เพลงแฮปปี้เบิร์ดเดย์ที่ร้องกันได้แทบทุกคนกำลังจะกลายเป็นสมบัติสาธารณะอย่างน้อยก็ในสหรัฐฯ เมื่อมีคดีที่บริษัทค่ายเพลงเจ้าของลิขสิทธิ์เรียกร้องค่าลิขสิทธิ์จากผู้สร้างภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับเพลงนี้แล้วศาลตัดสินว่าลิขสิทธิ์ดั้งเดิมไม่ได้ครอบคลุมถึงเนื้อเพลงด้วย

25 ก.ย. 2558 ศาลรัฐบาลกลางสหรัฐฯ ในลอสแองเจลลิสประกาศให้เพลง "แฮปปี้เบิร์ธเดย์ทูยู" (Happy Birthday to You) กลายเป็นสมบัติสาธารณะ (public domain) หลังจากที่บริษัทวอร์เนอร์ แชปเปล มิวสิค หากินกับค่าลิขสิทธิ์เพลงนี้มาเป็นเวลาหลายสิบปีแล้ว

เพลงแฮปปี้เบิร์ธเดย์ทูยูได้รับการแต่งทำนองโดยสองพี่น้องแพร์รีและมิลเดร็ด ฮิลในรัฐเคนทักกีตั้งแต่ปี 2436 ได้รับการจดลิขสิทธิ์เป็นครั้งแรกโดยบริษัทเคลย์ตัน เอฟ ซัมมี ในปี 2478 ก่อนที่ต่อมาบริษัทวอร์เนอร์ แชปเปล มิวสิค ในเครือวอร์เนอร์ มิวสิค จะซื้อลิขสิทธิ์ต่อ แฮปปี้เบิร์ดเดย์ทูยูมักจะถูกกล่าวถึงว่าเป็นเพลงที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลก

อย่างไรก็ตามเมื่อวันที่ 22 ก.ย. ที่ผ่านมา ผู้พิพากษาตัดสินว่าการจดลิขสิทธิ์เริ่มแรกของเคลย์ตัน เอฟ ซัมมี เป็นการจดลิขสิทธิ์ให้กับการเรียบเรียงทำนองเปียโนในรูปแบบเฉพาะของพวกเขา ไม่ใช่ตัวเนื้อเพลง นั่นทำให้บริษัทที่ซื้อลิขสิทธิ์ต่อไม่ได้รับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ตัวเนื้อเพลงด้วย ทำให้สามารถนำเนื้อเพลงไปใช้ต่อได้

คำตัดสินในครั้งนี้มีที่มาจากคดีปี 2556 ที่วอร์เนอร์เรียกร้องค่าลิขสิทธิ์จากเพลงแฮปปี้เบิร์ธเดย์กับรูปา มาร์ยา และโรเบิร์ต ซีเกล ผู้สร้างภาพยนตร์สารคดีเกี่ยวกับเพลงแฮปปี้เบิร์ธเดย์ โดยมีการเรียกร้องเป็นเงิน 1,500 ดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งฝ่ายผู้สร้างภาพยนตร์โต้แย้งว่าเพลงนี้เป็นเพลงที่เป็นสมบัติสาธารณะและไม่ควรนำมาเก็บค่าลิขสิทธิ์

ทนายความฝ่ายผู้สร้างภาพยนตร์กล่าวว่าพวกเขาทำการค้นคว้าประวัติศาสตร์ในทุกส่วนจนทราบว่าวอร์เนอร์เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์แค่การเรียบเรียงทำนองเปียโนเท่านั้น นอกจากนี้พวกเขายังวางแผนดำเนินคดีในขั้นตอนต่อไปคือเรียกร้องให้วอร์เนอร์จ่ายค่าลิขสิทธิ์คืนทุกคนที่พวกเขาเคยเรียกเก็บมาก่อน

วอร์เนอร์ แชปเปล ทำการเรียกร้องค่าลิขสิทธิ์มาโดยตลอดหลังจากซื้อลิขสิทธิจากเคลย์ตัน เอฟ ซัมมี มาในปี 2531 ซึ่งสร้างรายได้ให้กับวอร์เนอร์ราว 25 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เจย์ มอร์เกนสเติร์น อดีตรองประธานบริหารของวอร์เนอร์ แชปเปล เคยให้สัมภาษณ์ไว้ในปี 2532 ว่าการซื้อลิขสิทธิ์เพลงนี้ถือเป็น "การลงทุนที่ดีมาก"

คำตัดสินของศาลในครั้งนี้ทำให้เพลงแฮปปี้เบิร์ดเดย์ทูยูกลายเป็นสมบัติสาธารณะในสหรัฐฯ โดยถ้าหากไม่มีคำตัดสินในครั้งนี้จะต้องรอไปจนถึงปี 2573 เพลงนี้ถึงจะมีสถานะเป็นสมบัติสาธารณะในสหรัฐฯ อย่างไรก็ตามมาร์ก โอเวน นักกฎหมายเรื่องทรัพย์สินทางปัญญากล่าวว่าแม้จะมีคำตัดสินของศาลสหรัฐฯ แต่ก็ยังไม่แน่นอนว่าสถานะด้านลิขสิทธิ์ของเพลงแฮปปี้เบิร์ดเดย์ในประเทศอื่นๆ จะถือว่าเป็นสมบัติสาธารณะเช่นเดียวกันหรือไม่ และมีความเป็นไปได้ที่เจ้าของลิขสิทธิ์จะยังคงได้ลิขสิทธิ์เต็มที่นอกจากสหรัฐฯ โอเวนจึงเตือนให้คนทำภาพยนตร์ในประเทศอื่นๆ ระมัดระวังในการใช้เพลงนี้

เรียบเรียงจาก

Happy Birthday ruled public domain as judge throws out copyright claim, The Guardian, 23-09-2015

Happy Birthday ruled out of copyright, BBC, 23-09-2015