พรรครัฐบาลตุรกีที่หนุนการแก้รัฐธรรมนูญให้อำนาจประธานาธิบดีมากขึ้นประกาศชัยชนะหลังผลการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการจากคณะกรรมการการเลือกตั้งระบุให้ฝ่ายโหวต "เยส" ชนะประชามติ ด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 51.3 ท่ามการกลางทักท้วงของพรรคฝ่ายต่อต้านการแก้ไขรธน. ประชาชนบางส่วนก็ประท้วงด้วยการตีหม้อและกระทะที่หน้าต่าง
ประธานธิบดีเรเซป ตอยยิบ เออร์โดกัน
ที่มาภาพจาก rt_erdogan
17 เม.ย. 2560 ตุรกีมีการลงประชามติแก้ไขรัฐธรรมนูญให้ยกเลิกการมีรัฐสภาและถูกมองว่าเป็นการเพิ่มอำนาจประธานาธิบดี ในช่วงวันที่ 16 เม.ย. ที่ผ่านมาตามเวลาของตุรกี ซึ่งฝ่ายรัฐบาลตุรกีที่สนับสนุนให้มีการโหวต "เยส" เพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญได้รับชัยชนะ
ในช่วงเวลาราว 1 ทุ่มวันอาทิตย์นายกรัฐมนตรี บินาลี ยิลดิริม ประกาศอ้างว่าฝ่ายสนับสนุนแก้ไขรัฐธรรมนูญได้รับชัยชนะ ในการลงประชามติหลังจากที่มีการนับคะแนนไปแล้วร้อยละ 99 โดยอ้างถึงผลคะแนนว่าพวกเขานำอยู่ด้วยคะแนนโหวต "เยส" ร้อยละ 51.3 ส่วนคะแนนโหวต "โน" ร้อยละ 48.7
ยิลดิริมกล่าวของคุณประชาชนตุรกีที่มาร่วมโหวตในครั้งนี้รวมถึงคนที่โหวตจากต่างประเทศ และเรียกร้องให้ตุรกีมีความสามัคคี โดยบอกว่าการแก้รัฐธรรมนูญนี้จะทำให้เกิด "ประชาธิปไตยที่แท้จริง" ในตุรกีเนื่องจาก "การมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันได้โดยไม่พยายามครอบงำกัน" แต่ในคำปราศรัยของยิลดิริมก็ระบุว่า "พวกเราคือพี่น้องในร่างเดียวกันที่กำลังยืนต่อกรกับพวกคนทรยศ"
ประธานาธิบดีเรเซป ตอยยิบ เออร์โดกัน เป็นผู้ที่มีอำนาจในตุรกีมากนานสนับสนุนให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญในครั้งนี้โดยนอกจากจะมีการยกเลิกรัฐสภาในแบบเดิมเปลี่ยนเป็นระบบการบริหารผ่านประธานาธิบดี (executive presidency) แล้วยังมีการให้อำนาจประธานาธิบดีในการแต่งตั้งและปลดรัฐมนตรีออก อีกทั้งยังสั่งปลดหรือแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ระดับสูงรวมถึงเจ้าหน้าที่ศาลได้ นอกจากนี้ยังให้ประธานาธิบดีอยู่ในตำแหน่งได้ 5 ปี และยังคงดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคการเมืองไปในเวลาเดียวกันได้
ซึ่งการแก้ไขรัฐธรรมนูญในครั้งนี้ถูกมองว่าเป็นการให้อำนาจประธานาธิบดีมากเกินไป ขณะที่ฝ่ายรัฐบาลตุรกีอ้างว่าพวกเขาต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญใหม่เพื่อทำให้ตุรกีเข้มแข็งขึ้น โดยนอกจากที่กล่าวถึงข้างต้นแล้วพรรครัฐบาลยังจะแก้ไขรัฐธรรมนูญให้ประธานาธิบดีมีอำนาจสั่งยุบสภา ออกบัญญัติบริหารพิเศษ และประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินได้
ถึงแม้ว่าฝ่ายรัฐบาลจะอ้างว่าผลการลงประชามตินั้นพวกเขาชนะแน่นอนแล้วแม้จะอย่างไม่เป็นทางการแต่ฝ่ายค้านอย่างพรรคซีเอชพี (CHP) และพรรคสายหนุนชาวเคิร์ดอย่างพรรคเอชดีพี (HDP) รวมถึงประชาชนบางส่วนก็ประท้วงผลการลงประชามติในครั้งนี้ โดยมีประชาชนส่วนหนึงในอีสตันบูลพากันตีหม้อและกระทะทีหน้าต่างเพื่อประท้วงผลการลงประชามติ
ขณะที่ฝ่ายพรรคเอชดีพีโต้แย้งว่าฝ่ายรัฐบาลนำเสนอผลการนับคะแนนโดยที่พูดถึงจำนวนคะแนนที่ถูกนับไปแล้วเกินจริงจากตัวเลขทางการ การทำเช่นนี้อาจจะส่งผลให้เกิดการ "ชี้นำการรับรู้ของประชาชน" นอกจากนี้ยังมีการอนุญาตให้มีใบลงคะแนนที่ไม่ได้รับตราประทับก็ชวนให้เกิดข้อกังขาในเรื่องผลการลงประชามติเช่นกัน พวกเขาเรียกร้องให้คอยติดตามผลที่แท้จริงและผลการลงประชามติในตุรกียังไม่สิ้นสุด
ซาดี กูเวน หัวหน้าทางคณะกรรมการการเลือกตั้งของตุรกีประกาศผลอย่างไม่เป็นทางการในเวลาต่อมาว่าฝ่ายโหวต "เยส" ได้รับชัยชนะโดยมีคะแนนนำฝ่ายโหวต "โน" ราว 1.2 ล้านคะแนน กูเวนกล่าวอีกว่าเขาอนุญาตให้บัตรที่ไม่มีตราประทับยังคงนับว่าได้คะแนน เว้นแต่สามารถพิสูจน์ได้ว่ามีการทุจริต โดยที่พรรคเอเคที่เป็นพรรครัฐบาลตุรกีกล่าวว่าเจ้าหน้าที่ทางการละเลยไม่ได้ปั้มตราบัตรลงคะแนนบางส่วน กูเวนบอกอีกว่าจะมีการประกาศผลอย่างเป็นทางการภายในอีก 11-12 วันหลังจากนี้
อย่างไรก็ตามในช่วงที่มีการหาเสียงก่อนลงประชามติฝ่ายรัฐบาลตุรกีก็ถูกกล่าวหาว่ามีการพยายามปิดกั้นฝ่ายรณรงค์โหวต "โน" จากที่ฝ่ายรัฐบาลตุรกีเคยกล่าวต่อหน้าสาธารณชนหลายครั้งว่าการพูดว่า "ไม่" เป็นส่งที่ "ผู้ก่อการร้าย" ทำกัน จนทำให้เกิดบรรยากาศคนหวาดกลัวจะส่งเสริมให้โหวตคัดค้านการแก้รัฐธรรมนูญนี้
ถ้าหากฝ่ายโหวตสนับสนุนชนะอย่างเป็นทางการในการลงประชามติครั้งนี้ รัฐธรรมนูญหลังแก้ไขแล้วจะถูกนำมาบังคับใช้หลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีและการเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภาในปี 2562
เรียบเรียงจาก
Turkey referendum: most votes counted as Erdoğan lead narrows – live, The Guardian, 16-04-2017
In run-up to referendum, Turks can say anything but 'no', Al-Monitor, 17-02-2017
Turkey referendum: Erdogan's AK Party claims victory, Aljazeera, 17-04-2017
http://www.aljazeera.com/news/2017/04/turkey-referendum-ak-party-claims-victory-170416162645193.html
ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
https://en.wikipedia.org/wiki/Turkish_constitutional_referendum,_2017
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)