นักกฎหมายจากม.หอการค้าไทยชี้ประเด็นใหญ่ในการปิดห้องร่างรธน.ที่ชะอำ ความถี่กลับสู่รัฐอีกหน หลังปฏิรูปกันมาอย่างยากลำบาก จากทรัพยากรสาธารณะกลับสู่มือรัฐเต็มๆ ยืนยันนิยามผู้ทำคลอดรธน.มีปัญหา รัฐ ไม่เท่ากับ ประชาชน อีกสารพัดคำถามในทางปฏิบัติจะตามมา

15 ม.ค. 2559 กรณีมีการเปิดเผยว่าจะแก้บทบัญญัติในร่างรัฐธรรมนูญเรื่องการจัดสรรคลื่นความถี่ โดยจะย้ายจากหมวด ‘สิทธิเสรีภาพของประชาชน’ ไปอยู่หมวด ‘แนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ’ และแก้ไขให้คลื่นความถี่จากที่เป็น ‘ทรัพยากรสื่อสารของชาติเพื่อประโยชน์สาธารณะ’ เป็น ‘ทรัพยากรของรัฐ’ โดยตอนหนึ่ง มีชัย ฤชุพันธุ์ ประธาน กรธ. ให้สัมภาษณ์สื่อระบุว่า รัฐนั้นก็คือประชาชน 

ปิยะบุตร บุญอร่ามเรือง อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ให้สัมภาษณ์ประชาไทโดยแย้งว่า รัฐไม่มีทางเท่ากับประชาชน รัฐใหญ่กว่าตลอด การบัญญัติเช่นนี้จะทำให้หลักการเปลี่ยนไปพอสมควร 

"พอมันเป็นสิทธิ ถ้ารัฐไม่ทำอะไร ประชาชนก็สามารถอ้างได้ ทีนี้พอไม่ใช่สิทธิแล้ว ประชาชนจะอ้างให้จัดสรรไม่ได้อีก ส่วนรัฐก็จะอ้างว่าเป็นเรื่องของรัฐ รัฐมีสิทธิเต็มที่ที่จะจัดการ เป็นกิจการของรัฐโดยสมบูรณ์ มันก็จะแตกต่างมากในเชิงหลักการ" ปิยะบุตรกล่าว

ปิยะบุตรกล่าวว่า ที่ผ่านมาเราจะเห็นการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดสรรคลื่นความถี่ โดยมีการเรียกร้องให้ กสทช.ต้องรับฟังความเห็นโดยอ้างสิทธิพื้นฐาน 

"แต่ต่อไปนี้เราจะอ้างอันนี้ได้อยู่ไหม อาจารย์มีชัยต้องตอบว่าจะให้เราอ้างอะไร เมื่อไม่อยู่ในหมวดสิทธิแล้ว" ปิยะบุตรกล่าว

ภาพจากเว็บไซต์อิศรา 

ส่วนกรณีที่มีการเขียนให้ครอบคลุมถึง "วงโคจร" นั้น ปิยะบุตรชี้ว่าเป็นประเด็นใหญ่ที่ต้องพูดถึง โดยคาดว่าเหตุที่มีการหยิบตรงนี้มาพิจารณา เพราะที่ผ่านมามีปัญหาระหว่างบทบาทของ กสทช. กับกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ไอซีที) จึงเขียนให้เรื่องนี้เป็นนโยบายของรัฐเพื่อให้ไอซีทีดูแลดาวเทียมเต็มที่ แต่คนร่างรัฐธรรมนูญคงลืมไปว่ามันจะไปเปลี่ยนหลักการเดิม 

"จริงๆ รัฐมีอำนาจที่จะกำหนดนโยบายอยู่แล้ว แม้แต่เรื่องสิทธิความเป็นส่วนตัว เรื่องอื่นๆ ที่เป็นสิทธิของประชาชน รัฐก็มีนโยบายได้อยู่แล้ว มันไม่จำเป็นต้องโยกมาอยู่ในหมวดนโยบายก็ได้ แต่มันต้องเน้นว่าอะไรเป็นสิทธิ รัฐมีนโยบายทุกเรื่อง ไม่จำเป็นว่าถ้าไม่อยู่ในหมวดนโยบาย รัฐจะไม่มีนโยบาย" ปิยะบุตรกล่าว

ปิยะบุตรชี้ว่า เมื่อเขียนในร่างรัฐธรรมนูญเช่นที่มีการเปิดเผยมานี้จเกิดปัญหา เพราะในวรรค 2-3 เขียนว่าเป็นทรัพยากรของรัฐ ที่รัฐจะมีนโยบาย แต่ให้ กสทช.เป็นคนจัดสรร มันก็จะกลับไปเรื่องเดิมคือ ให้ กสทช. จะจัดสรรใช่ไหม แปลว่า กสทช.อยู่ในบทบาทกำกับดูแลตลาดที่เอกชนให้บริการ ในกรณีที่เอกชนแข่งขันกันหลายราย ทีนี้ถ้ามีรายเดียว เช่น ดาวเทียม แล้วให้ กสทช. จัดสรร กสทช. ก็ต้องกลับมาถามรัฐใช่ไหม มันจึงยังมีปัญหาอยู่ดี และเท่ากับไม่ได้แก้ปัญหาเดิม นอกจากนี้ยังทำให้สับสนด้วยเพราะพอเขียนว่า คลื่นความถี่เป็นทรัพยากรของรัฐ กับ วงโคจรเป็นทรัพยากรของรัฐ จะมีคำถามว่าแล้วอย่างอื่นเป็นทรัพยากรของรัฐไหม ในรัฐธรรมนูญเดิมเขียนว่า คลื่นความถี่เป็นทรัพยากรของชาติ ดังนั้นเวลาตีความก็จะตีความแบบกว้างๆ เพราะเขียนแค่นี้ 

"แต่ในนี้เขียนชัดเจนเลยว่าวงโคจร คือ วงโคจรเป็นส่วนเกี่ยวเนื่องจากความถี่ ไม่ใช่วงโคจรโดดๆ พอระบุว่าวงโคจรปุ๊บก็จะมีคำถามว่า แล้วเลขหมายล่ะ เพราะเลขหมายก็เกี่ยวกับความถี่ การใช้โครงสร้างโทรคมนาคมเกี่ยวไหม เป็นทรัพยากรของชาติไหม ตรงนี้ก็จะเป็นปัญหาไปหมด" ปิยะบุตรกล่าวและว่า ของเดิมมีปัญหาอยู่แล้ว แต่ที่เขียนใหม่ก็ไม่ได้แก้ปัญหา

"มันจะยิ่งงงกว่าเดิมว่าจะเอายังไงกันแน่ เพราะรัฐธรรมนูญมันไม่ใช่นโยบาย ต้องเข้าใจก่อนว่า นโยบายของรัฐก็คือรัฐอยากจะทำหรือไม่ทำอะไร แต่รัฐธรรมนูญเลือกแบบนั้นไม่ได้ รัฐธรรมนูญจะต้องประกันสิทธิเสรีภาพของประชาชน เป็นหน้าที่หลัก" ปิยะบุตรกล่าวและเพิ่มเติมว่า คนร่างรัฐธรรมนูญสนใจแต่กลไกและใช้เครื่องมือผิดตัว รัฐธรรมนูญไม่ใช่เครื่องมือนโยบาย การไปเขียนนโยบายในรัฐธรรมนูญก็ผิดหมด

ด้านคำนูณ สิทธิสมาน สมาชิกสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ โพสต์ข้อความลงเฟซบุ๊กส่วนตัว Kamnoon Sidhisamarn วานนี้ (14 ม.ค.) 

ขณะที่  มติชนออนไลน์ รายงานเมื่อ 14 ม.ค.ว่า มีชัย ฤชุพันธุ์ ประธาน กรธ.ให้สัมภาษณ์ถึงการปรับบทบัญญัติว่าด้วยการจัดสรรคลื่นความถี่ที่ปรับจากทรัพยากรสื่อสารของชาติเป็นทรัพยากรของรัฐว่า ความมุ่งหมายไม่ใช่เพื่อให้รัฐมีสิทธิเข้าดำเนินการรื้อระบบสารสนเทศ หรือระบบการใช้คลื่นความถี่ในปัจจุบัน แต่เพื่อต้องการสื่อให้เห็นว่าคลื่นความถี่นั้นเป็นทรัพยากรของคนไทยทุกคน เพราะคำว่ารัฐในบทบัญญัติจะเป็นคำที่สื่อถึงบุคคลที่อยู่ภายในรัฐ ไม่ใช่คำว่า รัฐ ที่หมายถึงผู้มีอำนาจสูงสุดในการบริหารราชการแผ่นดิน ส่วนกรณีที่กำหนดให้รัฐพึงมีองค์กรที่มีความเป็นอิสระในการปฏิบัติหน้าที่นั้น ต้องการสื่อไปยัง กสทช. ว่าการบริหารจัดการคลื่นความถี่ไม่ใช่ให้สิทธิขาดในการดูแลหรือจัดการคลื่น หรือนำคลื่นไปดำเนินการใดๆ ได้ตามใจชอบถือเสมือนว่าคลื่นความถี่นั้นเป็นของตนเอง การดูแลและการบริหารจัดการดังกล่าวต้องคำนึงถึงประโยชน์สาธารณะเป็นหลัก อย่างไรก็ตามการปรับบทบัญญัติดังกล่าวไม่ใช่เป็นการเขียนเพื่อให้รองรับกับการบังคับใช้ร่างกฎหมายดิจิตอล ส่วนการเขียนให้ครอบคลุมถึงวงโคจรด้วยนั้น เพื่อต้องการรักษาผลประโยชน์ว่าวงโคจรเป็นสาธารณะสมบัติของประเทศแม้เอกชนจะได้สัปทานจากรัฐ แต่ไม่อาจถือเป็นสมบัติของเอกชน ดังนั้นผู้ใดที่ได้รับสัปทานไปแล้ว ต้องคำนึงถึงประโยชน์สาธารณะด้วยเช่นกัน 

ภายหลังการให้ข่าวของประธาน กรธ.ดังกล่าว คำนูณ สิทธิสมาน ได้ชี้แจงผ่านเฟซบุ๊กอีกครั้ง ว่า