับ

ศาลอังกฤษเคยวินิจฉัยวางหลักคำพิพากษาเอาไว้อย่างน่าสนใจว่าเพียงครอบครองพลุไฟตัวประทุไฟและระเบิดควันขณะกำลังเข้าไปในสนาม (attempting to enter)ในบริเวณพื้นที่ใกล้เคียงกับสนามกีฬาฟุตบอลที่กำลังจะมีการแข่งขันหรือกำลังแข่งขันความผิดย่อมสำเร็จแล้ว เช่น ผู้ชมกีฬาฟุตบอลพกระเบิดควันเอาไว้ขณะที่ตนอยู่สถานีรถไฟใกล้กับสนามกีฬาฟุตบอลหรือลานจอดรถใกล้บริเวณสนามกีฬาฟุตบอล

นอกจากนี้ กฎหมายดังกล่าวยังให้อำนาจศาลอังกฤษออกคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลที่กระทำการฝ่าฝืนกฎหมายดังกล่าวเข้าร่วมหรือเข้าชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลภายในระยะเวลาที่ศาลกำหนด (Football Banning Order) (หลังจากที่ได้รับโทษจำคุกแล้ว) ซึ่งส่วนมากศาลอังกฤษจะตัดสินให้ห้ามไม่ให้เข้าร่วมหรือเข้าชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลเป็นเวลาสามปี

คำสั่งห้ามดังกล่าวย่อมมีผลกระทบต่อสิทธิบางประการของผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลด้วย เช่นผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลที่เคยได้รับโทษทางอาญาตามกฎหมายฉบับนี้ ต้องถูกริบหนังสือเดินทางระหว่างปฏิบัติตามคำสั่งห้ามดังกล่าว เพื่อป้องกันไม่ให้ไปก่อความรุนแรงระหว่างที่สโมสรกีฬาฟุตบอลจากอังกฤษแข่งขันกับสโมสรกีฬาฟุตบอลต่างชาติภายนอกประเทศ หรือผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลอาจไม่สามารถสมัครขอวีซ่าต่อสถานทูตบางประเทศได้เพราะมีประวัติอาชญากรรมอยู่ในสำนักงานทะเบียนอาชญากรรมอังกฤษ (Criminal Records Bureau-CRB) และประวัติอาชญากรรมดังกล่าวอาจถูกแสดงขึ้นในฐานข้อมูล เมื่อทำการยื่นเรื่องขอวีซ่าเพื่อเดินทางไปประเทศอื่น

อย่างไรก็ตาม กฎหมาย Sporting Events (Control of Alcohol etc.) Act 1985 ไม่ได้บัญญัติควบคุมทุกเกมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลที่เกิดขึ้นในประเทศอังกฤษ กฎหมายดังกล่าวควบคุมเพียงการแข่งขันในลีกหรือระดับการแข่งขันที่กฎหมายกำหนดเอาไว้เท่านั้น เช่น การแข่งขัน Football Association Premier League การแข่งขัน Football Conference National Division และการแข่งขัน Scottish Football League เป็นต้น

จากที่กล่าวมาในข้างต้นย่อมเห็นได้ว่า กฎหมายอาญาทางกีฬาของประเทศอังกฤษมุ่งประสงค์จะป้องกันไม่ให้ผู้ชมกีฬาฟุตบอลนำเอาวัตถุอันตรายเช่นพลุไฟปะทุไฟและระเบิดควันเข้ามาในสนามเพราะสิ่งเหล่านี้ย่อมเป็นอันตรายต่อชีวิตร่างกายอนามัยทรัพย์สินและชื่อเสียงของสโมสรกีฬาฟุตบอลได้นอกจากนี้กฎหมายอาญาทางกีฬาของอังกฤษยังได้กำหนดโทษทางอาญาและให้อำนาจศาลออกคำสั่งห้ามไม่ให้ผู้ชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลที่กระทำการฝ่าฝืนกฎหมายดังกล่าวเข้าร่วมหรือเข้าชมการแข่งขันกีฬาฟุตบอลภายในระยะเวลาที่ศาลกำหนด

เมื่อหันกลับมาดูปัญหาด้านความปลอดภัยและอาชญากรรมในการแข่งขันกีฬาฟุตบอลในประเทศไทยพบว่ามีผู้ชมกีฬาฟุตบอลยังนำเอาพลุไฟตัวปะทุไฟและระเบิดควันเข้าไปในสนามกีฬาฟุตบอลขณะที่มีการแข่งขันเพื่อนำมาจุดหรือใช้งานสร้างความบันเทิงส่วนตนและพวกพ้องโดยมิได้คำนึงถึงภยันตรายหรือความเสี่ยงภัยที่อาจเกิดขึ้นต่อชีวิตร่างกายและทรัพย์สินของตนเองและผู้อื่น สิ่งเหล่านี้จึงสะท้อนพฤติกรรมที่ไม่ดีของผู้ชมกีฬาฟุตบอลบางกลุ่ม ที่รัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรกำหนดมาตรการทางกฎหมายในการควบคุมและป้องกันไม่ให้ความเสียหายหรือสูญเสียเกิดขึ้นในอนาคต

อ้างอิง

Football Supporters' Federation, FOOTBALL FANS, SMOKE BOMBS AND FLARES – FACT SHEET, available online athttp://www.fsf.org.uk/assets/Smoke-Bombs-Flares-and-Fireworks-Factsheet-for-FSF.pdf

Home Office, Football-related arrests and football banning order statistics Season 2013-14, Home Office, 2014, pp 1-17.

McEntire, A., Flares and fireworks in Sports Stadia,available online at http://fsoa.org.uk/wp-content/uploads/2012/02/Flares-in-Sports-Stadia.pdf

Sports Grounds Safety Authority, FAQs - To Which Events Does The Sporting Events (Control Of Alcohol Etc) Act 1985 Apply?, available online athttp://www.safetyatsportsgrounds.org.uk/advice/faqs/sporting-events-act-1985

The National Archives, Sporting Events (Control of Alcohol etc.) Act 1985, available online at http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1985/57/contents