Skip to main content
ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ
sharethis

ในแวดวงบันเทิงประเทศไทย ซิทคอม (situation comedy) ดูเหมือนจะเป็นความบันเทิงอีกรูปแบบหนึ่งที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง หนึ่งในละครซิทคอมที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคงไม่พ้นซิทคอมเรื่อง “เป็นต่อ” ที่ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์ช่องวัน (One) ซึ่งผู้เขียนก็เป็นหนึ่งในแฟนละครซิทคอมเรื่องนี้ด้วยเช่นกัน จึงไม่แปลกที่ผู้เขียนและผู้ชมอีกหลาย ๆ คนจะสัมผัสได้ถึงการผลิตซ้ำค่านิยมบางอย่างในละครเรื่องนี้ ที่อาจกล่าวได้ว่าเป็นการ “เหยียด” ซึ่งไม่นำไปสู่ความถูกต้องทางการเมือง (Political Correctness หรือ PC) ที่ในสังคมและการเมืองปัจจุบันให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง การแสดงความเหยียดอย่างเข้มข้นในซิทคอมเรื่องนี้ ทำให้ผู้เขียนซึ่งไม่ได้เคร่งครัดใน PC มากเท่าไหร่นัก ก็ยังพลอยมีความกระอักกระอ่วนใจระหว่างรับชมอยู่พอสมควร

การผลิตซ้ำความไม่ถูกต้องทางการเมืองในซิทคอมเป็นต่อนั้น แสดงออกมาในหลายรูปแบบผ่านมุกตลกโปกฮา ไม่ว่าจะเป็นการเหยียดเพศ (sexism) การแสดงความหวาดกลัวรักร่วมเพศ (homophobia) รวมทั้งการเหยียดเชื้อชาติ (racism) โดยการเหยียดเหล่านี้ถูกทำให้กลายเป็นเรื่องตลกขบขันที่บางครั้งก็ขำไม่ออก หรือไปถึงจุดที่เป็นตลกสกปรก (dirty jokes) ยกตัวอย่างเช่นการทำให้ตัวละครที่เป็นเพศที่สามอย่าง กอล์ฟ (แสดงโดย ธงธง ม๊กจ๊ก) กลายเป็นตัวละครที่นำเสนอความเป็นชนชั้นล่าง เห็นแก่เงิน ชอบยุ่งเรื่องคนอื่น และบ้าผู้ชายอยู่เสมอ ๆ หรือการที่ตัวละครอย่าง ยม (แสดงโดย เจี๊ยบ เชิญยิ้ม) เป็นตัวละครที่เกลียดกะเทย สิ่งเหล่านี้ทำให้ความเป็นเพศที่สามในซิทคอมเป็นต่อถูกผลักให้อยู่ชายขอบอย่างแท้จริง ความเป็นกะเทยถูกทำให้เป็นเรื่องต่ำต้อยด้อยค่า มีหลาย ๆ เหตุการณ์ที่นำเสนอแนวคิดแบบนี้ เช่น เมื่อเวลาที่ตัวละครเกิดอาการไม่พอใจ หรืองอน ก็จะโดนล้อว่า “งอนเป็นตุ๊ด” ซึ่งเป็นการเหยียดกะเทยอย่างชัดเจน

การเหยียดเพศก็เช่นกัน เนื่องจากตัวละครในการดำเนินเรื่องหลักมักจะเป็นผู้ชายที่เจ้าชู้ มุ่งแต่จะหาความสุขทางเพศกับผู้หญิง การแสดงออกถึงการเหยียดเพศจึงเห็นได้บ่อย ไม่ว่าจะเป็นการพูดคุยโอ้อวดว่าแต่ละคนไปมีสัมพันธ์กับผู้หญิงมากี่คนแล้วบ้าง หรือแม้แต่เหตุการณ์ที่แต่ละคนไปมีความสัมพันธ์กับผู้หญิงคนเดียวกัน แล้วก็มาพูดโอ้อวดกันว่าใครได้ก่อน ทำให้เกิดการลดทอนผู้หญิงให้กลายเป็นเพียงวัตถุทางเพศที่จะตอบสนองความต้องการของผู้ชายเมื่อไหร่ก็ได้ ซิทคอมเรื่องนี้จึงนำเสนอสภาพที่ชายเป็นใหญ่อยู่บ่อย ๆ แม้ว่าในบางครั้งจะพยายามทำให้ผู้หญิงขึ้นมามีอำนาจเหนือชายผ่านการกลัวภรรยา แต่นั่นก็เป็นอะไรที่ผิวเผิน และตอกย้ำความไม่เท่าเทียมทางเพศในสังคมอยู่ดี ซิทคอมเรื่องนี้มักแสดงความรับผิดชอบแบบขอไปที โดยไม่ได้คำนึงถึงสังคมจริง ๆ เลยด้วยซ้ำ แม้จะนำเสนอสะท้อนสังคมมากแค่ไหน แต่การสะท้อนสังคมก็ไม่ได้ช่วยให้สังคมเปลี่ยนแปลง มิหนำซ้ำยังตอกย้ำค่านิยมบางประการที่แข็งแกร่งอยู่แล้ว ให้แข็งแกร่งมากขึ้นไปอีก เพราะมันถูกทำให้กลายเป็นความขบขัน เมื่อกลายเป็นความขบขันมันจึงถูกมองว่าเป็นเรื่องธรรมดา

นอกเหนือจากนี้ยังมีตัวละครอีกหนึ่งตัว ที่ถูกล้อเลียนว่าเป็นคนผิวดำ ตัวละครนั้นได้แก่ นุ (แสดงโดย อรรถพร ธีมากร) ที่ในปัจจุบันไม่ได้มาปรากฏตัวในซิทคอมเรื่องนี้แล้ว โดยนุมักจะถูกกล่าวหาว่ามีสีผิวที่ดำอยู่เสมอ (ซึ่งค่านิยมของไทยมักจะไม่ชอบ) สิ่งเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงค่านิยมในสังคมไทยที่สวนทางกับโลกปัจจุบัน ซึ่งให้ความสำคัญกับ PC ดังนั้นจึงไม่แปลกว่าทำไมผู้ลงสมัครประธานาธิบดีสหรัฐอเมริการครั้งที่ 58 อย่าง โดนัลด์ ทรัมพ์ (Donald Trump) จึงถูกต่อว่า ต่อต้าน จากคำพูดและนโยบายที่ไม่ PC อย่างถึงที่สุดของเขา

สุดท้ายเราควรกลับมาตั้งคำถามว่า ซิทคอมอย่างเป็นต่อที่มีผู้รับชมมากมายนั้น ควรจะถูกพิจารณาแค่ไหนกับการผลิตซ้ำค่านิยมหลายประการที่สวนทางกับสังคมโลกในปัจจุบัน ซิทคอมเรื่องนี้มีอิทธิพลมากแค่ไหน หรือสังคมไทยไม่ได้เคร่งครัดกับการเหยียดหยามผู้อื่นเลยแม้แต่น้อย สังคมที่มีแต่การเหยียดนั้นจะทำให้ประเทศของเราเป็นอย่างไรในสายตาชาวโลก หรือแม้แต่สายตาของคนในประเทศด้วยกันเอง และถ้าเป็นเช่นนี้ต่อไปเราจะกลายเป็นสังคมที่มีแต่การกลั่นแกล้งกลุ่มคนชายขอบหรือไม่ ประเด็นสุดท้ายก็คือมุกตลกที่แสดงถึงการ “เหยียด” ผู้อื่นสมควรถูกยอมรับหรือไม่ หรือว่าเราไม่สามารถหลีกเลี่ยงมุกตลกที่ไม่เหยียดคนอื่นไม่ได้เลย ทั้งหมดนี้คงต้องพิจารณากันต่อไปอย่างรอบคอบ

 


 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไท ได้ทุกช่องทาง Facebook, X/Twitter, Instagram, YouTube, TikTok หรือสั่งซื้อสินค้าประชาไท ได้ที่ https://shop.prachataistore.net